Cümə günü, 18 iyul 2025
     

Azərbaycanda nağdsız əməliyyatlar zərurətə çevrilir, amma problemlər də çoxdur

Image

Aparılan hesablamalar göstərir ki, qarşıdakı üç il ərzində dünyada nağdsız əməliyyatların həcmi 1 trilyon dolları keçəcək. "Business Insider Intelligence" nəşrinin mütəxəssislərinin ikrincə, bu, mobil və rəqəmsal texnalogiyaların inkişafı sayəsində mümkün olacaq. Nağdsız əməliyyatlara ən böyük meylin Asiya-Sakit Ökean ölkələrində, o cümlədən Çin və Hindistanda baş verəcəyi gözlənilir. 

Xatırladaq ki, Azərbaycanda da bu məsələ xüsusi diqqət mərkəzində yer alır. Ölkədə nağdsız əməliyyatların miqyasının genişləndirilməsi istiqamətində müvafiq addımlar atılır. Belə vəziyyət artıq vergi toplamalarına da təsirini göstərir. Çünki əməliyyat nağdsız aparıldığı zaman dövriyyəni daha asan izləmək olur. Artıq görülən işlərin nəticəsidir ki, cari ilin ilk 11 ayında vergi və gömrük xəttilə büdcəyə nəzərdə tutulduğundan əlavə 1 miylard manata yaxın vəsait toplanıb. Burada maliyyə əməliyyatlarının nağdsız şəkildə aparılması da öz sözünü deyir. Amma nağdsız əməliyyatlarla bağlı prolemlərin olması da faktdır. Söhbət hələ də nağd əməliyyatların miqdarının böyük olaraq qalmasından gedir. Cari ilin ötən dövürün təhlili göstərir ki, hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən nağdlaşdırılan vəsaitin məbləği artıq 3 milyard manata çatır. İndiki tendensiya davam etsə, gələn il üçün bu göstərici 3,6 milyard manat təşkil edəcək.

Deməli, nağd əməliyyatların miqdarının məhdudlaşdırılmasına hələ də ciddi ehtiyac var. Araşdırmalar göstərir ki, nağd əməliyyatların miqdarının geniş olmasına ticarət və satış obyektlərində pos-terminlların azlığı, bir çoxlarında isə yoxluğu da ciddi şəkildə təsir göstərir.  Buna qarşı məhz gələn ildən ciddi addımlar atılması nəzərdə tutulur.  İqtisadiyyat Nazirliyinin vergi siyasəti baş idarəsinin rəisi Samirə Musayeva qeyd edir ki, elə Vergi Məcəlləsinə edilmiş  dəyişikliklərdə pos-terminalların quraşdırılması məcburi olan obyektlərdə onların quraşdırılmasından və nağdsız ödənişlərin qəbul olunmasından imtina hallarına görə maliyyə sanksiyalarının tətbiqi yer alıb: "Bu hal ilk dəfə baş verdikdə 1000 manat, ikinci dəfə olsa 3000 manat, üçüncü və növbəti ildə isə 6000 manat maliyyə sanksiyası tətbiq olunacaq". Bundan başqa, dəyişikliklərə əsasən, ƏDV ödəyicilərinin bank hesabları üzrə aparılmış əməliyyatları barədə məlumatların elektron formada banklar tərəfindən aylıq olaraq vergi orqanlarına təqdim edilməsi nəzərdə tutulur.  Ekspertlər bildirir ki, pos-terminlların sayı artsa, ondan istifadə məcburi hal alsa, ölkədə nağdsız əməliyyatların miqdarı da xeyli çoxalacaq. Bu, həm də daha çox vergi daxilolmaları deməkdir. Elə İqtisadi Resursların Öyrənilməsi Mərkəzinin sədri Ruslan Atakişiyev də məsələyə bu prizmadan yanaşır. O bildirir ki, artıq iri supermarketlərdə pos-terminallar var: "Bu məsələ əsasən indiyədək pos-terminallar quraşdırılmayan ictimai iaşə və ticarət mərkəzlərinə aiddir. İri ictimai iaşə və iri ticarət mərkəzlərinə bununla bağlı baxış keçiriləcək. Amma xırda obyektlər bəzi hallarda bunu quraşdırmaqdan boyun qaçırır. Çünki pos-terminalların quraşdırılması pulsuz olsa da, xidmət haqqına görə banklar minimum 50 manat tələb edirlər. Xırda obyektlərdə əməliyyatlar az olduğuna görə onlar pos-terminal quraşdırmaqda maraqlı olmur. Pos-terminalların quraşdırılması pulsuzdur, banklar bu aparatı pulsuz verir, amma xidmət haqqına görə hər ay minimum 50 manat pul istəyirlər. Digər tərəfdən, bu aparatlar bahalıdır, bank da öz pulunu çıxarmaq istəyir. Dövlət bu məsələdə dəstək verə bilər ki, banklar xırda obyektlərə bu istiqamətdə güzəşt etsinlər. İnsanların hamısı kartla ödəniş etməyə meylli olsa, bu problem həll ola bilər". Ekspertin fikrincə, pos-terminalların quraşdırılması ilə bağlı məcburiyyət məsələsi genişlənərsə, artıq onu tətbiq edən ticarət mərkəzi, ictimai iaşə mərkəzi özü maraqlı olacaq ki, alıcıdan pulu nağd şəkildə yox, nağdsız qəbul etsin: "Bu zaman həmin obyektlər kartla ödənişlərin qəbulunda güzəştlər, endirimlər paketi təqdim edəcəklər ki, alıcılar kartlardan daha çox istifadə etsinlər. Digər tərəfdən, pos-terminalların quraşdırılmasından yayınma halları həmin müəssisələrə sanksiyalar tətbiq etməyə gətirib çıxara bilər". Ekspert bildirir ki, regionlarda işləməyənlərin əksəriyyəti kartlardan istifadə etmir: "Pensiyaların verilmə vaxtı bankomatların qabağında uzun növbələr yaranır. Bu onu göstərir ki, karta pul oturan kimi onu çıxardırlar. Maariflənmə də aparılmalıdır ki, onlar alış-verişləri kartla etsinlər. Bu məsələlər kompleks şəkildə həll edilməli, stimullaşdırıcı metodlar olmalı, cəmiyyət maariflənməlidir. Burada cəmiyyətin bütün təbəqələri nəzərə alınmalıdır". Hər halda məsələyə, lazım gələrsə, inzibati müdaxilə vacib sayılır. Çünki bu, nəticə etibarilə ölkədə iqtisadi şəffaflıq dərəcəsini yüksəldir. Dövlət özü də elə bunda maraqlıdır.

