çərşənbə axşamı günü, 24 iyun 2025
     

“Türk” etnonimi və törələri - YUNUS OĞUZ yazır

Image

YUNUS OĞUZ

Əvvəlini buradan oxuya bilərsiniz https://olaylar.az/news/edebiyyat/593573

Tutibikə xatun

Usmiyevlər nəslindən olan Tutibikə xatun Quba xanı Fətəli xanın həyat yoldaşı və Dərbəndin hakimi idi. Onun haqqında çox az məlumat var. Bu da bir daha onu göstərir ki, islamiyyət dövründə qadınların hakim olmasına və orduya rəhbərlik etməsinə heç də yaxşı baxmırdılar. Bütün bunlarla yanaşı düşmən Dərbəndə hücum edəndə və ərinin ölüm xəbəri şayiəsi yayılanda Tutibikə buna inanmadı və doqquz ay mühasirədə qalan şəhəri qorudu. O 1786-cı ildə vəfat edib.

***

Avropada yayılan rəylərə baxmayaraq, orta əsrlərdə türk xalqları arasında qadının vəziyyəti heç də hüquqsuz və qul kimi deyildi. Bunu Jan-Pol Ru yazır. Qədim türklərdə islamaqədərki dövrlərdə ailədaxili münasibətlərdə qadınlar bərabər hüquqlu idilər, şəxsi azadlıqları vardı, ictimai işlərdə fəal iştirak edirdilər. Ziya Göyalpın tədqiqatlarına görə, qədim türklərdə özünəməxsus feminizm mövcud idi.

"Dədə Qorqud" dastanında (VII-XI əsrlər) oxuyuruq:

""Qan Turalı atasına deyir: "Ey əziz atam, əgər mənə məsləhət görürsənsə evlənim, bil ki, mənə hansı qız lazımdır... mən yerimdən durmamış, o dursun, atım yəhərlənməmiş, o atını artıq çapsın. Mən düşmən torpağına ayağımı basmamış, o orada olsun, mənə onların kəsilmiş başlarını gətirsin. Hə, əziz atam, beləsini istəyirəm... Yoxsa mənə elə qız məsləhət görəcəksən ki, mən də imtina edə bilməyəcəm, sonra ikimiz də çürüyəcəyik... "Qan Turalı kipriklərini qaldırıb gözaltı qıza baxdı. Görür ki, o at üstündədir, nəinki at, hətta özü də zirehə bürünüb, belində qılınc, əlində də nizə"... nə istəyirdi, o da həyata keçdi."

"Dədə Qorqud"da onu da oxuyuruq ki, qadınlar türklərdə əla at çapır, dövrün bütün silahlarından ustalıqla istifadə edirdilər. Hətta tarixdə bəhs edilən amazonkalardan heç də geri qalmırdılar. Dastanda Burla xatunu, Selcan xatunu yada salın. Onlar necə döyüşürlər, vuruşurlar, düşmənləri necə məğlub edirlər.

Beyrəyin Banuçiçəyini də unutmayın.

Firdovsi "Şahnamə" əsərində yazır ki, turan qadınları öz qəhrəmanlıqları ilə ad qazanıblar.

Bu əsərdə Təhminə, hətta öz ərini üstələyə bilir və "süvari" adına sahib olur.

Hələ yol kəsən Ərəbzəngiyə bir nəzər yetirin, heç kim onu üstələyə bilmir.

Türk qadınlarının qonşuluğunda yaşayanların, məsələn, çinli qadınların vəziyyəti isə tamam başqa idi. Qədim çin yazılarının birində ailənin başçısı ataya müraciətlə deyilir: "Qızın beş-altı yaşı olanda bütün günü evdə olmalıdır, qaçmağa və oynamağa icazə verməyin. Yeddi-səkkiz yaşında ev işlərini öyrədin; yer süpürmək, qazan təmizləmək, qab yumaq, toxumaq. On yaşı olanda evdən çıxmağı və ailənin oğlanları ilə oynamağı qadağan edin. Əgər evə qonaq gələrsə, o heç kimin gözünə görünməsin. Əgər bu qonaq qohumlardandısa gəlib hörmətlə salamlaşmalı və çəkilməlidir.

Ona çox danışmağa və ucadan gülməyə icazə verməyin, qohumları evində yaşamaq yasaqdır...

