Rusiyada azərbaycanlılara qarşı edilənlər dünyada da narazılıq doğurur...

Məlum olduğu kimi, ölkəmizin Rusiyadakı səfiri Rəhman Mustafayevin Rusiya Xarici İşlər Nazirliyində görüşündə Yekaterinburqda qanunun ciddi şəkildə pozularaq aralarında həm Azərbaycan, həm də Rusiya vətəndaşları olan soydaşlarımızın qətli və xüsusi qəddarlıqla döyülərək xəsarət almaları ilə bağlı Azərbaycanın etiraz notası qarşı tərəfə təqdim olunub.
XİN-in Mətbuat xidməti idarəsinin rəisi Ayxan Hacızadə bildirib ki, notada bununla yanaşı, Rusiya hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən həmvətənlərimizin dindirilməsi zamanı tətbiq edilən işgəncə və ləyaqəti alçaldan hərəkətlərdən istifadəyə görə qəti etiraz bildirilib. Hüquq-mühafizə orqanlarının bu hərəkətlərinin Rusiya qanunvericiliyinin və beynəlxalq səviyyədə qəbul olunmuş əsas insan hüquq və azadlıqlarının pozuntusu olduğu diqqətə çatdırılıb.
Bununla yanaşı, reydlərin təşkili və keçirilməsi zamanı azərbaycanlılara qarşı nümayiş etdirilən etnik dözümsüzlük, bu kimi halların Rusiya mediasında işıqlandırılmasının ciddi narahatlıq doğurduğu bildirilib. Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarının qanunsuz hərəkətlərinin, həmvətənlərimizin qətlinin və ağır yaralanmasının Azərbaycan ictimaiyyətində son dərəcə mənfi reaksiyaya səbəb olduğu qeyd edilib. Rusiya tərəfindən bu hücumların hərtərəfli və obyektiv araşdırılması, habelə təqsirkarların Rusiya Federasiyasının mövcud qanunvericiliyinə uyğun olaraq məsuliyyətə cəlb edilməsi üçün təcili tədbirlər görülməsi tələb olunub. “Rossiya seqodnya” Beynəlxalq İnformasiya Agentliyinin filialı kimi təqdim edilən “Sputnik-Azərbaycan”ın ofisində həyata keçirilən tədbirlər ilə bağlı səfir öz növbəsində ölkəmizin mövqeyini qarşı tərəfin diqqətinə çatdırıb. Qeyd edilib ki, Azərbaycanın hüquq-mühafizə orqanlarının ofisdə həyata keçirilmiş əməliyyat-axtarış tədbirləri ölkəmizin qanunvericiliyinə və beynəlxalq öhdəliklərinə tam uyğundur. Bununla əlaqədar, Rusiya tərəfinin narazılığının heç bir əsası olmadığı diqqətə çatdırılıb və Rusiya tərəfi Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmamağa çağırılıb. Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarından fərqli olaraq, Azərbaycan tərəfinin tədbirlərinin və onların həyata keçirilmə tərzinin tam qanuni olduğu bildirilib. Ümumilikdə Rusiya tərəfindən həyata keçirilən qeyd edilən fəaliyyət və hərəkətlərin iki ölkə arasında ikitərəfli münasibətlərə zidd olduğu xatırlanıb. Bütün bunlara baxmayaraq, Rusiya ərazisində olan azərbaycanlılara qarşı repressiv siyasətini davam etdirir. Baş verənlər artıq beynəlxalq miqyasda da diqqət mərkəzindədir. Artıq məlum olduğu kimi, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevə zəngində bu məsələyə toxunub. Zelenski Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində azərbaycanlılara qarşı hücumlarda həmvətənlərimizin qətlə yetirilməsi ilə bağlı Ukrayna ictimaiyyətinin başsağlığını çatdırıb. BMT isə Bakı və Moskva arasında gərginliyin diplomatik kanallar vasitəsilə həll olunacağına ümid edir. Qurumun sözçüsü Stefan Dujarrik bu xüsusda bildirib: “Biz Azərbaycan və Rusiya Federasiyası arasında artan gərginliyin, hər iki ölkədə baş verən hadisələrin tam fərqindəyik. Ümid edirik ki, bütün bu məsələlər diplomatik kanallar vasitəsilə, hüququn aliliyi çərçivəsində həll olunacaq və jurnalistlərin sərbəst fəaliyyət göstərmək azadlığı da təmin ediləcək”. Avropa İttifaqı (Aİ) da məsələyə münasibət bildirib. Aİ-nin xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsinin sözçüsü Anitta Hipper deyib: “Biz Rusiyada etnik azərbaycanlılara qarşı Rusiya təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən törədilən əməllərlə bağlı xəbərləri görmüşük. Dözülməz olan bu vəhşi hərəkətlərə qarşıyıq”. Avropa İttifaqının Bakıdakı səfiri Peter Mixalko artıq öz “Facebook” səhifəsində Rusiya təhlükəsizlik qüvvələrinin hərəkətlərini pisləyib.
