Şənbə günü, 19 iyul 2025
     

Trampın tarifləri dünyanı mənfi şokla hədələdi - Azərbaycan manatına təhlükə...

Image

Məlum olduğu kimi, İqtisadiyyat Nazirliyinin təqdim etdiyi makroiqtisadi proqnozlarda 2026-2029-cu illər üzrə manatın ABŞ dollarına qarşı məzənnəsi sabit, bu ilin səviyyəsində götürülüb.

Xatıraladaq ki, 2017-ci ilin martından Azərbaycanda manatın məzənnəsi sabit saxlanır. Son günlərdə dünyada neftin qiymətində müəyyən azalma baş verir. İndi bu fonda manatın məzənnəsinin necə olacağı yenidən aktuallaşıb.

Rəsmi dairələr əslində, narahatlıq üçün heç bir əsas görmür. Qiymətlərin ucuzlaşması fonunda Mərkəzi Bank tərəfindən də ölkə iqtisadiyyatının sabitliyinin qorunması və milli valyutanın məzənnəsinə olan təzyiqlərin azaldılması məqsədilə atılan addımlar və nəzərdə tutulan tədbirlər gündəmdədir. Qurum qlobal iqtisadi prosesləri daim yaxından izlədiyini və enerji qiymətlərinin dinamikasını diqqətdə saxladığını bildirib: “Hazırda neftin faktiki və proqnozlaşdırılan qiyməti Azərbaycanın tədiyə balansının cari əməliyyatlar balansı üçün olan tarazlı qiymətindən əhəmiyyətli yüksəkdir. Onu da deyək ki, son illər ixracın şaxələnməsi və təbii qaz ixracının artması neftin qiymətinin tədiyə balansına təsir imkanlarını qismən məhdudlaşdırmışdır. Valyuta bazarında vəziyyət ölkənin tədiyə balansı, həmçinin fiskal sektorun valyuta tələbi və təklifi, eləcə də məzənnə gözləntiləri kimi amillərdən asılıdır. İlin sonuna cari əməliyyatlar balansında profisit proqnozu, fiskal sektorun valyuta təklifinin ötən illə müqayisədə çox olması, eləcə də məzənnə gözləntilərinin sabit olması valyuta bazarı üçün hər hansı əhəmiyyətli riskin formalaşmayacağını deməyə əsas verir. Mərkəzi Bank bundan sonra da qiymət sabitliyinin qorunmasına yönəldilmiş siyasət yürütməyə davam edəcəkdir”. Beləliklə, baş bank manatın məzənnəsiilə bağlı hələlik narahatlıq üçün heç bir əsas görmür. Ekspertlər də bildirir ki, mümkün qiymət azalmasının dövlət büdcəsi gəlirlərinə əhəmiyyətli təsiri isə gözlənilmir. Belə ki, büdcənin neft gəlirlərinin əsas hissəsini Azərbaycan Dövlət Neft Fondundan transfert təşkil edir ki, bu məbləğ də büdcə tərtibi zamanı xarici valyutada deyil, manat ifadəsində müəyyən olunub. Neftin qiymətlərinin enişi ortamüddətli dövrdə də davam edərsə, bunun dövlət büdcəsinin gəlirlərinə mənfi təsiri daha əhəmiyyətli ola bilər. Büdcə qaydasına əsasən xərclənə bilən neft gəlirlərinin yuxarı həddi ölkənin xalis maliyyə aktivləri və icmal büdcənin proqnozlaşdırılan neft gəlirləri əsasında müəyyən olunur. Ortamüddətli dövrdə icmal büdcənin neftin gəlirlərinin azalması Azərbaycan Dövlət Neft Fondundan dövlət büdcəsinə transfertin məbləğini azaltmaqla, dövlət büdcəsinin neftin gəlirlərinə təsir edə bilər. Amma ortamüddətli dövrdə neft qiymətlərində kəskin enmə gözlənilmir.

