çərşənbə axşamı günü, 24 iyun 2025
     

PKK-nın 46 illik siyasi və hərbi arxivi haradadır?..

Image

1978-ci ildə yaradılan PKK terror təşkilatı fəaliyyətini tamamilə dayandırdığını elan edib. Bu gün ən çox müzakirə edilən məsələlərdən biri PKK terror təşkilatının özünü buraxması ilə yanaşı onun illərdən bəri mövcud olan siyasi və hərbi arxivinin harada olmasıdır.

PKK-nın ləğv olunması müsbət hadisədir.

Bəs PKK-nın 46 illik siyasi partiya və hərbi arxivinin taleyi necə olacaq, necə həll olunmalıdır bu? İndi o arxiv hardadır?

Mətbuatda 2019-cu ildə Türkiyə təhlükəsizlik qüvvələrinin ölkənin Mardin bölgəsində həyata keçirdiyi “Kıran-2” antiterror əməliyyatı çərçivəsində PKK-nin iyirmi illik arxivinin ələ keçirildiyi yazılır. 2023-cü ildə bu terror təşkilatına aid olan 30 illik arxivin ələ keçirildiyi yazılırdı. Təbii ki, bu deyilənlər PKK-nın arxivinin tamı deyil, kiçik hissələrdir. Bu gün maraqlı olan PKK-nın siyasi və hərbi arxivi ilə bağlı məsələdir.

Məhərrəm Zülfüqarlı: “PKK-nın siyasi və hərbi arxivi ilə bağlı məsələdə bir neçə variant nəzərdən keçirilməlidir”

Professor Məhərrəm Zülfüqarlı “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, PKK-nın ləğv olunması Türkiyənin tarixi üçün əlamətdar hadisədir. “Düzdür, neçə illərdir davam edən terrorçu hərəkətlər birdən-birə aradan qaldırılmayacaq, ancaq aldadılmış kürd xalqı bundan nəticə çıxaracaq.

Qaldı arxiv məsələsinə, bu çox qəliz məsələdir. Yəni PKK-nı Sovet KQB-si yaradıb. Sovet KQB-sinin arxivlərinin açılması problem olduğu kimi PKK arxivlərinin açılması da problem ola bilər.

Məsələn, 1992-ci ildən başlayaraq bir sıra siyasi qüvvələr, müxalifət tələb edirsə də ki, arxivlər açılsın, açılmadı. Vaxtilə AXC hakimiyyətinin ən məsul vəzifələrində çalışan iki şəxs müsahibə verərək arxivlərin açılmasına mane olan insanları ifşa etməyə başladılar. Yəni demək istəyirəm ki, birdən-birə PKK arxivlərinin açılması məsələsi heç də asan deyil. O arxivlər açılarsa çox böyük qarşıdurmalar ola bilər. Ona görə də, fikrimcə, ya amnistiya elan olunmalıdır ki, arxivlər açılsa heç kəsə qarşı cinayət işi açılmasın, ya da qarşıdurma olmaması üçün bir müddət bu məsələ təxirə salınmalıdır”.

M.Zülfüqarlı qeyd etdi ki, Sovet rejimindən xilas olduqdan sonra Baltikyanı ölkələrdə arxivlər açıldı, amma Azərbaycanda Sovet dövrü KQB arxivləri açılmadı: “PKK arxivlərinin açılması məsələsi də çox qəliz məsələdir. Fikrimcə, PKK-nın siyasi və hərbi arxivi ilə bağlı məsələdə bir neçə variant nəzərdən keçirilməlidir”.

M.Zülfüqarlı ehtimal edir ki, ola bilsin, PKK-nın 1978-ci ildən bəri formalaşan və gizli saxlanan arxivi Türkiyə təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən əldə edilib, amma indiki halda o arxivin açılması nə Türkiyə, nə də keçmiş PKK üçün xoş heç nə vəd etmir, bu səbəbdən də onun açılması müvəqqəti olaraq təxirə salınmalıdır.

Elşad Həsənov: “PKK-nın arxivi Türkiyə dövlət arxivində saxlanılacaq, qorunacaq, çünki orda hələ alimlərin, jurnalistlərin tədqiq edəcəyi məsələlər çoxdur”

Siyasi ekspert Elşad Həsənov da “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, son illər Türkiyənin əldə etdiyi ən böyük nailiyyətlərdən biri məhz PKK-nın özünü buraxması oldu. “Bu, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın apardığı güclü siyasətin nəticəsində baş verdi.

