Məktəblərimizdə hərf və rəqəm tanımayan 9-cu sinif şagirdləri var...
Elmin Nuri: “100 minlik məzun kontingenti fonunda 5 rəqəmi çox kiçik, kiçikdən də kiçik görünə bilər, lakin…”
Ötən il şagirdlər arasında nəinki tədris proqramını minimum mənimsəməyənlər, hətta oxuyub yazmaqda çətinlik çəkənlər və ya ümumiyyətlə oxuyub-yazmağı bacarmayanlar da aşkar olunub.
Bu barədə Dövlət İmtahan Mərkəzinin nəşr etdiyi 2024-2025-ci tədris ili üçün tələbə qəbulu və ümumi təhsil müəssisələri üzrə buraxılış imtahanlarının nəticələrinə dair elmi-statistik materialların əks olunduğu "Abituriyent 12" jurnalında qeyd olunub.
Bildirilib ki, belələri 9-cu sinif şagirdləri arasında 5 nəfər olub: “Bu cür halların imtahan rəhbərlərinin əksəriyyətinin protokollarında qeyd olunmamasını nəzərə alsaq, yuxarıda göstərilən bu faktın, əslində, daha çox olduğunu ehtimal etmək olar. Rayonlar üzrə oxumağı və yazmağı bacarmayan 9-cu sinif şagirdlərinin sayına gəlincə, Bərdə, Ağcabədi, Saatlı, Lənkəran, Şabran rayonlarının hərəsində 1 nəfər olub".
Maraqlı məqam ondan ibarətdir ki, oxuyub-yazmağı bacarmayan 5 şagird necə olub ki, yuxarı sinfə qədər gəlib çatıb. Məlumdur ki, yazma-oxuma vərdişi ibtidai sinifdə formalaşır. Yazma-oxuma qabiliyyəti olmayan şagirdlərin sinifdən-sinfə keçirilməsi doğrudurmu?
“5 yox, deyək ki, 1 şagird olsun, axı həmin 1 şagird sinifdən-sinfə hansısa çox ciddi qayda pozuntularının hesabına “yüksələ” bilib…”
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin sektor müdiri, təhsil məsələləri üzrə tədqiqatçı Elmin Nuri “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, təhsilimizdə nə qədər ciddi problemlər olsa da və həmin problemlər illər boyu davam etsə də, biz bir məsələ ilə bağlı hər zaman pozitiv danışa bilərik: “Bu, istər sovet, istərsə də müstəqillik dövründə Azərbaycandakı ümumi savadlılıq göstəricisidir. Adıçəkilən məsələdə Azərbaycan bir çox ölkələri, hətta qonşu dövlətləri belə qabaqlaya bilib. Ən ucqar dağ kəndlərimizdə belə yazıb-oxumağı bacarmayan tək-tük insana rast gəlinərdi. Bu ənənə indi də davam edir. Şəxsən mən Dövlət İmtahan Mərkəzinin “Abituriyent” jurnalının 12-ci sayında açıqladığı bu statistikanı o qədər də dəhşətli bir hadisə saymıram. Belə ki, oxuyub-yazma vərdişləri zəif olan şagirdlərin statistikası ötən illər o qədər də çox deyildi. Amma illər keçdikcə bu göstəricilər yaxşıya doğru dəyişir. Ümumiyyətlə oxuyub-yazma bacarığı olmayanların sayı isə yalnız tək rəqəmlə ifadə olunur və bu, hərəsində bir şagird olmaqla müxtəlif rayonların payına düşür. Düşünürəm ki, burada faciə hesab olunası məsələ yoxdur. Doğrudur, şəxsən məni də bəziləri kimi, sayları az olsa da, bu 5 şagirdin necə sinifdən-sinfə keçirilməsi maraqlandırır. Burada tam haqlıdırlar. Həqiqətən də oxuyub-yazma vərdişləri olmayan bir şagirdin sinifdən-sinfə adlaması necə baş verib?! Bu hansı böyük müəmmanın sonucunda həyata keçib?! Doğrudur, 100 minlik məzun kontingenti fonunda 5 rəqəmi çox kiçik, kiçikdən də kiçik görünə bilər. Biz qətiyyən bu 5 şagirdi ümumi savadlılıq göstəricisi kimi təqdim edə bilmərik. Bu öz yerində. Amma digər səbəbdən, axı bu şagirdlərin hər birisinin buraxılış siniflərinə qədər irəlilələmələri oxuduqları məktəbdə loyallığın çox ciddi şəkildə pozulması hadisəsi deyilmi?! 5 yox, deyək ki, 1 şagird olsun, axı həmin 1 şagird sinifdən-sinfə hansısa çox ciddi qayda pozuntularının hesabına “yüksələ” bilib. Bax, biz bütün diqqəti bu qeyri-legitimlikdə axtarmalıyıq. Deməli, burada boşluq ümumtəhsil müəssisələrinin öz daxilindədir. Bu, təhsil siyasəti deyil. Təhsil siyasəti yüksək səviyyədə hazırlanmış nəzəri və hüquqi bazadır. Sadəcə, ayrı-ayrı məktəblər tərəfindən ciddi qayda pozuntularına yol verilib ki, bu kimi hallar da sonradan müşahidə olunub”.
Günel CƏLİLOVA