Valideynlər qızlarına tabe olmağın üç qaydasını öyrətməlidir: evdə atasına tabe olmalı, ərə gedəndə ərinin, dul qalanda isə oğlunun əmrlərilə oturub durmalıdır."

Beləcə konfus əxlaqı ilə tərbiyə olunmalıdır. Əgər qız, yaxud qadın atasına və ya ərinə qulaq asmırdısa, ölümə məhkum olunurdu, özü də boğularaq.

***

Qədim türklər Umay (ilahə) ananı (humay) çox sevir və sitayiş edirdilər, çünki, o anaların, körpələrin və balaca uşaqların himayəçisi və müdafiəçisi idi. Əgər Umay ana hirslənərdisə eldə (dövlətdə) doğuşlar dayandırılardı.

Başqa bir həşəmətli ilahə Öləng (Olənq) idi. O, Tenqirxanın xatunu sayılırdı və suyun, otun, ağacların, nikaha girənlərin himayəçisi və müdafiəçisi idi.

Tovuz rayonunun Qəribli kəndi yaxınlığında I-IV əsrlərin Hun ilahəsinin kiçik heykəli arxeoloqlar tərəfindən kəşf edilmişdir. O da doğuşu və nəsil artımını himayə edirdi.

Başqa bir türk qövmündə, saxalarda nəsilartırma ilahəsi Ayzit adlanır. Deyilənlərə inansaq, Ayzit yeni doğan qadınlara kömək edir və üç gün ərzində başı üstündə dayanıb, onu hər bəladan hifz edir. Bundan sonra o öz evinə, göyün üçüncü qatına qalxır. Ayzit tayfanın əxlaqi kodekslərini pozan qadınlara kömək etmir, əksinə cəzalandırır. Xaqanlıq dövründə ev (ocaq, eşik) təkcə kişiyə məxsus deyildi, həm də onun xanımının idi. Kişi buna görə "ev ağası", qadın isə "ev xanımı" adlanırdı.

Əfsanələrə görə (əfsanələr də elə-belə yaranmırdı, törələrdən yaranırdı və qövmü, eli qorumaq üçün xüsusi olaraq tayfada, xalqda (bodunda) hökmən bir nəfər söyləməçi (danışan olurdu ki, bütün düzülüb qoşulanları gələcək nəsillərə ötürsün) evdə, eşikdə iki ruh yaşayırdı, hansı ki, ocağı qoruyurdu. Onlardan biri kişi, digəri isə qadın ruhu idi. Birinə "od ata", digərinə isə "od ana" deyilirdi. Hər səhər evin "gəlini, yaxud qızı ocağa yağ atıb, "od ata, od ana" deyərək dualar edirdi.

İndi bildinizmi, oda, günəşə hörmət etmək hardan gəlib? Törələrdən. Yeni gün (Novruz) bayramı da məhz qədim türklərin gələnəyindən gəlirdi. Hətta min dörd yüz illik islam ehkamları, yetmiş illik həbsxana dövləti olan Sovet İttifaqı bunu qadağan edə bilmədi. Çünki bu bayram mentalitetdən, islamaqədərki adətlərdən irəli gəlirdi. Çünki bu bayramı və digər ayinləri şüur altında oturmuş etnososial psixologiyadan qopub gələn, "belə olmalıdır" deyə icra edirdik.

Törələri unudurduq, islam dini də buna daha çox çalışırdı. Amma, hardasa beynimizin dərinliyində ilişib qalan, hansısa törənin bir hissəsini həyata keçirirdik. İndi də and içəndə "od haqqı", "ocaq haqqı" deyənlərimiz çoxdur. "Su haqqı" deyənlər də vardır. Təsadüfü deyil ki, yalnız türklər övladlarına "Ocaqqulu", "Tanrıverdi", "Tanrıqulu" adları verirlər. İndi də bu proses davam edir. Törədən gələn qaydalara görə, bəzi yerlərdə nəvəyə "torun"deyirlər. İndi bu söz işlədilmir. Bir vaxtlar spermaya (kişiyə məxsus toxum mayesi) "torum" deyilirdi. Bu da nəsil davamçısı anlamına gəlirdi.

Evin girişi (eşik, ona görə indi də, hal-əhval tutanda ev-eşikdə nə var, nə yox, deyə sual veririk) türklərdə müqəddəs sayılırdı. Yad adam evə-eşiyə icazəsiz gələ bilməzdi.