Ümumiyyətlə, PKK 27 noyabr 1978-ci ildə Abdulla Ocalanın rəhbərliyi ilə Markisist-Leninçi ideologiya əsasında yaranıb. Məqsəd Türkiyə ərazisində “müstəqil Kürdüstan dövləti” qurmaq olub.

1984-cü il avqustun 15-də onlar Türkiyə ərazisində Şendilli və Eruh qəsəbələrinə silahlı hücum etməklə həmin dövrdən silahlı dəstələr şəklində fəaliyyətə başlayıblar. PKK-nın əsas fəaliyyəti Türkiyədə olsa da, İraqın Şimalında, Suriyada və Avropa ölkələrində, o cümlədən Moskvada təşkilati strukturları və əlaqələri mövcud idi. Onu da deyim ki, Türkiyə NATO ölkəsi olduğuna görə PKK-nın yaradılmasında, maliyyələşdirilməsində SSRİ KQB-sinin müəyyən işləri olub. Bir neçə il əvvələ qədər onların Moskvada təşkilatları vardı və Krasnodarda PKK üzvlərinin təlimlərinin keçirilməsi haqqında da qəzetlərdə informasiyalar getdi. Yəni son dövrə qədər SSRİ KQB-si onlara dəstək olub. Hətta Primakovun PKK-nın ideoloqlarından biri olduğunu irəli sürürdülər. Bu da iki Varşava müqaviləsi ölkəsi və NATO ölkələri arasında gedən ciddi mübarizənin nəticəsi idi. SSRİ istəmirdi ki, Türkiyə NATO ölkəsi kimi inkişaf etsin və ona görə də daxildə onlara qarşı ciddi mübarizələr təşkil edir, o cümlədən də milli münaqişə salmaq üçün işlər aparırdı. Bu da danılmaz faktlardır, sübut olunub. Bu haqda mətbuatda çoxlu yazılar gedib.

Ancaq PKK Türkiyə, ABŞ, Avropa İttifaqı ölkələri və NATO tərəfindən terror təşkilatı olaraq tanınıb. Onu da bildirim ki, 1984-cü ildən bugünə bu terror təşkilatının həyata keçirdiyi terror aktları nəticəsində terrorçular da daxil olmaqla 40 mindən artıq insan həyatını itirib.

Abdulla Ocalan 1999-cu ildə Keniyanın paytaxtı Nayrobidə Türkiyə kəşfiyyatının həyata keçirdiyi əməliyyat nəticəsində ələ keçirilib və Türkiyəyə gətirilib. Hazırda da ömürlük həbsdədir”.

E.Həsənovun sözlərinə görə, bu terror təşkilatının hardasa müəyyən dövrlərdə 5-10 min arası döyüşçüsü olurdu və bunların əlavə olaraq ideoloqları da vardı. “Belə bir terror təşkilatının son günlərə qədər yaşaması üçün onların Avropada olan təşkilatlarından və yaxud Türkiyənin özündə terrorla qorxutmaq yolu ilə maliyyə dəstəyi alırdılar, bu maliyyə ilə də fəaliyyət göstərirdilər. Son illər Türkiyə dövlətinin apardığı siyasət, MİT-in apardığı əməliyyatlar nəticəsində PKK xeyli zəiflədi. Xüsusilə də Öcalan həbs olunandan sonra onun təşkilatında parçalanmalar baş verdi. Artıq əhaıinin böyük hissəsində PKK-nın hərəkətləri narazılıq doğurdu, eyni zamanda Türkiyədə yaşayan kürdlər tərəfindən onlar qınanılırdı. Aparılan siyasi danışıqlar yolu ilə bu il fevralın 25-də Abdulla Ocalan silahdaşlarına müraciət edərək PKK-nın buraxılmasının vacib olduğunu dedi. Bu da İraqın Kürdüstan əyalətində keçirilən 5-ci və sonuncu qurultayda PKK-nın buraxılması elan edildi”.

E.Həsənov hesab edir ki, PKK terror təşkilatının ləğv olunması və barış, sülh olması üçün Türkiyəyə ABŞ və başqa dövlətlər də dəstək verib. “Bu çox böyük tarixi zəfərdir.