Bundan başqa, aktiv neft və qaz qazma qurğularının sayı da azalmaqda davam edir. Amerikanın “Baker Hughes” neft-mədən xidmətləri şirkətinin məlumatına görə, apreldə onların sayı martdakı 1685-dən 1616-ya düşüb. Eyni zamanda, aprel ayı səviyyəsi 2024-cü ilin apreli ilə müqayisədə 110 ədəd aşağıdır. Üstəlik, ABŞ-da apreldə quraşdırılan qazma qurğularının sayı əvvəlki ayla müqayisədə altı ədəd azalaraq 586 təşkil edib. Kanadada onların sayı birdən-birə 56 ədəd azalaraq 138-ə düşüb. Dünya üzrə fəaliyyət göstərən neft və qaz qazma qurğularının sayı qazma, hasilat və karbohidrogenlərin emalı zamanı istifadə olunan məhsullara tələbatı əks etdirən mühüm göstəricidir. Deməli, neftin kəskin ucuzlaşmasını gözləməyə dəyməz. Belə vəziyyətdə manatı dəstəkləyən digər əsas amil, görünür, idxalın həcminin azalması səbəbindən xarici valyutaya tələbin azalmasıdır. Bu fonda ölkədə inflyasiyanın yavaşlaması qeydə alınır. Bir sıra iqtisadçılar hesab edirlər ki, qiymət artımı tempinin aşağı düşməsi davamlı xarakter daşıya bilər. Bu yavaşlamaya əhəmiyyətli töhfə maantın möhkəmlənməsidir ki, bu da artıq qeyri-ərzaq mallarının davamlı deflyasiyasına səbəb olur. Bununla belə, potensial məzənnə dəyişkənliyinin də mənfi nəticələri ola bilər. Eyni zamanda, bir çox iqtisadçılar hələ ölkədə inflyasiyanın uzunmüddətli azalması üçün amilləri görmürlər. İlk növbədə o baxımdan ki, ABŞ prezidenti Donald Trampın tarifləri onilliklər ərzində proqnozlaşdırıla bilən və nisbətən azad ticarətlə dəstəklənən qlobal iqtisadiyyatı getdikcə daha aşağı həddə sürükləyir. İri transmilli korporasiyalar, o cümlədən elektron ticarət oyunçuları ötən həftə satış hədəflərini azaldıb, iş yerlərinin ixtisarı ilə bağlı xəbərdarlıq edib və biznes planlarına yenidən baxıblar. “Reuters” agentliyi xəbər verir ki, aparıcı iqtisadiyyatlar, öz növbəsində, məyusedici məlumatlar fonunda artım perspektivlərini aşağıya doğru nəzərdən keçiriblər. Maliyyə bazarları ABŞ və Çinin genişmiqyaslı ticarət müharibəsindən geri çəkiləcəyinə, Donald Trampın başqalarına daha yüksək tariflərin tətbiq edilməsinin qarşısını almaq üçün sövdələşmələrə imza atacağına ümid etsələr də, bunun necə nəticələnəcəyi ilə bağlı qeyri-müəyyənliyin özü böyük bir təzyiq vasitəsinə çevrilib. İqtisadçılar hesab edirlər ki, ABŞ-ın tarif siyasəti qısa müddətdə dünya üçün ciddi mənfi şok olacaq.

Ramil QULİYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 23:20
Bakı Kitab Mərkəzində “Tanımadığımız Konfutsi” adlı gecə keçirildi - FOTO

18.07.2025 / 22:32
İctimai Birlik sədri Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 22:18
“65 illik yubileyiniz mübarək olsun, ustad!” - Missiya TV-nin baş redaktorundan Aydın Quliyevə təbrik...

18.07.2025 / 21:51
Prezident İlham Əliyev İraq Prezidentinə başsağlığı verdi

18.07.2025 / 21:50
Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqları və qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin törətdiyi təxribatlar nəticəsində zərər çəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

18.07.2025 / 21:35
Ermənistanı elə Avropanın özü vurmağa hazırlaşır - Makron nə ilə fərqlənir?..

18.07.2025 / 21:23
65 İLLİK ÖMÜR YOLUNA DƏYƏR VERƏN İNSANA! - Milli İstiqlalçıların Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

18.07.2025 / 21:20
31 tona yaxın qızıl almışıq - yığım, ya emal üçün?