Baş verənlərlə bağlı Avropada dərc olunan “Novaya qazeta” yazır: “İki ölkə arasında ritorikanın sərtləşdirilməsinin əsl səbəbi 2024-cü ilin dekabrında Bakı-Qroznı sərnişin təyyarəsinin Rusiyanın hava hücumundan müdafiəsi tərəfindən vurulması ilə bağlı Moskva ilə davam edən münaqişədir . O vaxtdan bəri Bakı Moskvadan baş verənlərə görə təqsirini boynuna almağı və günahkarların cəzalandırılmasını tələb etməkdən əl çəkmir, lakin bu baş verməyib. Qazaxıstan Nəqliyyat Nazirliyi də Xəzər dənizi üzərində baş verən faciənin “yad cisimlər” tərəfindən törədildiyini bildirib. Rusiya tərəfindən yeganə müsbət addım zərərçəkənlərə və mərhumların ailələrinə kompensasiyaların ödənilməsi olmalı idi, lakin bunu da özəl şirkət – “AlfaStrakhovanie” etdi. Yazda bu mövzu praktiki olaraq mediadan silinsə də, hətta bəzi ekspertlər münaqişənin həll olunduğu qənaətinə gəlsələr də, sonrakı hadisələr bunun belə olmadığını sübut etdi. Hətta prezident İlham Əliyev Moskvada keçirilən Qələbə Paradına qatılmaqdan imtina edib, daha sonra ölkənin xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov deyib : “Vurulan AZAL təyyarəsi ilə bağlı məsələ gündəmdədir. Biz bütün təmaslarımız zamanı Rusiya tərəfi ilə bu məsələni qaldırırıq”. Bundan əlavə, bu yaxınlarda Moskva ilə Bakı arasında Rusiya prezidentinin köməkçisi Vladimir Medinskinin bəyanatı ilə bağlı daha bir qalmaqal yaşanıb . O, Ukrayna ilə danışıqları şərh edərkən, Qarabağı misal gətirərək cəbhə xətti boyunca müharibənin dondurulmasının arzuolunmazlığından danışıb. Bakı buna cavab olaraq Qarabağın heç vaxt mübahisəli bölgə olmadığını bəyan etdi və faktiki olaraq Rusiyanın Ukraynada təcavüzkar müharibə apardığını bəyan etdi. Beləliklə, Yekaterinburqdakı vəziyyət yalnız iki ölkə arasındakı münasibətlərdə çox ağrılı bir kontekst üzərində quruldu. Niyə Yekaterinburqda azərbaycanlılara qarşı basqından sonra “Sputnik”in Bakıdakı redaksiyasında axtarışlar və saxlanmalar həyata keçirilib? Onlar Rusiya təhlükəsizlik qüvvələrinin mövqeyini müdafiə edirdilər? Xeyr, “Sputnik Azərbaycan” redaksiyasına qarşı iddialar onun hüquqi statusu ilə bağlıdır. Və bu, öz növbəsində, vurulan təyyarənin işi ilə sıx bağlıdır. Xatırladaq ki, Moskva vurulan təyyarəyə görə məsuliyyəti öz üzərinə götürməkdən imtina etdikdən sonra Bakı “Rossotrudniçestvo”nun Azərbaycan bölməsini bağlayıb və bir-birinin ərazisində Rusiya və Azərbaycan dövlət mediasının jurnalistlərinin sayında paritetin yaradılmasını tələb edib. Və Azərbaycanın AzərTAc dövlət agentliyinin Moskvada cəmi bir müxbiri olduğundan “Sputnik Azərbaycan” da bütöv bir redaksiya əvəzinə bir işçi ilə təmsil olunmalı idi. Amma faktiki olaraq belə radikal azalma baş vermədi. Azərbaycan hakimiyyətindən rəsmi göstəriş almadan redaksiya işini davam etdirib. İndi Moskva, Bakının fikrincə, eskalasiya nərdivanında daha bir addım atdıqdan sonra, qanuni əsasları olanı etdilər: “Sputnik” bürosunu bağladılar. Eyni zamanda, FSB-də işləməkdə işçilərə qarşı ittihamlar rusiyalı həmkarlarının trolluğuna bənzəyir, çünki casusluqla bağlı cinayət işlərinin açılması barədə məlumat yoxdur: onlar “dələduzluq, qanunsuz sahibkarlıq və cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılması”da ittiham olunurlar. Yəni mahiyyət etibarı ilə Bakının əvvəllər göz yumduğu Moskvadan pul almaqla işləməyə davam etmək məsələsinin qarşısı alınıb. Bakı ilə Moskva arasında münaqişə bundan sonra necə inkişaf edə bilər? Rusiyanın Azərbaycana qarşı hansı təzyiq rıçaqları var? Bu qəribə görünə bilər, lakin belə rıçaqlar azdır. Ona görə də Bakı ilə Moskva arasında münaqişə belə bir məntiqlə inkişaf edir: əsasən qarşılıqlı təbliğat və diplomatik təzyiqlər gedir”.
Nahid SALAYEV