Azərbaycan İnvestisiya Holdinqi – dövlət şirkətlərinin bir yerdən idarəçilik mexanizmi, ya...
Məlum olduğu kimi, Prezident İlham Əliyev Azərbaycan İnvestisiya Holdinqinin yaradılması haqqında fərman imzalayıb.
Azərbaycanda həyata keçirilən davamlı struktur islahatları iqtisadiyyatın səmərəliliyinin daha da artırılması məqsədlərinə xidmət edir. Bu istiqamətdə ölkədə institusional və tənzimləyici çərçivə təkmilləşdirilib, milli iqtisadiyyatın özəyi olan təsərrüfat strukturlarında idarəetmənin sağlam prinsiplər əsasında inkişafı və tam şəffaflaşması üçün möhkəm zəmin yaradılıb.
Sözügedən islahatlar biznes mühitinin xeyli yaxşılaşmasını şərtləndirib. Həmçinin, ölkədə sosial-iqtisadi infrastruktur inkişaf edib, yeni strateji mərhələnin çağırışlarına adekvat formada qurulan idarəetmənin çevikliyi artırılıb. Ötən müddətdə struktur islahatlarının əhəmiyyətini nəzərə alaraq, dövlət xidmətləri və məhsul istehsalı sferasının da qabaqcıl prinsiplər əsasında idarə olunmasına xüsusi önəm verilib. Bu istiqamətdə ölkədə iri dövlət şirkətlərinin maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətində dayanıqlılığın artırılması, onların gəlir və xərclərinə nəzarətin daha da gücləndirilməsi üçün bir sıra işlər görülüb, paylarının nəzarət zərfi dövlətə məxsus hüquqi şəxslərin idarə olunmasının təkmilləşdirilməsi məqsədilə mühüm islahatlar həyata keçirilib. Müasir dövrdə yalnız azad bazar münasibətlərinin hərtərəfli inkişafına, dayanıqlı özəl mülkiyyətin genişlənməsinə, daha sağlam prinsiplərə söykənən idarəçiliyə əsaslanmaqla iqtisadi inkişafı sürətləndirmək mümkündür. Buna görə də dövlətə məxsus müəssisələrin idarə olunması sisteminin təkmilləşdirilməsi, fəaliyyətinin səmərəliliyinin və şəffaflığının artırılması, xərclərini və risqlərini optimallaşdırmaq yolu ilə onların tam sağlamlaşdırılması istiqamətində struktur islahatlarının dərinləşdirilməsi tələb olunur.
Bu arada bəziləri deyirlər ki, bu holdinqi yaratmaqda məqsəd bütün dövlət şirkətlərini bir yerdən idarə etməkdir. Əslində, sözügedən holdinqin yaradılması nə deməkdir? Dövlət şirkətlərinin bir yerdən idarə olunması məgər pisdir?
- “...sözügedən müəssisələrin postpandemiya dövründə həm ÜDM-də, həm də məşğulluq və büdcə ödənişlərində payı artacaq”
Məsələyə münasibət bildirən millət vəkili Vüqar Bayramovun sözlərinə görə, dövlət şirkətlərinin bir yerdən idarə olunmasında heç bir qəbahət yoxdur: “Əslində, bunun bir sıra üstünlükləri var. Dövlət şirkətləri Azərbaycan iqtisadiyyatında kifayət qədər vacib paya malikdirlər. Ölkədə məşğulluğun dörddə biri iri dövlət müəssisələrinin payına düşür. İri dövlət şirkətlərinin ümumdaxili məhsulda payı artır. Bütün bunlara baxmayaraq, iri dövlət müəssisələrinin büdcə öhdəlikləri böyük deyil. Holdinqin yaradılmasında məqsəd yeni dövlət müəssisələrinin iş fəaliyyətindəki səmərəliliyi artırmaq, onların fəaliyyətində şəffaflığın və eyni zamanda, vəsaitlərin daha səmərəli, qənaətlə xərclənməsini təmin etməkdir. Holdinq tərəfindən iri dövlət müəssisələrinin fəaliyyətini qiymətləndirməklə bağlı indikatorlar işlənib hazırlanır. Həmin indikatorlar əsasında hər bir iri dövlət müəssisəsinin fəaliyyətini qiymətləndirmək mümkün olacaq. Bu da imkan verəcək ki, iri dövlət şirkətlərinin fəaliyyətinin nə dərəcədə səmərəli, şəffaf oilduğunu yoxlamaq mümkün olsun. Ona görə də sözügedən holdinqin yaradılması həm də şəffaflığın təmin edilməsi baxımından vacibdir. Digər tərəfdən, bu, həmin iri dövlət müəssisələrinin ixrac imkanlarının genişləndirilməsinə imkan verəcək. Holdinqin əsas məqsədlərindən biri də iri dövlət müəssisələri ilə özəl sektorun əməkdaşlığını gücləndirməkdir. Bu isə bir sıra böyük layihələrdə özəl sektorun daha yaxından iştirak etməsinə şərait yaradacaq. O baxımdan AİH-in yaradılması iri dövlət müəssisələrinin fəaliyyətində səmərəliliyi, çevikliyi, şəffaflığı artıracaq. Bu isə, nəticə etibarilə, iqtisadi islahatların yeni bir mərhələsi kimi xarakterizə olunur. Nəticədə iri dövlət müəssisələrinin postpandemiya dövründə həm ÜDM-də, həm də məşğulluq və büdcə ödənişlərində payı artacaq”.
Ekspertin fikrincə, ümumilikdə, sözügedən qərar müsbət perspektiv vəd edir.
Vidadi ORDAHALLI