18.07.2025 / 21:06
İmamoğlunun həbsindən sonra Türkiyənin iç siyasətində mümkün təmayüllər - sabitlik qalacaqmı?..

18.07.2025 / 20:53
Bakıdan Parisə sərt sillə - dünya mediası Azərbaycanın möhtəşəm uğuruna heyrandır...

18.07.2025 / 20:39
Avropa İttifaqı yeni SSRİ olmaq istəyir - Cənubi Qafqazda ilk olaraq Gürcüstanı əzəcək...

18.07.2025 / 20:26
Qonşularla müqayisədə iki rəqəm bizi geridə qoyur...

18.07.2025 / 20:14
Çin-Hindistan-Rusiya ittifaqı? - XİN-in yeni strategiyasında ən ağır maneə...

18.07.2025 / 20:00
Azərbaycanın çay ixracı azalır... Niyə?

18.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

18.07.2025 / 19:35
"Erməni kilsəsi İŞİD-dir, molla rejimi ilə bir addımlayır" - təhqirin biri "1 qəpik"…

18.07.2025 / 19:26
Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi Aydın Quliyevi təbrik etdi

18.07.2025 / 19:22
Suriyada Türkiyə-İsrail müharibəsi hər an başlaya bilər...

18.07.2025 / 19:09
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 19:04
Müəllimlər müəllimi Sabir Qurbanov - FOTO

18.07.2025 / 19:04
BMT-nin İqtisadi və Sosial şurasına üzvlüklə bağlı təlimlər keçirilir

18.07.2025 / 18:50
İsrailin Suriyanı vurması Azərbaycanın siyasətinə bəzi çətinliklər yaradır...

18.07.2025 / 18:46
Bakıda Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq Forumu keçirildi

18.07.2025 / 18:31
Azərbaycan Türkmənistanın Transxəzər problemini həll edəcək...

18.07.2025 / 18:17
Dünyanın yaradıcı insanlarının bir qrupu “Azərbaycan” Nəşriyyatına toplaşdı - 150 illik işığın əhatəsi... - FOTO

18.07.2025 / 18:03
Ay Paşinyan, Şanxay təşkilatı hara, Avropa Birliyi hara?..

18.07.2025 / 17:49
İrəvanda “Arsax deyən son dilləri də kəsirlər”...

18.07.2025 / 17:36
İrəvan Moskvanı konyakla məst edə bilmədi, ancaq Kreml İrəvanı konyakla vurdu...

18.07.2025 / 17:23
Prezident İlham Əliyev Təzəbinə və Xanyurdu sakinlərinə - Biz burada əbədi yaşayacağıq, daha heç kim bizi bu yerlərdən çıxara bilməz

18.07.2025 / 17:05
"Suriyada sülhün, təhlükəsizliyin və sabitliyin bərqərar olunması mütləq dərəcədə vacibdir" - Azərbaycan XİN

18.07.2025 / 16:51
Xadimələrə maşınını yudurdan məktəb direktoru işdən çıxarıldı

18.07.2025 / 16:36
Polis Maştağada əməliyyat keçirdi - 881 kq çətənə kolu yetişdirilən istixana aşkarlandı...

18.07.2025 / 15:55
Bakıda 12 min manatlıq oğurluq edən və avtomobil qaçıran şəxslər saxlandı

18.07.2025 / 15:43
Valideyn himayəsindən məhrum uşaqlar üçün yaradıcı və psixoloji inkişaf layihəsi

18.07.2025 / 15:40
Prezident Xocalının Xanyurdu kəndində olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

18.07.2025 / 15:36
Azərbaycanlı olduğuna görə Ermənistanda girov saxlanılmış və işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verdi

18.07.2025 / 15:17
Latviya Rusiya ilə sərhəddə bomba sığınacaqları tikir...

18.07.2025 / 15:02
" Yeni Azərbaycan" TV-nin icraçı direktoru Murad Paşayevlə müsahibə - VİDEO

18.07.2025 / 14:33
Dövlət İnvestisiyalarının İdarəedilməsi İnformasiya Sistemi yaradılacaq

18.07.2025 / 14:23
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 14:20
Azərbaycan MDB İqtisadi Şurasının Moskvada keçiriləcək iclasında iştirakdan imtina etdi

18.07.2025 / 14:06
Bakıdan Naxçıvana avtobus reysləri bərpa olunur...

