Fermerlərin yun satışı ciddi problemə çevrilib
Çingiz Fərəcov: "Qoyunçuluq təsərrüfatlarının istehsal etdiyi yunun satın alınması, onun xalçaya çevrilməsi ölkəmizə daha çox gəlir gətirə bilər"
Kənd təsərrüfatının əsas sahələrindən biri də qoyunçuluqdur. Bu sahədən tək ət və süd məhsulları deyil, eyni zamanda yun da əldə olunur. Əvvəllər yun istehsalından çoxlu gəlir əldə olunurdu. Demək olar ki, təsərrüfat sahiblərinin əsas gəlir yeri idi. Ancaq indi çobanlar məhsulunu sata bilmir. Qeyd edək ki, müasir dövrdə insanların zövqü ilə yanaşı, istəyi də dəyişir. İllər öncə insanlar daha çox yundan hazırlanan yorğan-döşəyə üstünlük verirdi. Ancaq indi dükanlarda satılan sintifon yorğan-döşəyə daha çox üstünlük verilir. Belə olan halda, çobanlar əldə etdiyi yunu sata bilmir.
Təklif olunur ki, yunçuluq sahəsinin satışı da dövlətin nəzarətinə keçsin. Necə ki, pambığın satışı ilə aidiyyəti qurumlar məşğul olur, eyni qayda yuna da tətbiq oluna bilərmi?
Kənd təsərrüfatı sahəsi üzrə mütəxəssis Vahid Məhərrəmov "Bakı-Xəbər"ə açıqlamasında qeyd etdi ki, dünya bazarında yuna tələb var. Lakin dünya bazarında tələb olan yunun keyfiyyəti fərqlidir: "Yun ehtiyacını yalnız merinos cins qoyunlar ödəyə bilir. Azərbaycanda isə qoyun cinsləri qarışıqdır. Əsasən bizdə ətlik cinsdən olan qoyunlar var. Bu cins qoyunların yunu elə də yüksək keyfiyyətdə olmur. Heyvandarlıqla məşğul olan fermerlərimizin yununa, demək olar ki, dünya bazarında tələb olmur".
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, yun istehsalı ilə məşğul olmaq istəyiriksə, bu istiqamətdə cins qoyunlar yetişdirməliyik.
Aqrar sahə üzrə ekspert Çingiz Fərəcov bildirdi ki, Azərbaycanda qoyunçuluq sahəsi hər zaman inkişaf edib. Bu sahəyə daim yüksək qiymət verilib: "Bəllidir ki, Azərbaycan əhalisi ətə meyllidir və qoyunlardan keyfiyyətli yun əldə olunur. Hazırda 9 milyona yaxın qoyun və keçi var. Hər qoyundan 2 kiloqram yun əldə olunur. Sovet dövründə əhalinin istehsal etdiyi yunu Azərittifaq alıb xarici ölkələrə göndərirdi. İndi isə ölkədə 16-17 ton yun istehsal olunur. Lakin ev təsərrüfatları və fermerlər istehsal etdiyi yunu sata bilmir. Çünki bu işlə məşğul olan yoxdur. Aidiyyəti qurumlar, demək olar ki, yunçuluq sahəsinə diqqət ayırmır. Sovet dönəmində Yevlax rayonunda Yun Emalı Kombinatı var idi. Respublikada olan bütün yunlar həmin kombinata təhvil verilirdi. Yun orada yuyulub təmizlənəndən sonra xaricə göndərilirdi. Yevlax Yun Emalı Zavoduna vaxtilə nəinki Azərbaycan rayonlarından, hətta Gürcüstan və Ermənistandan da yun göndərilirdi. Burada da həmin xammal emal olunub başqa ölkələrə ixrac edilirdi. Sovet dövründə ölkəyə yun ixracı hesabına böyük miqdarda valyuta gəlirdi. Lakin 1999-cu ildən bu günə qədər Yun Emalı Kombinatının qapısı bağlıdır. Ona görə də Azərbaycanda istehsal olunan yun ortada qalıb. Fermerlərin istehsal etdiyi yun, demək olar ki, zirzəmilərdə çürüyür".
Həmsöhbətimiz təklif edir ki, yun emalı müəssisəsi açılsın. Onun fikrincə, belə bir müəssisə açılarsa, geyim sahəsini də inkişaf etdirmək olar: "Məsələn, emal olunan yundan yun parça əldə olunar və ondan gözəl geyimlər hazırlanar.
Azərbaycanda əsasən qaba yun istehsal olunur. Bu yun növü daha çox xalçaçılıq sahəsində istifadə oluna bilər. Bəllidir ki, artıq Azərbaycanda xalçaçılıq sənayesi yaradılır. "Azərxalça" İstehsal Birliyi yunu alaraq ondan geniş çeşiddə xalça istehsal etməlidir. Bir sözlə, qoyunçuluq təsərrüfatlarının istehsal etdiyi yunun satın alınması, onun xalçaya çevrilməsi ölkəmizə daha çox gəlir gətirə bilər. Prosesə dövlətin yaxından müdaxiləsi və diqqət yetirməsi lazımdır".
Ç.Fərəcov yunun qiymətli kənd təsərrüfatı məhsulu olduğunu dilə gətirdi.
Günel CƏLİLOVA
