Cümə günü, 18 iyul 2025
     

Prezident daha bir həlli vacib problemi ictimai müzakirəyə çıxardı - qeyri-neft sektorumuzda xarici sərmayələr...

Image

Ölkəmizdə qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi, bu sahəyə xaricdən isvestisiya cəlb edilməsi dövlətin əsas pioritetlərindən biridir. Məlum olduğu kimi, son illər Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsinə yönəlik mühüm işlər həyata keçirilir. Prezident İlham Əliyev öz çıxışlarında dəfələrlə qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməli olduğunu önə çəkib.  

Dövlət başçısı oktyabrın 22-də Şahin Mustafayevi yeni vəzifəyə - Baş nazirin müavini təyin olunması ilə əlaqədar qəbul edərkən də qeyri-neft sektorunun inkişafının əsas prioritet olduğunu və bu sahəyə xarici sərmayənin cəlb edilməsinin vacibliyini qeyd edib: “...Ancaq hesab edirəm ki, biz əldə edilmiş uğurlarla kifayətlənməməliyik. İqtisadi sahədə hələ də bir çox problemlər mövcuddur, o cümlədən, biznes mühitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində əlavə addımlar atılmalıdır. Xüsusilə, ölkə iqtisadiyyatının qeyri-neft sektoruna xarici sərmayənin cəlb edilməsi sahəsində hələ ki, bir çox işlər görülməlidir. Düzdür, ölkə iqtisadiyyatına 270 milyard dollardan çox sərmayə qoyulub. Bunun yarısı xarici sərmayədir. Ancaq bu sərmayənin də böyük əksəriyyəti neft-qaz sektoruna qoyulan sərmayədir. Bizim vəzifəmiz xarici investorları inandırmaqdır ki, ölkəmizin qeyri-neft sektoruna daha böyük həcmdə sərmayə qoysunlar. Eyni zamanda, yerli şirkətlər üçün elə gözəl biznes iqlimi yaradılmalıdır ki, Azərbaycan şirkətləri ölkə iqtisadiyyatına böyük həvəslə sərmayə qoysunlar.

Biz onu da bilirik ki, hazırda iqtisadi inkişafımızın artımının əsas səbəblərindən biri dövlət investisiyalarıdır. Biz bunu edirik, etməliyik, infrastruktur layihələrinə, xidmət sektoruna, digər sahələrə. Ancaq ölkəmizin uğurlu dayanıqlı iqtisadi inkişafı bundan sonra özəl sektor hesabına təmin edilməlidir. Bu vəzifəni mən doqquz ayın sosial-iqtisadi yekunlarına həsr edilmiş müşavirədə səsləndirdim. Bizim əsas vəzifəmiz qeyri-neft sektorunu inkişaf etdirmək və məşğulluğu artırmaqdır. Bunun da çox sadə səbəbi var. Müstəqillik günündən bu günə qədər Azərbaycan əhalisi təxminən 3 milyon artıb. Bu həm böyük üstünlüyümüzdür, böyük sərvətimizdir, eyni zamanda, ölkə iqtisadiyyatına, o cümlədən, infrastruktura və sosial infrastruktura böyük yükdür. Yeni məktəblər, yeni uşaq bağçaları tikilməlidir, yeni yollar çəkilməlidir. Yolların çəkilişi üçün vaxtilə qanunsuz tikilən binalarda yaşayan vətəndaşlar köçürülməlidir. Onlara dövlət tərəfindən kompensasiya verilir. Kompensasiya onları qane etməlidir. Yəni biz bir çox xərclərlə üzləşirik”.

Azərbaycanda indiyə qədər qeyri-neft sektoruna xarici sərmayənin tam olaraq cəlb edilməməsinin səbəbi nədir, buna hansı amillər mane olub?