PKK-nın siyasi və hərbi arxivinin taleyinin necə olması məsələsi də diqqəti çəkir. Hesab edirəm ki, PKK-nın arxivi Türkiyə dövlət arxivində saxlanılacaq, qorunacaq, çünki orda hələ alimlərin, jurnalistlərin tədqiq edəcəyi məsələlər çoxdur. Bundan sonra o məsələlərdə kimlərin əlinin olması və sair məsələlərlə bağlı çoxlu faktlar ortaya çıxacaq. Bunlar hamısı gələcəkdə baş verəcək.

PKK-nın siyasi və hərbi arxivinin konkret olaraq harda olması, harda saxlandığı hələlik bizə mətbuatdan məlum deyil. Hesab edirəm ki, o arxivin bir hissəsi İraq Kürdüstanında onların əsas dayaq nöqtələrində saxlanılır. Ola bilsin ki, PKK-nın rəhbərliyi, nümayəndəliyi ələ keçməsin deyə həmin arxivləri yandırıblar.

Hesab edirəm ki, Türkiyənin dünyanın yeni nizamının qurulduğu bir dövrdə, yeni inkişafın ardınca belə bir zəfəri əldə etməsi qardaş ölkəni daha da gücləndirəcək. Biz görürük ki, Türkiyə regional bir ölkədən qlobal bir dövlətə çevrilir...” - deyə bildirdi.

İradə SARIYEVA




DİGƏR XƏBƏRLƏR

VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

Mingəçevirdə “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılış mərasimi keçirilib - FOTO/YENİLƏNDİ

Müsəlman ölkələri Azərbaycanın Ermənistandan kompensasiya tələbini dəstəklədi...

Azərbaycanın kazino azarkeşləri hər il xarici kazinolara böyük pullar qoyur - çıxış yolu var...

SON XƏBƏRLƏR

24.06.2025 / 19:22
Regionların inkişafı Azərbaycanın ümumi tərəqqisinin əsas təməl daşıdır

24.06.2025 / 19:07
Azərbaycanın icra-idarə sistemində köklü klanlaşma gedir - Qax və Əhmədzadələr nümunəsi...

24.06.2025 / 18:54
Azərbaycanın cənub sərhədlərində radiasiya təhlükəsi varmı? – BİRGƏ MƏLUMAT

24.06.2025 / 18:49
Ermənistan İslam təşkilatının Qərbi Azərbaycan müraciətinə ən pis cavabı verdi...

24.06.2025 / 18:35
Əraqçı ABŞ bazalarının vurulması iznini Kremldən alıb?

24.06.2025 / 18:30
İqtisadi Şuranın iclası keçirildi...

24.06.2025 / 18:28
ABŞ təyyarələri İranı vurmaq üçün Türkiyə səmasından istifadə etməyib - Səfirlik açıqlama yaydı

24.06.2025 / 18:23
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslər və zərərçəkmişlərin hüquqi varisləri ifadə veriblər - FOTO

24.06.2025 / 18:17
Polis qanununda nələr dəyişdirilir(?)…

24.06.2025 / 18:03
ABŞ-İran müharibəsi Rusiya-ABŞ danışıqlarına təsir etməyəcək?..

24.06.2025 / 17:49
Vüqar Rəhimzadə: “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılışı Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyini daha gücləndirəcək

24.06.2025 / 17:43
Çinlə radio və televiziya yayımı sahəsində əməkdaşlıq haqqında memorandum imzalandı - FOTO

24.06.2025 / 17:35
Ermənistan rəhbərliyi cəbhə xəttindən uzaq şəhərlərimizi vurmaq əmri verib... Fakt və ifşa...

24.06.2025 / 17:30
Azərbaycan və Çin arasında vizadan azad edilmə sazişi nə vaxt qüvvəyə minəcək...

24.06.2025 / 17:22
Paşinyan katolikosun qarşısında kəsin tələb qoydu - tərk et...

24.06.2025 / 17:09
DİN-dən növbəti əməliyyat - mütəşəkkil dəstənin daha 12 üzvü yaxalandı, 175 kq narkotik dövriyyədən çıxarıldı

24.06.2025 / 16:56
Azərbaycan XİN İsrail və İran arasında atəşkəslə bağlı bəyanat yaydı

24.06.2025 / 16:41
Nazir imtahan suallarının çətinliyindən narazılıq edən müəllimlərə çağırış etdi - Qışqırmaqla problem həll edilmir...

24.06.2025 / 16:34
Atəşkəs yalan çıxdı, Tramp İsraili dayandıra bilmədi - İranın radar sistemi vuruldu...

