Bazar günü, 20 iyul 2025
     

Sosial şəbəkə təcavüzkarlığı şəraitində uşaq və gənclərin inkişafı problemləri...

Image

Sosial şəbəkə istifadəçiləri arasında uşaq və gənclərin sayının çox olması cəmiyyəti, mütəxəssisləri ciddi şəkildə düşündürür, belə demək mümkünsə, hətta həddən artıq qayğılandırır. Sosial şəbəkələr həyatımızı yeni daxil olduğu dövrlərdə biz onun təhlükəsini, mahiyyətində gizlənən təcavüzkarlığı qətiyyən nəzərə almırdıq, ona əlverişli ünsiyyət vasitəsi olaraq yanaşırdıq.

Amma təəssüflər olsun ki, nəzərə almadığımız bu məsələ uşaqlarımızın, gənclərimizin psixologiyasına, düşüncəsinə təsir etməyə başladı, özü də dəhşətli şəkildə. Sosial şəbəkələr, xüsusən də Tik-Tok, İnstaqram kimi platformalar onların tərbiyəsinə mənfi çalarlar saçmağa başlayıb. Heç şübhəsiz ki, xeyrindən çox ziyanı olan platformalar uşaq və gənclərimizi hədəfə alıb...

Sosial şəbəkə təcavüzkarlığı şəraitində uşaq və gənclərimizin inkişaf problemləri müşahidə olunur. Ölkə ekspertləri, müəllimlər, rəsmi qurumlar dönə-dönə sosial şəbəkələrin oynadığı mənfi rolu irəli sürsə də, hələ də uşaqların, gənclərin bu platformalardan uzaqlaşdırılması mümkün olmayıb. 

Ekspertlər qeyd edir ki, sosial mediada həddən artıq vaxt keçirmək asılılıq yaradır. Mütəxəssislərin fikrincə, internet asılılığının bir hissəsi olan sosial media asılılığı, əslində fiziki asılılıqdan çox davranış asılılığı olaraq başa düşülür. Başqa sözlə desək, bu asılılıq emosiyalarımıza da təsir edəcək gücə malikdir.

Ekspertlərə görə, günün böyük bir hissəsini "Facebook", "Instagram", "Twitter" kimi sosial media hesablarında keçirmək və buna aludə olmaq sosial media asılılığı adlanır. 

"İlk növbədə o təhdidlərin qurbanı uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər olur"

Tanınmış gənc fəal, Editor.az İnformasiya Portalının baş redaktoru Fərid Şahbazlı "Bakı-Xəbər"ə "Şübhəsiz ki, sosial şəbəkələrin, informasiya texnologiyalarının inkişafı dünyada insanlar, cəmiyyətlər üçün bir çox şeyləri asanlaşdırsa da, bir çox imkanlar açsa da, bununla bərabər müxtəlif təhdidlər də yaradır. O təhdidlər xüsusən də sosial şəbəkələr üzərindən gələn çirkli informasiyalar, sosial şəbəkələrdən qaynaqlanan dezinformasiyalar, təhlükəli məzmunlu materiallar fonunda daha da böyüyür. Şübhəsiz ki, ilk növbədə o təhdidlərin qurbanı, uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər olur" - deyə bildirdi. 

"Sosial şəbəkələrdə gənclər üçün çeşidli təhdidlər, təhlükələr mövcuddur"

F.Şahbazlı bildirdi ki, xüsusən də maarifləndirmənin aşağı olması, informasiyanın yetərincə olmaması, informasiyasızlıq ucbatından bu təbəqə sosial şəbəkələrdən gələn təhlükəli informasiyaların, təcavüzkar nəsnələrin qurbanına çevirilir. "Bu təhdidlər də müxtlif formalarda özünü göstərir. Uşaqlar üçün pornoqrafik məlumatlardan tutmuş cinayətkarlığı, narkomaniyanı təbliğ edən informasiyalara qədər burada hər cür ziyanlı, kirli informasiyalara rast gəlmək olur. Eyni zamanda burada dələduzluq amilləri də var. Uşaq və gənclərin etibarından sui-istifadə etməklə onları dələduzluğun qurbanı olmağa sürükləyən informasiyalar, materiallar mövcuddur. Hətta deyərdim ki, burada radikal-dini, ekstremis meyillərin yayılması kimi məsələlər də var ki, burada da hədəfə gənclər alınır. Belə hallara meylli olanlara da rast gəlinir. Bir sözlə, sosial şəbəkələrdə gənclər üçün çeşidli təhdidlər, təhlükələr mövcuddur" - deyə ekspert bildirdi. 

