“Bu gedişlə azərbaycanlılar yayda Göyçə gölündə çiməcək”... Sadə ermənilərin ən orijinal etirazları...
Törədilən hər sərhəd təxribatı Ermənistan tərəfinə çox baha başa gəlir və yanvarın 11-də baş verənlər də bu mənada istisnalıq təşkil etmədi. Belə vəziyyət indi erməni cəmiyyətində də ciddi narazılıq yaradır.
Azərbaycan bildirir ki, təxribatlar davam edərsə, erməni tərəfi ağır zərbələr almaqda davam edəcək. Yerli telekanallara müsahibəsində bu xüsusda Prezident İlham Əliyev qeyd edib: “Heç vaxt unutmamalıyıq ki, biz hansı qonşu ilə qonşuluqda yaşayırıq. Sərhəddə törədilmiş təxribatlar da bundan qaynaqlanır. Onlar bizi yenə də sınağa çəkmək istəyirlər. Ola bilsin, yanvarın 11-dəki təxribatın mənşəyi də son vaxtlar MDB məkanında baş vermiş hadisələrdir və hesab edirlər ki, bunların imkanları artıb, yaxud da haradansa dəstək ala bilərlər. Amma unutmamalıdırlar ki, İkinci Qarabağ müharibəsindəki kimi, kimin onlara yardım edəcəyindən asılı olmayaraq, biz istədiyimizə nail olacağıq və heç kim bizi dayandıra bilməz, heç nə bizi dayandıra bilməz. Bizi dayandıran sadəcə odur ki, üçüncü müharibə istəmirik, bu bizim planlarımızda yoxdur. Biz istəyirik ki, müharibə dövrü başa çatsın, istəyirik ki, normal əlaqələr yaradılsın, Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü, nəhayət, tanısın. Biz bunu istəyirik. Amma əgər biz görsək ki, dediyim kimi, bizim üçün təhlükə var, o təhlükə elə yerindəcə məhv ediləcək”. Bu xəbərdarlıqdan lazımi nəticə çıxarmayacağı halda erməni tərəfi yeni itkilər verməyə də hazır olmalıdır. Ekspertlər qeyd edir ki, İrəvan sərhəd problemlərinə son qoymaq üçün erməni ordusunun vahid komandanlıqdan idarə edilməsinə nail olmalıdır. Hazırda isə bu xüsusda vəziyyət fərqlidir. Azərbaycanın keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov hesab edir ki, Ermənistanda siyasi vəziyyət sabit deyil və orada Ermənistan ordusunda da dayaqları mövcud olan bir neçə siyasi güc mərkəzi var: "Ermənistanda bu təxribatlar hansısa orta və aşağı hissələrdə olan təşəbbüs ola bilər. Stabilləşmə prosesi heç də hamının ürəyincə deyil. Orada Paşinyana müxalif olan qüvvələr belə təxribata əl ata bilərlər". Keçmiş nazir onu da deyib ki, Ermənistan həm də sərhəddə atışmalarla üçüncü tərəfləri münaqişəyə cəlb etmək istəyə bilər: "Ermənistan əvvəlcə Fransanı cəlb etmək istəyib, sərhəddə Rusiyanın qoşunlarını yerləşdirməsi ilə bağlı təkliflər səslənirdi. Onlar yaxşı başa düşürlər ki, Azərbaycanla Ermənistan arasındakı balans çoxdan pozulub, Azərbaycan qat-qat onlardan güclüdür. Burda məqsəd odur ki, özlərini sığortalamaq istəyirlər".
Erməni politoloq Aleksandr İskəndaryan isə məsələni başqa rakursdan izah etməyə çalışır: "Bunda sərhədin indi başqa yerdən keçməsindən başqa yeni heç bir şey yoxdur. 1994-cü ildən 2020-ci ilə qədər vaxtaşırı sərhəddə gərginlik baş verib. Sadəcə, sərhəd əvvəl Horadizdən keçirdi, indi Qafandan keçir". Onun sözlərinə görə, Azərbaycan müharibənin nəticələrindən maksimum bəhrələnməyə tələsir: “Çünki müharibə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin qələbəsi ilə nəticələnib. Lakin bu qələbə heç bir sənəddə qeyd olunmayıb. 10 noyabr bəyanatı adi sənəddir, əslində atəşkəs haqqında bəyanatdır".
Baş verənlər sadə erməniləri də ciddi narahat edir. Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndində yaşayan erməni sakin Kamo Ağacanyan bildirir: “Mənim bağım rəqibin mövqelərinin birbaşa yaxınlığındadır və onun bütün hərəkətlərini görürəm”. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan ordusunun mövqelərinə yaxın olan bağ sektoru nə əkilib, nə də səpilib. Ağacanyan bildirib ki, belə davam etsə, yayda azərbaycanlılar gəlib Göyçə gölündə çiməcəklər: “Belə davam etsə, yayda da rəqib gəlib Göyçədə çiməcək, Nikol başda olmaqla səlahiyyətlilərimiz Göyçə sahilində İlham Əliyevin kürəyini kisələməyə hazır olsunlar. İndi bizim dolanışığımız o torpaqla bağlıdır, onu əkməsək nə ilə yaşayacağıq?”. Onu da qeyd edək ki, Azərbaycanla sərhəddə yaranmış gərginliyə görə Ermənistanda etiraz aksiyası keçirilib. Bir qrup qeyri-hökumət təşkilatı nümayəndəsi və ictimai fəal İrəvanın sərhəd təxribatına görə hökumət binasının qarşısında toplaşıb. Hüquq müdafiəçisi Nina Karapetyan məsələ ilə bağlı bildirib: “İçində olduğumuz sistemlər, o cümlədən rus sülhməramlılarının varlığı problemi həll etmir. Çünki nə Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT), nə də Rusiyadan hansısa cavab ala bilirik”. Hüquq müdafiəçisi hesab edir ki, bu təkrarlanan insidentlərdən, qarışıq vəziyyətdən qurtulmaq üçün yeni mexanizmlər yaratmağa cəhd etməyin vaxtı çatıb. Digər hüquq müdafiəçisi Zara Hovhannisyan isə deyib ki, iqtidar orduda islahat aparmaq istəmir: “Sərhəddə orduya yeni çağırılan əsgərlər olmamalıdır, dövlət bu qırğınları aradan qaldırmağın yollarını tapmalıdır. Bu hadisələr nə qədər davam edəcək? Qazaxıstana hərbçi yeritmək lazım olanda onlar tez bir zamanda uyğun yol tapırlar, xarici tələblərə tabe olurlar. İndi də öz ölkələrini, vətəndaşın yaşamaq hüququnu qorumağın yolunu tapsınlar”.
Samirə SƏFƏROVA