24.06.2025 / 16:15
Prezident İlham Əliyev Vətən müharibəsi zamanı Ermənistan tərəfindən “Azərbaycan” İES-ə atılan raketin düşdüyü əraziyə baxıb - FOTO

24.06.2025 / 15:53
Polşada Zelenskiyə sui-qəsd cəhdi - iki ölkə kəşfiyyatı hərəkətə keçdi

24.06.2025 / 15:36
Zelenski NATO-dan əlini üzdü - üzvlük məsələsi müzakirədən çıxarıldı

24.06.2025 / 15:20
Azərbaycan BMT-nin Ətraf Mühit Proqramının Daimi Nümayəndələr Komitəsi Bürosunun sədri seçildi

24.06.2025 / 14:33
"Bəzi xarici fondlar qrantların hansı təşkilat və şəxslərə verilməsi ilə bağlı məlumatları gizli saxlayırlar" – Elçin Mirzəbəyli

24.06.2025 / 14:19
Növbəti köç karvanı Həsənriz kəndinə çatdı

24.06.2025 / 14:06
QHT-lərin xarici maliyyə mənbələri ilə bağlı bəzi bank əməliyyatları qadağan edilir

24.06.2025 / 13:50
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Altıağac Milli Parkını ziyarət ediblər - FOTO

24.06.2025 / 13:34
"Martin onları Fransa kəşfiyyat nümayəndələri ilə tanış edib" - Fransa casusları Bakıda məhkəmə qarşısında...

24.06.2025 / 13:22
Prezident İlham Əliyev Mingəçevirdə Çinin “Dongfang Electric İnternational Corporation” Şirkətinin İdarə Heyətinin sədrini qəbul edib - FOTO

24.06.2025 / 13:21
Məktəbli formalarında dəyişiklik nəzərdə tutulmur - Nazir açıqladı...

24.06.2025 / 13:10
В чем настоящая проблема Армении? - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

24.06.2025 / 12:45
Xızıda Uşaq-Gənclər İdman-Şahmat Məktəbinin açılışı oldu - FOTO

24.06.2025 / 12:41
Tramp dünyanı “fəlakət laboratoriyası”na çevrir...

24.06.2025 / 12:30
Tramp: "Atəşkəs başlayıb, onu pozmayın"

24.06.2025 / 12:30
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Xızıda “Gənc arıçı” layihəsinin iştirakçısı ilə görüşüb

24.06.2025 / 11:33
Filip Ozobiç "Neftçi"dən getdi

24.06.2025 / 11:25
Asiyada istiləşmə sürətlənir - dünya üçün təhlükə qapıdadır...

24.06.2025 / 11:21
İsrail İranda hərbi əməliyyatların tezliklə sona çatacağını bildirir

24.06.2025 / 11:12
Polis qanunsuz saxlanılan silah-sursat aşkarlayıb

24.06.2025 / 11:08
Milli Məclis iclas keçirir - 12 məsələ müzakirə olunur

24.06.2025 / 11:07
Trampın reytinqi 41%-ə düşüb

24.06.2025 / 11:00
Prezident İlham Əliyev Mingəçevirdə İtaliyanın şirkətlər və “Made in Italy” nazirini qəbul edib

24.06.2025 / 10:39
“İsrail və İran demək olar ki, eyni vaxtda “SÜLH!” dedilər”

24.06.2025 / 10:32
Binəqədidə "Mercedes" yolu keçən qadını vurub öldürdü

24.06.2025 / 10:22
Tramp İran və İsrail hücumları fonunda atəşkəs “sazişini” tərifləməkdə davam edir

24.06.2025 / 10:14
YOLUMUZ QƏRBİ AZƏRBAYCANADIR

24.06.2025 / 10:11
"Bu gün ölkəmiz dünya miqyasında sabitlik, inkişaf, tərəqqi məkanı kimi tanınır" - Prezident

24.06.2025 / 10:09
İsraildən 20 İran generalına sui-qəsd xəbərdarlığı – Telefon danışıqları yayıldı: "Qaçmaq üçün 12 saatınız var"

24.06.2025 / 10:05
Tramp İran və İsraildən xahiş etdi...