18.07.2025 / 14:03
Prezident İlham Əliyev Xocalının Təzəbinə kəndində görülən işlərlə tanış olub - FOTO

18.07.2025 / 13:50
Masallıda 12 minlik qızıl oğurlayan şəxs yaxalandı

18.07.2025 / 13:38
"Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri özünün ən yaxşı dövrünü yaşayır" - Səfir Birol Akgün

18.07.2025 / 13:25
“Formula-1” tribunalarında tamaşaçı sayı 2 min nəfər artırılıb

18.07.2025 / 13:14
Ağdamın Qiyaslı kəndindəki tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:47
Ağdam şəhərində 1 nömrəli körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi - FOTO

18.07.2025 / 12:38
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:30
Rusiyanın 20-dən çox bankı SWIFT sistemindən atılır...

18.07.2025 / 12:26
Prezident Ağdam Sənaye Parkında tütün məmulatlarının istehsalı müəssisəsinin açılışında iştirak edib - FOTO

18.07.2025 / 12:22
"Süni intellektin dövlət auditində tətbiqi auditin müstəqil nəzarət institutu kimi daha da inkişaf etməsinə öz töhfəsini verəcək" - Prezident

18.07.2025 / 12:19
Prezident İlham Əliyev ASOSAI və ARABOSAI təşkilatlarının Birgə Toplantısının iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb

18.07.2025 / 12:00
Qubada "Kamaz" və "Jiquli" toqquşub

18.07.2025 / 11:35
Polis təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etməyən sürücülərə xəbərdarlıq etdi!

18.07.2025 / 11:25
Zelenski Rüstəm Umerovu Təhlükəsizlik Şurasının katibi təyin etdi

18.07.2025 / 11:22
Bu gündən məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə qəbul başlayıb

18.07.2025 / 11:17
Ədliyyə Nazirliyinin nəşriyyat evi ləğv olunur

18.07.2025 / 11:12
Banklar, 105 gəmi, "Şimal Axını" - Avropa İttifaqından Rusiyaya qarşı ən sərt sanksiya!

18.07.2025 / 11:06
Naxçıvanın Baş naziri müşavirə keçirib

18.07.2025 / 11:02
ABŞ Senatından USAID-ə 9 milyard dollarlıq zərbə!

18.07.2025 / 10:30
“Hulusi Akar Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə fəxr etdiyini bildirdi” – EMİN HƏSƏNLİ

18.07.2025 / 10:18
"Şelburn" - "Qarabağ" matçını bu hakimlər idarə edəcək

18.07.2025 / 10:11
"Tehran erməni dostlarına güvənir" - Mehdi Sobhani

18.07.2025 / 10:06
"Qərb Gürcüstanı qarışdırmağa hazırlaşır" - spikerdən AÇIQLAMA

18.07.2025 / 10:00
Türkiyədə antiterror əməliyyatı - 153 İŞİD-çi saxlanılıb

18.07.2025 / 09:30
Trampdan ŞOK ADDIM - Bu məşhur nəşri məhkəməyə verir!

18.07.2025 / 09:22
Daha bir reper saxlanıldı - bu dəfə söyüşə görə...

18.07.2025 / 09:20
Tələbə təqaüdlərindən adambaşına 3 manat tutqu narazılıq yaradıb...

18.07.2025 / 09:17
11 ölkədən Suriyaya dəstək BƏYANATI

18.07.2025 / 09:09
"Sabah" Avropa Liqası ilə vidalaşdı - hədəf Konfrans Liqasıdır

18.07.2025 / 09:05
Bakının bu əraziləri qazsız qalacaq - XƏBƏRDARLIQ

18.07.2025 / 09:00
Fransada sosial gərginlik - Həmkarlar İttifaqları tətil elan etdi!

18.07.2025 / 08:33
Azərbaycanlıların Rusiyadan vətənə pul göndərişinə məhdudiyyət qoyulacaq...

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910