Xalq Fransanı zibilə qərq etdi...
İslamofob və neomüstəmləkəçi siyasətindən əl çəkə bilməyən Fransanı son dövrlərdə diqqət mərkəzinə gətirən məsələlərdən biri də burada davam edən etiraz aksiyalarıdır. Qeyd edək ki, Fransada pensiya islahatına dair qanun layihəsinə etirazlar davam edir. Ölkədə tullantıların emalı zavodlarının blokadaya alınması sürətlənir.
Parisin təmizliyi ilə məşğul olan insanlar Emmanuel Makronun yeni pensiya islahatına etiraz olaraq tətil edir və bir həftədir ki, paytaxtda məişət tullantıları, zibillər səkilərə yığılır.
Xüsusən də Paris şəhərinin təmizlik xidməti işçiləri pensiya islahatına etiraz olaraq tətil edirlər. Şəhər meriyası paytaxtın səkilərində minlərlə ton tullantı toplandığını təxmin edir. Şəhərdə tullantıların toplanıb qalması, pis qoxu yaratması və gəmiricilərin artması sakinlərin qəzəbinə səbəb olub. Həmkarlar ittifaqları və siyasi müxalifət paytaxt səkilərində zibil torbalarının çoxalmasının ticarətçilər və sakinlərin qəzəbinə, nifrətinə səbəb olacağına və pensiya islahatının qəbul edilməsinə maneə yaradacağına ümid edirlər. Tullantıların yaratdığı vəziyyətdən bezən sakinlər şəhər meriyasının tədbir görməsini tələb edirlər. Turistlərin gözündə paytaxtın böyük zibil qabına çevrildiyini bildirirlər. Belə bir vaxtda Parisdə zibilyığanlar tətili martın 20-dək uzatmaq barədə qərar qəbul ediblər. Bildirilir ki, həşəratlar və siçovullar tullantıların üstünə toplaşıb. Ətrafa üfunət yayılıb. Məlumata görə, sakinlər zibil dolu torbaların üzərindən atlanmağa məcbur olurlar. Tullantılarla bağlı vəziyyəti Parisətrafı qəsəbələrdəki üç zavodun işləməməsi, zibillərin çeşidlənməmiş yandırılması daha da ağırlaşdırır. Fransa hökuməti pensiya islahatına qarşı nümayişləri dəstəkləyən Paris meri Ann Hidalqodan qanuni olaraq tətil edən təmizlik işçilərinin işlərinə davam etməsinə göstəriş verməsini tələb edib. Lakin mer bununla razılaşmır. Hazırda ağır iş şəraiti ilə əlaqədar zibilyığanlar 57 yaşında pensiyaya çıxırlar, lakin pensiya islahatı baş tutarsa, 59 yaşa qədər işləməli olacaqlar. Qanun layihəsi eyni zamanda tam pensiya tələblərini artırır və bəzi ictimai sektor işçilərinin, məsələn, Paris metrosunda işləyənlərin istifadə etdiyi pensiya müavinətlərinin ləğvini nəzərdə tutur. Zibilyığanlar bu vəziyyətdə mövqeyindən geri çəkilmirlər və pensiya ilə bağlı yaş həddinin qaldırılmasına qarşı çıxırlar. Fransa hökuməti pensiya yaşını qadınlar üçün 57, kişilər üçün 59 yaşdan uyğun olaraq 62 və 64-ə qaldırmaq istəyir. Bundan başqa, zibilyığanlar aylıq əməkhaqqı və təqaüdün artırılmasını da istəyirlər. Hazırda onların təqaüdü ayda 1200 avro təşkil edir. Onu da qeyd edək ki, Fransa Ümumi Əmək Konfederasiyası enerji, dəmir yolları, eləcə də şəhərlərdə ictimai nəqliyyat işçilərinin tətilinin vacibliyin qeyd edib. Fransa demokratik Əmək Konfederasiyası isə “ölü şəhər” ifadəsindən istifadə edib. Həmkarlar ittifaqları isə Milli Assambleyada pensiya islahatına dair qanun layihəsini dəstəkləyən iqtidaryönümlü deputatlara seçicilərini itirəcəkləri ilə bağlı risklərin olduğunu eşitdirirlər. Qanunverici orqanın yuxarı palatası olan Fransa Senatı isə əhalinin etirazlarına baxmayaraq, artıq hökumətin təklif etdiyi pensiya islahatını təsdiqləyib. Fransanın baş naziri Elizabet Born bu xüsusda qeyd edib: “Yüzlərlə saatlıq müzakirələrdən sonra Senat pensiya islahatlarına dair qanunun mətnini qəbul edib. Pensiyalarımızın gələcəyini təmin edəcək islahatlara doğru qəti addım. Biz yaxın günlərdə veriləcək yekun qərara tam hazırıq”. Fransa hökumətinin sözçüsü Olivye Veran isə qeyd edib: “Hökumət pensiya islahatlarından əl çəkməyəcək. Biz addım-addım, pensiya islahatı haqqında qanun layihəsinin qəbul oluna biləcəyinə inanmağa imkan verən vəziyyəti yaradırıq. Biz öz yolumuzda bütün siyasi qüvvələrlə məsləhətləşmələr, danışıqlar aparırıq və buna nail olacağıq”.
Bu fonda Fransa həmkarlar ittifaqları Emmanuel Makronun pensiya sistemində islahatlar aparmaq planlarına “bütün ölkəni iflic etmək” şüarı ilə yeni etirazlar keçirməklə cavab veriləcəyini bildirir. Onlar Fransada qatarların hərəkətinin təxirə salınacağını, paytaxtda və digər iri şəhərlərdə ictimai nəqliyyatın işinin dayandırılacağını, təyyarə reyslərinin ləğvinə nail olacaqıarənı bəyan ediblər. Bundan əlavə, nümayişçilər ölkədəki bütün neft emalı zavodlarına yanacaq verilməsini əngəlləməyə cəhd edirlər. Bir çox məktəblərdə dərslər ləğv edilib. Hökumət mövqeyindən geri çəkilmir və bildirir ki, islahatlar gələcək pensiyaların təminatına və yaşlıların məşğulluq səviyyəsinin yüksəldilməsinə xidmət edəcək. lakin onu da etiraf edir ki, pensiya islahatı təkcə sistemi daha ədalətli etmək üçün nəzərdə tutulmayıb, həm də qənaətdən və gələcək onilliklərdə kəsirlərdən xilas olmaq üçün vacibdir. Bu arqumentlər fransızları inandıra bilmir. İkinci aydır ölkəni silkələyən etiraz nümayişləri üç milyon insanı bir araya toplayıb. Yüz minlərlə insan böyük şəhərlərin küçələrində aksiyaları davam etdirməyə hazır olduqlarını bəyan edib. Rəy sorğuları göstərir ki, fransızların təxminən üçdə ikisi qanun layihəsinə qarşıdır.
Tahir TAĞIYEV