Türklər ailə sədaqətinə inanılmaz dərəcədə sadiq idilər. Əvvəllər, onlara qul və çoxarvadlılıq yad idi. Adətən onlar bir qadına ömürlük sadiq olurdular. Az sayda əsir qadınlardan xidmətçi kimi istifadə edir, zaman keçdikcə onlar da bərabər hüquqlu insana çevrilir, evin bir hissəsi olurdular. Orta əsrlər tarixçisi, ağqoyunlular sarayında hadisələri qələmə alan Fəzlullah ibn Ruzbixan Xuncı özünün "Tarix Aləm areyi" kitabında, baxmayaraq ki, o ağqoyunlular haqqında yazır, lakin biz görürük ki, hələ orta əsrlərin ortalarına qədər törələrə əməl edilirdi. Beləliklə, o qeyd edir:

"- fəth etdikləri yerdə qadınlara toxunmazdılar...

  • onlara xaqanlıq nəsildən-nəsilə ötürərdilər", əgər törələr pozulmurdusa...
  • "həmişə törəpərəst olurdular...
  • onlar heç vaxt yalançı dini və təriqəti yaymazdılar...
  • alimlərə, elmə meyl edənlərə hörmətlə yanaşır, onlara hər cürə dəstək verirdilər...
  • onlar cəsurdurlar...
  • onlar evlərini öz mülkləri saydıqlarından onu qoruyurdular.
  • onlar tamahkar deyildilər... dostun və düşmənin ləyaqətinə hörmətlə yanaşardılar...
  • hakimiyyətləri altında olanların əmlaklarına toxunmur və zəbt etmirdilər...
  • onlar mülkiyyətində olan tanınmış və sadə insanlara qarşı mərhəmətli və səxavətli idilər, istər bu İnd çayının sahillərinə olsun, istər Azərbaycanda, hər iki İraqda, istərsə də Farsda, yaxud Kermanda...

Göründüyü kimi, hətta islam dövründə də türklər ədalətli, insaflı, sözünə düz, ləyaqətli idilər.

Lakin qədim türklər bu dünyada tək yaşamırdılar, onların Çin, əhəmənilər, sasanilər, yunanlar, Avropa kimi qonşuları da olub və cariyələri başlarına toplamaq da onlardan bizə keçib. Xaqanlığın yaranması ilə yanaşı, hökmdarlar qanuni xanımından savayı, cariyələri də səfərlərə, fəthlərə aparmağa başladılar. Qanuni xanımın cariyələrdən fərqləri əsasən ondan ibarət idi ki, onun övladı xaqan, xan nəslindən idi və hakimiyyətin varisi sayılırdı.

Bəzi türk tayfaları Çinlə sərhəddə yaşayırdılar və tez-tez bu ölkəyə hücum edir, həm də çin qadınlarını məşuqə edib onları saxlayırdılar.

Əgər məşuqə imperator soyundan idisə, ona yanaşma tamam fərqli idi. Bu məşuqələrdən üstün olsa da, qanuni xaqan xatunundan aşağı idi. Məşuqələr, yaxud cariyələr heç vaxt xaqanın arvadı ola bilməzdi. Onların uşaqları heç zaman varis sayıla bilməzdi. (Tarixdə bunun əksinə də rast gəlinib. Sultan Süleymanın cariyəsi Roksalana sonradan qanuni xatunu hesab edilib və oğlu da hakimiyyətə gəlib) Türk qadının mövqeyi ailədə çox yüksək olub. Böyük ailə xaqanlıqda "soy" adlanıb. Əgər əqraba yeddi arxa dönənin hesab edilirdisə, "soy"a yalnız baba və nənə, ata və ana, uşaqlar, dayı və xala, bibi, əmi, onların uşaqları daxil idilər. Beləliklə, soy ən yaxın qohumları, həm ata tərəfindən, həm də ana tərəfindən özündə birləşdirirdi. Ailə ana tərəfdən "ana soyu", ata tərəfdən isə "ata soyu" adlanırdı. Bizdə isə bu bəzən "qan" və "sümük" qohumluğu adlanırdı.