Digər tərəfdən vergi, rüsum, icarə haqqı və digər büdcə ödənişlərinin, həmçinin kommunal, rabitə və digər kütləvi xidmətlər üzrə ödənişlərin mərkəzləşdirilmiş qaydada toplanması məqsədilə Mərkəzi Bank tərəfindən yaradılmış “Hökumət Ödəniş Portalı” da indi prosesdə vacib rol oynayır. Onun infrastruktur imkanlarının inkişaf etdirilməsi ölkədə nağdsız ödənişlərin genişləndirilməsinə əlavə imkanlar yaradır. Belə ki, artıq bundan istifadə etməklə regionlarda, kənd yerlərində belə nağdsız ödənişlər həyata keçirmək mümkündür. Sadəcə, indi insanların daha çox nağdsız ödənişlərdən istifadəsini təmin etmək üçün müvafiq addımların atılmasına ehtiyac var.

Nahid SALAYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

17.07.2025 / 15:05
Nəsimidə silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlandı

17.07.2025 / 14:43
Sviridenko Ukraynanın baş naziri təyin edildi

17.07.2025 / 14:42
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 14:30
Ağcabədidə çətənə bitkilərinin kultivasiyasını təşkil edən şəxslər saxlandı

17.07.2025 / 14:19
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət ediblər - FOTO

17.07.2025 / 14:17
"İşgəncələrə məruz qalırdım, döyülürdüm" - Erməni əsirliyində olmuş azərbaycanlı

17.07.2025 / 13:58
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada Bülbülün ev-muzeyində olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:45
İsti hava bu avtomobillərdə yanğın ehtimalını dəfələrlə artırır - BDYPİ-dən xəbərdarlıq

17.07.2025 / 13:33
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Natəvanın, Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin gülləbaran edilmiş heykəllərinə baxıblar - FOTO

17.07.2025 / 13:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Heydər Əliyev və Qarabağ” sərgisi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:17
Laçında baş vermiş meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb edildi

17.07.2025 / 13:11
Azərbaycan XİN-dən İraqa başsağlığı mesajı...

17.07.2025 / 13:08
Пашинян дал Кремлю очередную пощёчину - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

17.07.2025 / 12:53
Prezident Əliyev və Berdiməhəmmədov Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:34
“Suriya tortu” bölüşülmür...

17.07.2025 / 12:26
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada inşa edilmiş birinci yaşayış kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:15
Azərbaycanla Vyetnam arasında mühüm razılaşma

17.07.2025 / 12:07
Prezident İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Daşaltı kəndinin fonunda şəkil çəkdiriblər - FOTO

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 11:03
Trampdan Rusiyaya sərt cavab, müharibə qızışır - CANLI

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910