24.06.2025 / 10:04
Prezident: "Bir çox ölkələr Azərbaycan qazından istifadə edib öz enerji təhlükəsizliyini təmin edir"

24.06.2025 / 10:00
"Bu stansiya Mingəçevirin Cənubi Qafqazın energetika mərkəzi statusunu daha da gücləndirəcək"

24.06.2025 / 09:53
Prezident: "Həm İtaliya, həm də Çin Azərbaycanın strateji tərəfdaşlarıdır"

24.06.2025 / 09:50
"Son 20 il ərzində biz Azərbaycanın energetika sistemini demək olar sıfırdan qurmuşuq" - Prezident

24.06.2025 / 09:34
“8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılışı çox gözəl hadisədir - Prezident

24.06.2025 / 09:31
Mingəçevirdə “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılış mərasimi keçirilib - FOTO/YENİLƏNDİ

24.06.2025 / 09:25
Bu gün Bakının bu ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

24.06.2025 / 09:21
Məktəb və xəstəxanalarda qida rasionu əsaslı dəyişdiriləcək...

24.06.2025 / 09:14
İsrail daha bir iranlı nüvə alimini öldürdü

24.06.2025 / 09:09
Türkiyədə zəlzələ oldu - TƏCİLİ

24.06.2025 / 09:05
Tovuzda 2 avtomobil toqquşub, 6 nəfər xəsarət alıb

24.06.2025 / 09:01
Messinin komandası pley-offa yüksəldi

24.06.2025 / 08:58
Ərəb parlamenti İranı "topa tutdu"...

24.06.2025 / 08:34
Azərbaycanda sosial və infrastruktur layihələrə əlavə böyük maliyyə mənbəyi tapıldı...

24.06.2025 / 02:46
Tramp İran və İsrailin atəşkəs barədə razılığa gəldiyini açıqladı - Tehrandan fərqli açıqlama gəldi...

24.06.2025 / 01:12
Tramp İranın ABŞ bazalarına hücumdan əvvəl onları məlumatlandırdığını rəsmən təsdiqlədi – “İrana təşəkkür edirəm”

24.06.2025 / 00:33
İran Amerika bazasına hücumdan əvvəl ABŞ-ı xəbərdar edib - Qlobal mediadan şok iddia...

23.06.2025 / 22:43
Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistan XİN-in bəyanatını tutarlıq faktlarla alt-üst etdi

23.06.2025 / 22:10
Müharibə dövründə Azərbaycanın cəbhə xəttindən uzaq şəhərlərinin bombalanması əmrinin Ermənistanın siyasi-hərbi rəhbərliyi tərəfindən verilməsi məhkəmədə bir daha təsdiqlənib - FOTO

23.06.2025 / 21:37
İran Hörmüz boğazını bağlayacaqmı?

23.06.2025 / 21:23
İran ABŞ-ın Qətər və İraqdakı hərbi bazalarına raket zərbələri endirdi...

23.06.2025 / 21:23
Azərbaycana gətirilən İran məhsullarında radiasiya təhlükəsi...

23.06.2025 / 21:14
İran Trampı ABŞ-da “terrorçuların yatmış hücrələrini ” aktivləşdirməklə hədələdi

23.06.2025 / 21:09
Zelenski “Rus əsgərinin çəkməsi” sözlərilə həm də Azərbaycana mesaj verdi...

23.06.2025 / 20:55
İranda hakimiyyət dəyişikliyi prosesinə start verilir?..

23.06.2025 / 20:41
"Gecəyarısı çəkic" - ABŞ-İran-İsrail üçbucağında müharibə sönmədi...

23.06.2025 / 20:28
İran-Amerika müharibəsi Ukraynada vəziyyətə necə təsir edəcək?...

23.06.2025 / 20:15
KTMT-yə görə Kreml-İrəvan dartışması yenidən qızışır...

23.06.2025 / 20:09
Azərbaycanın vaxtilə Ermənistanın işğalı altında olan ərazilərində qanunsuz məskunlaşma aparılmasını Harutyunyan da təsdiqləyib

23.06.2025 / 20:01
Dövlət üçün böyük gəlir mənbəyi olan kazinolar hansı ərazilərdə açılacaq?

23.06.2025 / 19:48
İsrail də İran kimi nüvə tərksilahına məcbur edilə bilərmi - Medvedyevdən təklif...

23.06.2025 / 19:35
Fordoya B-2 zərbəsindən əvvəl AEBA və Makron Trampa həqiqəti demişdilər...

Regionların inkişafı Azərbaycanın ümumi tərəqqisinin əsas təməl daşıdır

XƏBƏR ARXİVİ