Ata və ana qohumları ailədə bərabər hüquqlu sayılırdılar. Keçmişdə türk qızları türk olmayana ərə getmirdilər və bir tərəfi də türk olmayana "türk" demirdilər.

Deyilənlər, həm də hakim sülaləyə aid idi. Taxt varisi ata tərəfdən "təkin", ana tərəfdən isə "inal" (inanc) titulu daşıyırdı. Taxtda oturmuş varis hər iki - təkin və inal titulunu daşımalı idi, daha doğrusu, varisin hər iki tərəfi xaqan nəslindən olmalı idi. Bu qayda, hətta qacarlar (1796-1925) dövrü də daxil olmaqla davam etmişdi. Osmanlı imperiyasında sultan soyun böyük şahzadəsi olurdu.

Əski türklərdə hər hansı bir səbəbdən ailədə tək oğul qalırdısa, hökmən onun qulağına sırğa taxılardı. Əsgərlikdə komandir sırğalı əsgər görüncə, ona təhlükəli vəzifə verməzdi, çünki törə ona bu səlahiyyəti verməmişdi. Əgər soyda sonuncu kişi olardısa, o zaman kişi qulağına iki sırğa taxardı. Buna da əsas səbəb əsgər soyunu davam etdirməsi ən vacib məsələ sayılırdı. Lakin çoxəsrlik türk adətləri zaman keçdikcə zəiflədi. Qədim türk mədəniyyətinin yerini ərəblərin, farsların və başqa qonşuların adətləri və mədəniyyətləri tutdu. Buna baxmayaraq, iyirminci əsrin əvvəllərinə qədər qadın statusu bir çox ölkələrdə və türk tayfalarında qorunub saxlandı.

ARDI VAR



VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

Mingəçevirdə “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılış mərasimi keçirilib - FOTO/YENİLƏNDİ

Müsəlman ölkələri Azərbaycanın Ermənistandan kompensasiya tələbini dəstəklədi...

Azərbaycanın kazino azarkeşləri hər il xarici kazinolara böyük pullar qoyur - çıxış yolu var...

SON XƏBƏRLƏR

24.06.2025 / 20:48
ABŞ - İran müharibəsi manata da təsir göstərir...

24.06.2025 / 20:32
İranda hakimiyyət dəyişikliyi ritorikasına ABŞ da qoşuldu - ölkənin ərazi bütövlüyü pozula bilər...

24.06.2025 / 20:25
“Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının I cildinin təqdimat mərasimi olub

24.06.2025 / 20:17
Rusiya Paşinyanı almaz qaçaqmalçılığına görə sıxmağa başladı - mühüm pul kanalını kəsdi...

24.06.2025 / 20:03
Ermənistan İran-İsrail gərginliyindən AŞPA-da bu cür istifadə etmək istəyir...

24.06.2025 / 19:50
Trampın "atəşkəs əməliyyatında" dərin ziddiyyətlər var - plan şübhə altına alındı...

24.06.2025 / 19:36
Makronun Albaniyada Azərbaycana doğru jestindən sonra yeni hadisə baş verdi...

24.06.2025 / 19:22
Regionların inkişafı Azərbaycanın ümumi tərəqqisinin əsas təməl daşıdır

24.06.2025 / 19:07
Azərbaycanın icra-idarə sistemində köklü klanlaşma gedir - Qax və Əhmədzadələr nümunəsi...

24.06.2025 / 18:54
Azərbaycanın cənub sərhədlərində radiasiya təhlükəsi varmı? – BİRGƏ MƏLUMAT

24.06.2025 / 18:49
Ermənistan İslam təşkilatının Qərbi Azərbaycan müraciətinə ən pis cavabı verdi...

24.06.2025 / 18:35
Əraqçı ABŞ bazalarının vurulması iznini Kremldən alıb?

24.06.2025 / 18:30
İqtisadi Şuranın iclası keçirildi...

24.06.2025 / 18:28
ABŞ təyyarələri İranı vurmaq üçün Türkiyə səmasından istifadə etməyib - Səfirlik açıqlama yaydı

24.06.2025 / 18:23
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslər və zərərçəkmişlərin hüquqi varisləri ifadə veriblər - FOTO

24.06.2025 / 18:17
Polis qanununda nələr dəyişdirilir(?)…

24.06.2025 / 18:03
ABŞ-İran müharibəsi Rusiya-ABŞ danışıqlarına təsir etməyəcək?..