"Bu yolla uşaq və gəncləri belə təhlükəli problemlərdən xilas edə bilərik" 

F.Şahbazlı vurğuladı ki, sosial şəbəkələr nəzarətsiz platformalardır, bundan da sui-istifadə edən bəlli qüvvələr uşaq və gənclərin düşüncəsinə təcavüz edir, onları öz yolundan döndərməyə çalışırlar. "Sosial şəbəkələr demək olar ki, nəzarət olunmayan platforma olduğu üçün müxtəlif qruplar bunun üzərindən gənclər, yeniyetmələr, uşaqlar arasında onların yaşına uyğun gəlməyən, onlar üçün zərərli olan informasiyalar yayırlar. Uşaqların belə informasiyaları qəbul etməsi onlar üçün böyük təhlükədir. Eyni zamanda sosial şəbəkələr üzərindən cinayətkarlığı, kriminal aləmi, təhlükəli radikal dini cərəyanları təbliğ edirlər. Dəfələrlə görürük ki, uşaq və yeniyetmələr məlumatsızlıqdan sosial şəbəkələr üzərindən müxtlif hadisələrin qurbanına çevirilirlər, maddi və mənəzi ziyana məruz qalırlar. Əlbəttə, informasiya texnologiyalarının inkişaf etdiyi, sosial şəbəkələrin genişləndiyi bir şəraitdə bütün ölkələrdə olduğu kimi bizim ölkədə də həm dövlət qurumlarının, həm də cəmiyyətin üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Daha çox maarifləndirməyə, daha çox sosial şəbəkələrdən gələn təhlükələrlə bağlı uşaq və gəncləri məlumatlandırmağa ehtiyac var. Sözsüz, müvafiq dövlət strukturları internet üzərindən gələn təhlükələrin qarşısını almaq üçün müxtəlif tədbirlər, azımı texniki məzmunlu addımlar atırlar. Bununla bağlı dövlətin ayrıca strukturu var, informasiya təhlükəsizliyi ilə məşğul olur. Hesab edirəm ki, həm cəmiyyət maarifləndirmə işi aparmalıdır, həm dövlət qurumları öz üzərinə düşən missiyanı daha güclü şəkildə yerinə yetirməlidir. Bəlkə biz bu yolla uşaq və gəncləri belə təhlükəli problərdən xilas edə bilərik" - deyə müsahibimiz vurğuladı. 

Ekspertin vurğuladıqları ilə razılaşırıq. Burada vətəndaş cəmiyyətinin, aidiyyatı QHT-lərin, dövlət qurumlarının rolunun daha çox olmalı olduğunu düşünürük. Təhlükəsiz sosial şəbəkə platforması yoxdur, amma biz hansısa qabaqcıl texnologiyalar vasitəsilə müəyyən qədər ziyanlı tendensiyaların qarşısını ala bilərik. Bütün hallarda uşaq və gənclərin mənəvi tərbiyəsinin formalaşmasına mane olan bütün istiqamətləri zərərsizləşdirmək lazımdır. Bunun formalarını, mübarizə yollarını isə aidiyyatı qurumlar bilir. Qlobal mənada təhdidə çevrilən sosial şəbəkə təcavüzkarlığının qarşısının alınması günün əsas məsələlərindən biridir.

İradə SARIYEVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

20.07.2025 / 15:52
Dünya mediası İlham Əliyevin çıxışında bu məqamlara xüsusi diqqət çəkdi... - FOTO

20.07.2025 / 15:16
Ukrayna konstitusiyasında rus dilinə verilən xüsusi statusun ləğvi təklif edildi...

20.07.2025 / 14:56
Rusiya alimi Kərim Şükürova və Yaqub Mahmudova qarşı çağırış etdi - "məhrum edilsinlər"...

20.07.2025 / 14:22
III Şuşa Qlobal Media Forumunun açılış mərasimi keçirilib - YENİLƏNDİ

20.07.2025 / 14:10
"İkitərəfli müstəvidə sülh gündəliyinin irəli aparılması üçün nailiyyətlər əldə olunub" - Hikmət Hacıyev

20.07.2025 / 13:48
"Bu gün kontent yaradıcılığı baxımından Azərbaycan mediasının göstəriciləri artıb" - Prezidentin köməkçisi

20.07.2025 / 13:40
"Dezinformasiya bu gün media mühitində ən təhlükəli təhdidlərdən biridir" - Avropa Xəbər Agentlikləri Alyansının baş katibi:

20.07.2025 / 13:34
Hikmət Hacıyev Azərbaycanın MDB-nin Moskva iclasında iştirak etməməsinin səbəblərini açıqladı

20.07.2025 / 11:50
"Jurnalistikanı blogerlikdən ayırmağın vaxtı gəlib" - Qlobal Forum iştirakçısı

20.07.2025 / 11:17
Prezidentin köməkçisi: "Azərbaycana qarşı fəal dezinformasiya dalğaları olur"