  • “...qeyri-ədalətli rəqabət mühiti formalaşır, bu isə xarici investisiyanın cəlb edilməsində əsas maneələrdəndir”

Tanınmış iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bunun səbəblərini açıqladı: “Bu sahədə kifayət qədər ciddi problemlər vardı. 2015-ci ildən sonra Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişaf etdirilməsi, şaxələndirilməsi, dayanıqlığının artırılması ilə bağlı 12 istiqamət üzrə xüsusi strategiyalar qəbul edildi. Bu strategiyalar çərçivəsində xeyli mexanizm yaradıldı, qanunvericiliyə müvafiq dəyişikliklər edildi və s. Nəticədə nə baş verdi? Azərbaycanın beynəlxalq reytinqlərdə mövqeyi xeyli irəlilədi. Yəni bu, məsələnin bir tərəfidir. İkinci tərəfi isə bunun nəticələri məsələsidir. Çünki beynəlxalq reytinqlərdə mövqenin irəliləməsi o deyil ki, hardasa piar üçün bu istifadə olunsun. Məqsəd odur ki, Azərbaycan iqtisadiyyatına investisiya qoyulsun. Yəni burada əsas indiqatorlardan biri ondan ibarətdir ki, iqtisadiyyata xarici investisiya gəlsin. Amma son üç ilin dinamikasına baxmış olsaq, həm qeyri-neft iqtisadiyyatına ümumi investisiya qoyuluşları, həm də birbaşa investisiya qoyuluşları istiqamətində davamlı olaraq azalma müşahidə olunub. Yəni biz islahat adı altında görülən tədbirlərin iqtisadiyyata transformasiya edilməsini müşahidə etmirik. Bunun da səbəbləri, təbii ki, böyükdür. Birincisi, iqtisadi islahatlar adı altında həyata keçirilən fəaliyyətlər, eyni zamanda, siyasi islahatlarla əhatə olunmalıdır. Çünki mövcud şərtlər tamamilə dəyişməlidir, məmur biznesi, himayə olunan biznes, inhisarçılıq, bu kimi problemlər tamamilə aradan qaldırılmalıdır. İqtisadiyyat liberallaşmadıqca, eyni zamanda, iqtisadiyyatda mülkiyyət hüququnun tam təmin edilməsi mümkün olmadıqca, məhkəmə sisteminin müstəqilliyi təmin edilmədikcə, biz Azərbaycan iqtisadiyyatına xarici investisiya cəlb edilməsini mümkün hesab etmirik. Bunu statistikada mövcud göstəricilər də təsdiqləyir. Bu istiqamətdə konkret addımların atılmasına ehtiyac var. Belə şərtlər daxilində də, təbii ki, inhisarçılıq və eyni zamanda, qeyri-ədalətli rəqabət mühiti formalaşır, bu isə xarici investisiyanın cəlb edilməsində əsas maneələrdəndir”.

