Brüssel üçtərəfli görüşləri fasiləsiz qrafikə çevirir - Rusiyanın reaksiyaları necə olacaq...

Avropa İttifaqı Şurasının rəhbəri Şarl Mişel Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan, Almaniya kansleri Olaf Şolts və Fransa dövlət başçısı Emmanuel Makronla görüşdən sonra açıqlamasında bir sıra məqamlara toxundu:

“Bizim may ayında Brüsseldə müzakirə etdiyimiz məsələləri nəzərdən keçirmək, əlaqələndirmə, təhlükəsizlik, sərhədlərin delimitasiyası, sülh sazişi ilə bağlı müzakirə aparmaq imkanımız oldu. Bu görüş iyulun 21-də Brüsseldə keçiriləcək növbəti toplantıya çox yaxşı hazırlıq oldu. Biz münasibətlərin normallaşdırılması istiqamətində bütün müsbət səyləri dəstəkləmək niyyətindəyik. Həmçinin bəyan etdik ki, Prezident Əliyevi, Baş nazir Paşinyanı, Kansler Şoltsu və Prezident Makronu “Avropa siyasi birliyi”nin İspaniyada keçiriləcək növbəti toplantısı çərçivəsində yenidən görüşə dəvət etmək niyyətindəyik”.

Görünən odur ki, Brüssel artıq danışıqlarda təşəbbüsü öz əlinə almaq üçün aktiv şəkildə hərəkətə keçib. Artıq çox intensiv görüşlərin qərarı verilib. İyulun 21-də Brüsseldə yenidən görüş olacaq. Bundan əvvəl iyunun 12-də Vaşinqtonda xarici işlər nazirlərinin görüşü olacaq. Yəni hiss olunur ki, Brüssel artıq prosesi davamlı və fasiləsiz qrafiklə yürütmək niyyətindədir. O da məlumdur ki, mayın 14-də keçirilən Brüssel görüşündən sonra Rusiya tələm-tələsik mayın 25-də Moskvada görüş təşkil etdi. O üzdən, Brüssel formatı çərçivəsində işlərin indiki gedişindən sonra Moskva necə reaksiya verəcək? Mümkündürmü ki, Rusiya da yaxın vaxtlarda yenidən Moskvada üçtərəfli görüşlər təşkil etsin? Brüsselin fasiləsiz formatda Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşma prosesinə girişməsinə Moskvanın reaksiyası necə olacaq?

• “Rusiya həm bənzər görüşlər təşkil edəcək, həm də Ermənistanın əli ilə atəşkəsi pozacaq”

Sözügedən məsələ ilə bağlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlama verən politoloq Tural İsmayılov hesab edir ki, Kreml Brüsselin təşəbbüsü ələ almasını həzm etmək istəmir: “Məsələ ondadır ki, Qərbin təşəbbüsü ilə keçirilən görüşləri Rusiya heç vaxt normal qəbul etməyib və hər zaman bunu siyasi qıcıqla qarşılayıb. Hətta belə görüşlərdən sonra Ermənistan tərəfindən Azərbaycana yönəlik bir sıra təxribatlar Rusiyadan qaynaqlanıb. Yəni həmin təxribatlarda məhz Rusiya izi olub. Niyə? Ona görə ki, Rusiya Cənubi Qafqazın daim onun təsiri altında olmasını istəyir. Qərbin və yaxud da digər güc mərkəzlərinin regionda təşəbbüsü ələ almasını istəmir. Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, prosesdə həm də maraqlı nəticə ondan ibarətdir ki, Qərb nə qədər çox təşəbbüs göstərirsə, Moskva da eynisini etmək istəyir. Yəni Rusiya tərəfindən də görüşlərin keçirilməsi, delimitasiya və demarkasiya və başqa məsələlərlə bağlı işlərin sürətləndirilməsi ilə bağlı addımlar atılır. Bir növ, Qərbin bu kimi təşəbbüsləri Rusiyanın da bənzər addımlar atmasına səbəb olur. Ancaq bu, heç də hər zaman belə olmur. Rusiya görəndə ki, Qərb aktivliyi artırır, pərdəarxası Ermənistanı provokasiyalara çəkir. Yəni Rusiya Ermənistandakı təsir vasitələrini işə salaraq təmas xəttində atəşkəsin pozulmasını intensivləşdirir. Bununla dolayı olaraq tərəflərə mesaj verir ki, Rusiyanın razılığı olmadan regionda hansısa sülh mümkün deyil. İstisna deyil ki, Rusiya bu dəfə də müxtəlif vasitələrə əl ata bilər. Bəli, Brüssel tərəfindən mütəmadi görüşlərin keçirilməsi prosesi irəli aparmaq üçün müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Ancaq Rusiyanın bunu sakit izləyəcəyi real görünmür. Ən yaxşı halda Rusiya istəyir ki, kommunikasiyalar açılsın. Digər məsələlər isə qeyri-müəyyən müddətə qalsın. Bu baxımdan hesab edirəm ki, Rusiya həm bənzər görüşlər təşkil edəcək, həm də Ermənistanın əli ilə atəşkəsi pozacaq. Unutmaq olmaz ki, Ermənistan ordusunda Rusiyanın təsir vasitələri böyükdür”.

Vidadi ORDAHALLI