20.07.2025 / 11:07
"Şuşa Qlobal Media Forumunda müxtəlif ideyalar və yenilikçi baxışlar formalaşır" - Hikmət Hacıyev

19.07.2025 / 23:55
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkələrdəki rəsmi səhifələrində III Şuşa Qlobal Media Forumunun iştirakçıları ilə görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

19.07.2025 / 21:37
Prezident: "Azərbaycan ilə Ermənistan arasında etimadın zəmanəti beynəlxalq hüquq normaları olmalıdır"

19.07.2025 / 21:28
"Qarabağ və Şərqi Zəngəzur artıq cənnətin kiçik bir parçasıdır" - Prezident

19.07.2025 / 21:16
Azərbaycan Prezidenti: "Fransa ilə Yeni Kaledoniya arasında baş verən hadisə tarixi presedentdir"

19.07.2025 / 21:15
Azərbaycan Rusiyanı beynəlxalq məhkəməyə verəcək...

19.07.2025 / 21:11
"Azərbaycan ilə Çinin ticarət həcminin artırılmasına dair böyük planları var" - Prezident

19.07.2025 / 21:01
Prezident İlham Əliyev: "Azərbaycan mediasının inkişafı məni çox sevindirir"

19.07.2025 / 20:57
"Biz xarici investorları enerji sektoruna cəlb edirik" - Prezident

19.07.2025 / 20:50
Prezident: "Mən süni intellektdən istifadə etmirəm"

19.07.2025 / 20:39
Prezident İlham Əliyev: "İqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizədə Afrika dövlətlərini dəstəkləyirik"

19.07.2025 / 20:32
"Azərbaycan və Ermənistana razılığa gəlməkdə kömək etmək səylərinə görə Prezident Trampa minnətdarıq" - Prezident

19.07.2025 / 20:28
Azərbaycan Prezidenti qəzaya uğrayan AZAL təyyarəsi ilə bağlı sualı cavablandırıb

19.07.2025 / 20:17
Prezident Rusiya ilə Avropa İttifaqı arasında yaranmış təbii qaz böhranına münasibət bildirdi

19.07.2025 / 20:10
Prezident İlham Əliyev Şuşa Forumunda öz siyasətinin təməl prinsiplərini sadaladı

19.07.2025 / 19:59
"Cənubi Qafqaz sabit məkan olacaq" - Prezident İlham Əliyev

19.07.2025 / 19:56
Prezident Ermənistanla sülh müqaviləsinin hansı halda imzalana biləcəyini açıqladı

19.07.2025 / 19:49
Prezident İlham Əliyev III Şuşa Qlobal Media Forumunda iştirak edib - FOTO/YENİLƏNDİ

19.07.2025 / 19:41
"Bizi tənqid edənlərin xarici borcu ÜDM-in 100 faizi qədərdir və ondan da artıqdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:23
"Biz indi beynəlxalq səhnədə daha fəalıq" - Prezident

19.07.2025 / 19:15
Prezident: "İstəyirik ki, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı daha güclü, daha effektiv olsun"

19.07.2025 / 19:12
"Bizim Qələbəmiz göstərir ki, ədalət var, sadəcə, ona nail olmaq lazımdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:10
Bakı ilə İrəvanın arasında Paris özünü bu dəfə belə pərdələyir - "göz yaşları"...

19.07.2025 / 19:03
Azərbaycan Prezidenti: "ABŞ-la güclü tərəfdaşlıq münasibətlərinin dəstəkləndiyini görürük"

19.07.2025 / 18:40
"Bu gün Cənub Qaz Dəhlizi maksimal həcmdə fəaliyyət göstərir" - Prezident

19.07.2025 / 18:35
Ərdoğan Trampın “50 gün” hədəsindən Putini xilas etmək istəyir...

19.07.2025 / 18:28
Prezident İlham Əliyev: "Bizim etibarlı tərəfdaş imicimiz var"

19.07.2025 / 18:20
"Ermənistan Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı prosesi bundan sonra da bloklasa, onun tranzit ölkəyə çevrilmək şansı sıfra yaxınlaşır" - Prezident

19.07.2025 / 18:06
AB Azərbaycan qazına möhtac... Rəsmi Brüssel isə bizə pislikdən əl çəkmir…

19.07.2025 / 18:01
Prezident: "Zəngəzur dəhlizinin potensialı ilkin mərhələdə 15 milyon ton yük səviyyəsində qiymətləndirilir"

19.07.2025 / 17:38
Azərbaycanın MDB İqtisadi Şura iclasından imtinasının ardınca maraqlı bəyanat səsləndi...