R.Həsənovun sözlərinə görə, nəzərə almaq lazımdır ki, bu gün heç bir investor, sadəcə, bir neçə hesabatdan məlumat almır, informasiya əsrində müxtəlif mənbələrdən informasiya əldə edilməsi mümkündür. Onun dedyinə görə, sadəcə, Dünya Bankının, Dünya İqtisadi Forumunun, Beynəlxalq Valyuta Fondunun, reytinq agentliklərinin açıqladıqları hesabatlar yeganə mənbə hesab olunmur, bundan əlavə, kifayət qədər alternativ mənbədən məlumatlar alan xarici investorlar, faktiki olaraq, ölkəyə gəlmir. “Halbuki, Azərbaycan iqtisadiyyatının kifayət qədər böyük imkanları, potensialı var. Hansı ki, iqtisadiyyat xamdır, işlənməmiş iqtisadiyyatdır. Xüsusilə də qeyri-neft iqtisadiyyatı tamamilə boş sahədir. İstənilən xarici investorun Azərbaycanın qeyri-neft sektoru bazarında rəqabət aparmaq, uğur qazanmaq imkanı var. Çünki bu bazarda mənfəət norması yüksəkdir, amma bunlara baxmayaraq, qeyd etdiyimiz səbəblərtə görə xarici investorlar gəlmirlər. Bundan başqa, investisiya mühitini daha da yaxşılaşdıracaq təşviq mexanizmləri hazırlanmalıdır. Məsələn, vergi yükünün azaldılması məsələsi. Vergi yükü azaldılmaldır. Dünya Bankının hesabatına görə, Azərbaycanda kommersiya gəlirlərində vergi yükü 41 faiz ətrafında dəyişir. Gürcüstanda isə bu göstərici 16, 5 faizdir. Necə olur ki, büdcə gəlirlərinin 56-58 fazini neftdən formalaşdıran bir ölkədə vergi səviyyəsi bu qədər yüksək olur. Bu özü maraqlı suallardan biridir. Bu istiqamətdə mütləq aidiyyəti qurumlar konkret mövqe ortaya qoymalı, həmçinin, investisiyanın təminatı və rəqabətli mühitlə bağlı konkret addımlar atılmaldır. Eyni zamanda, müəyyən qədər daha əlverişli şərtlər təşkil edən Ələt Azad iqtisadi zonası ilə bağlı fəaliyyətlərin sürətlənməsinə ehtiyac var. Bu çox gecikib, hələ də bu istiqamətdə konkret nəticə ortada yoxdur. Həmçinin, məmur himayədarlığı və məmur biznesi ilə əlaqədar ciddi addımların atılmasına ehtiyac var. Birdəfəlik olaraq bu iki tərəf arasında konkret hədlər müəyyənləşdirilməlidir. Bu insanlar qərar qəbul etməkdən çəkinməlidirlər, onlar, sadəcə, bizneslə məşğul olmalıdırlar. Eyni zamanda, inhisarçılıq üçün əlavə şərait yaradan, müəyyən infrastruktur formalaşdıran bütün hüquqi mexanizmlər də yenidən gözdən keçirilməli və ləğv edilməlidir” - deyə R.Həsənov qeyd etdi.

İradə SARIYEVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

17.07.2025 / 15:05
Nəsimidə silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlandı

17.07.2025 / 14:43
Sviridenko Ukraynanın baş naziri təyin edildi

17.07.2025 / 14:42
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 14:30
Ağcabədidə çətənə bitkilərinin kultivasiyasını təşkil edən şəxslər saxlandı

17.07.2025 / 14:19
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət ediblər - FOTO

17.07.2025 / 14:17
"İşgəncələrə məruz qalırdım, döyülürdüm" - Erməni əsirliyində olmuş azərbaycanlı

17.07.2025 / 13:58
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada Bülbülün ev-muzeyində olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:45
İsti hava bu avtomobillərdə yanğın ehtimalını dəfələrlə artırır - BDYPİ-dən xəbərdarlıq

17.07.2025 / 13:33
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Natəvanın, Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin gülləbaran edilmiş heykəllərinə baxıblar - FOTO

17.07.2025 / 13:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Heydər Əliyev və Qarabağ” sərgisi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:17
Laçında baş vermiş meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb edildi

17.07.2025 / 13:11
Azərbaycan XİN-dən İraqa başsağlığı mesajı...

17.07.2025 / 13:08
Пашинян дал Кремлю очередную пощёчину - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

17.07.2025 / 12:53
Prezident Əliyev və Berdiməhəmmədov Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:34
“Suriya tortu” bölüşülmür...

17.07.2025 / 12:26
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada inşa edilmiş birinci yaşayış kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:15
Azərbaycanla Vyetnam arasında mühüm razılaşma

17.07.2025 / 12:07
Prezident İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Daşaltı kəndinin fonunda şəkil çəkdiriblər - FOTO

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 11:03
Trampdan Rusiyaya sərt cavab, müharibə qızışır - CANLI

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910