Ukraynada ölən rusiyalıların əsasən etniklərdən olması barədə statistika nə qədər həqiqidir?
Məlum olduğu kimi, Rusiya bu ilin 24 fevralından Ukraynada xüsusi əməliyyat aparır. Aparılan əməliyyatlar nəticəsində Ukraynanın müəyyən əraziləri Rusiyanın nəzarətinə keçsə də, Moskva hələ qarşıya qoyduğu məqsədlərə tam çatmayıb.
Bu səbəbdən sentyabrın 21-də prezident Vladimir Putin bütün Rusiya ərazisində qismən səfərbərlik elan edib. Bu, təxminən 300 min rusiyalının orduya cəlb olunması deməkdir. Putinin bu qərarının elanından sonra Rusiyada etiraz aksiyaları başlayıb. Çağırışdan yayınmaq istəyən rusiyalılar müxtəlif ölkələrə üz tutmaqdadılar.
Bu arada yayılan məlumata görə, Rusiyanın Ukraynada apardığı əməliyyatlarda ölənlər əsasən etniklərdən ibarətdir. Bu, hətta rəsmi səviyyədə təsdiqini tapır. Belə ki, Rusiyanın Ukraynada apardığı əməliyyatlarda həlak olan əsgərlərin sayına görə Buryatiya Rusiya regionlarının liderlərindən birinə çevrilib. Buryatiyadan olan hərbçilər arasında ölüm, rəsmi məlumatlara görə, regionda hər 100 min nəfərə 60 nəfəri ötür. Bu, Rusiya üzrə orta göstəricidən təxminən 10 dəfə, Moskvadan isə 468 dəfə yüksəkdir.
Maraqlıdır, ölən əsgərlər arasında etniklərin üstün çəkiyə malik olması ilə bağlı deyilənlər nə dərəcədə doğrudur?
- “Etniklərin Ukraynada aparılan əməliyyatlarda fəal iştirak etməsi əsasən iki amillə əlaqədardır”
Məsələyə münasibət bildirən hərbi ekspert Azad İsazadənin fikrincə, həqiqətən də ölən əsgərlər içində etniklər böyük çəkiyə malikdir: “Statistika belə nəticəyə gəlməyə əsas verir. Rusiyada Buryatiyadan olanlar arasında ölən əsgərlər daha çoxdur. Bunu Rusiyanın bəzi mətbuat orqanları da təsdiq edir. İkinci yerdə Dağıstan gəlir. Ukraynada aparılan əməliyyatlarda Dağıstandan olanlar arasında ölənlərin sayı da çoxluq təşkil edir. Dağıstan xalqları çox itki verir. Biz nəzərə almalıyıq ki, Dağıstanın etnik tərkibi rəngarəngdir. Orada bir sıra azsaylı xalqlar yaşayır. Siyahiya nəzər salanda biz görürük ki, onların içində azərbaycanlılar da az deyil. Çünki Dağıstanda çoxlu sayda azərbaycanlı yaşayır. Etniklərin Ukraynada aparılan əməliyyatlarda fəal iştirak etməsi əsasən iki amillə əlaqədardır. Başlıca amil etniklərin kompakt yaşadığı ərazilərdə əhalinin həyat səviyyəsinin aşağı olması ilə əlaqədardır. Həmin bölgələrdə işsizlik səviyyəsi yüksəkdir, maaşlar aşağıdır. Belələri arasında könüllüləri tapmaq və orduya cəlb etmək daha rahatdır. Hərbi əməliyyatlarda iştirak edənlərə yüksək əmək haqqı verildiyi üçün yoxsul olanlar qazanc məqsədilə orduya üz tutur. İkinci amil etniklər arasında separatizm risqlərinin aşağı salınması ilə bağlıdır. Ukraynada ölənlər arasında etniklərin üstünlük təşkil etməsi həm də o deməkdir ki, haçansa parçalanma təhlükəsi olsa, etniklər arasında döyüş qabiliyyətli şəxslər az olacaq. Onu da qeyd edim ki, Dağıstanda əhali itkilərə görə etiraz edir”.
Hərbi ekspert onu da əlavə etdi ki, bütün bunlar son nəticədə ordudan yayınma hallarına gətirib çıxarır.
Vidadi ORDAHALLI