19.07.2025 / 17:36
"Azərbaycan ekoloji baxımdan çox düzgün mövqe seçmiş ölkədir" - Prezident

19.07.2025 / 17:24
Prezident İlham Əliyev: "Şuşa Media Forumu artıq ənənəvi xarakter alıb"

19.07.2025 / 17:09
Mahmud Kaşqari Fondunun layihəsi əsasında çap olunan kitabların təqdimatı keçirilib - FOTO

19.07.2025 / 16:52
Yunus peyğəmbərdən sonra üçüncü Yunus... Yunus Oğuz - 65

19.07.2025 / 16:37
Bu gün 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu işə başlayır

19.07.2025 / 16:10
"Dünya liderləri Prezident İlham Əliyevdən çox şeyləri öyrənə bilər" - Rusiyalı politoloq

19.07.2025 / 15:33
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri də oğurlayıblar...

19.07.2025 / 14:16
Azərbaycan-Pakistan mövcud strateji tərəfdaşlıq münasibətləri müzakirə edilib

19.07.2025 / 12:18
Milli Məclisdən Belçika parlamentinə sərt cavab - regionda yeni gərginlik ocağı yaratmağa çalışırlar...

19.07.2025 / 11:45
Prezident İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında qanunu təsdiqlədi

19.07.2025 / 11:33
Azərbaycanda geodeziya, qravimetriya, topoqrafiya, kartoqrafiya və kadastr işlərində yeni koordinat sistemi tətbiq ediləcək - SƏRƏNCAM

19.07.2025 / 10:12
ŞOK - Özbəkistanda İŞİD-ə məxsus terror qruplaşması aşkar edildi!

19.07.2025 / 10:08
İrəvanda keçmiş deputat hakimiyyətin devrilməsinə çağırışa görə həbs edilib

19.07.2025 / 10:01
"Napoli" Vikter Osimhen üçün "Qalatasaray"a "HƏ" dedi

19.07.2025 / 09:53
Milli Məclis Belçika Nümayəndələr Palatasının qətnaməsinə kəskin etirazını bildirib

19.07.2025 / 09:27
Müəllimlər kimi həkimlər də "yazı-pozu" ilə hədsiz yükləniblər...

19.07.2025 / 08:42
Ət 1 manat da bahalaşdı....

18.07.2025 / 23:20
Bakı Kitab Mərkəzində “Tanımadığımız Konfutsi” adlı gecə keçirildi - FOTO

18.07.2025 / 22:32
İctimai Birlik sədri Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 22:18
“65 illik yubileyiniz mübarək olsun, ustad!” - Missiya TV-nin baş redaktorundan Aydın Quliyevə təbrik...

18.07.2025 / 21:51
Prezident İlham Əliyev İraq Prezidentinə başsağlığı verdi

18.07.2025 / 21:50
Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqları və qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin törətdiyi təxribatlar nəticəsində zərər çəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

18.07.2025 / 21:35
Ermənistanı elə Avropanın özü vurmağa hazırlaşır - Makron nə ilə fərqlənir?..

18.07.2025 / 21:23
65 İLLİK ÖMÜR YOLUNA DƏYƏR VERƏN İNSANA! - Milli İstiqlalçıların Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

18.07.2025 / 21:20
31 tona yaxın qızıl almışıq - yığım, ya emal üçün?

18.07.2025 / 21:06
İmamoğlunun həbsindən sonra Türkiyənin iç siyasətində mümkün təmayüllər - sabitlik qalacaqmı?..

18.07.2025 / 20:53
Bakıdan Parisə sərt sillə - dünya mediası Azərbaycanın möhtəşəm uğuruna heyrandır...

18.07.2025 / 20:39
Avropa İttifaqı yeni SSRİ olmaq istəyir - Cənubi Qafqazda ilk olaraq Gürcüstanı əzəcək...

18.07.2025 / 20:26
Qonşularla müqayisədə iki rəqəm bizi geridə qoyur...

18.07.2025 / 20:14
Çin-Hindistan-Rusiya ittifaqı? - XİN-in yeni strategiyasında ən ağır maneə...

18.07.2025 / 20:00
Azərbaycanın çay ixracı azalır... Niyə?

18.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

18.07.2025 / 19:35
"Erməni kilsəsi İŞİD-dir, molla rejimi ilə bir addımlayır" - təhqirin biri "1 qəpik"…

18.07.2025 / 19:26
Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi Aydın Quliyevi təbrik etdi

18.07.2025 / 19:22
Suriyada Türkiyə-İsrail müharibəsi hər an başlaya bilər...

18.07.2025 / 19:09
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 19:04
Müəllimlər müəllimi Sabir Qurbanov - FOTO

18.07.2025 / 19:04
BMT-nin İqtisadi və Sosial şurasına üzvlüklə bağlı təlimlər keçirilir

18.07.2025 / 18:50
İsrailin Suriyanı vurması Azərbaycanın siyasətinə bəzi çətinliklər yaradır...

18.07.2025 / 18:46
Bakıda Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq Forumu keçirildi

Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910