24.06.2025 / 17:49
Vüqar Rəhimzadə: “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılışı Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyini daha gücləndirəcək

24.06.2025 / 17:43
Çinlə radio və televiziya yayımı sahəsində əməkdaşlıq haqqında memorandum imzalandı - FOTO

24.06.2025 / 17:35
Ermənistan rəhbərliyi cəbhə xəttindən uzaq şəhərlərimizi vurmaq əmri verib... Fakt və ifşa...

24.06.2025 / 17:30
Azərbaycan və Çin arasında vizadan azad edilmə sazişi nə vaxt qüvvəyə minəcək...

24.06.2025 / 17:22
Paşinyan katolikosun qarşısında kəsin tələb qoydu - tərk et...

24.06.2025 / 17:09
DİN-dən növbəti əməliyyat - mütəşəkkil dəstənin daha 12 üzvü yaxalandı, 175 kq narkotik dövriyyədən çıxarıldı

24.06.2025 / 16:56
Azərbaycan XİN İsrail və İran arasında atəşkəslə bağlı bəyanat yaydı

24.06.2025 / 16:41
Nazir imtahan suallarının çətinliyindən narazılıq edən müəllimlərə çağırış etdi - Qışqırmaqla problem həll edilmir...

24.06.2025 / 16:34
Atəşkəs yalan çıxdı, Tramp İsraili dayandıra bilmədi - İranın radar sistemi vuruldu...

24.06.2025 / 16:15
Prezident İlham Əliyev Vətən müharibəsi zamanı Ermənistan tərəfindən “Azərbaycan” İES-ə atılan raketin düşdüyü əraziyə baxıb - FOTO

24.06.2025 / 15:56
Yeri ürəklər olan qəhrəman – şəhid Naib Qasımov...

24.06.2025 / 15:53
Polşada Zelenskiyə sui-qəsd cəhdi - iki ölkə kəşfiyyatı hərəkətə keçdi

24.06.2025 / 15:36
Zelenski NATO-dan əlini üzdü - üzvlük məsələsi müzakirədən çıxarıldı

24.06.2025 / 15:20
Azərbaycan BMT-nin Ətraf Mühit Proqramının Daimi Nümayəndələr Komitəsi Bürosunun sədri seçildi

24.06.2025 / 14:33
"Bəzi xarici fondlar qrantların hansı təşkilat və şəxslərə verilməsi ilə bağlı məlumatları gizli saxlayırlar" – Elçin Mirzəbəyli

24.06.2025 / 14:19
Növbəti köç karvanı Həsənriz kəndinə çatdı

24.06.2025 / 14:06
QHT-lərin xarici maliyyə mənbələri ilə bağlı bəzi bank əməliyyatları qadağan edilir

24.06.2025 / 13:50
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Altıağac Milli Parkını ziyarət ediblər - FOTO

24.06.2025 / 13:34
"Martin onları Fransa kəşfiyyat nümayəndələri ilə tanış edib" - Fransa casusları Bakıda məhkəmə qarşısında...

24.06.2025 / 13:22
Prezident İlham Əliyev Mingəçevirdə Çinin “Dongfang Electric İnternational Corporation” Şirkətinin İdarə Heyətinin sədrini qəbul edib - FOTO

24.06.2025 / 13:21
Məktəbli formalarında dəyişiklik nəzərdə tutulmur - Nazir açıqladı...

24.06.2025 / 13:10
В чем настоящая проблема Армении? - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

24.06.2025 / 12:45
Xızıda Uşaq-Gənclər İdman-Şahmat Məktəbinin açılışı oldu - FOTO

24.06.2025 / 12:41
Tramp dünyanı “fəlakət laboratoriyası”na çevrir...

24.06.2025 / 12:30
Tramp: "Atəşkəs başlayıb, onu pozmayın"

24.06.2025 / 12:30
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Xızıda “Gənc arıçı” layihəsinin iştirakçısı ilə görüşüb

24.06.2025 / 11:33
Filip Ozobiç "Neftçi"dən getdi

24.06.2025 / 11:25
Asiyada istiləşmə sürətlənir - dünya üçün təhlükə qapıdadır...

24.06.2025 / 11:21
İsrail İranda hərbi əməliyyatların tezliklə sona çatacağını bildirir

24.06.2025 / 11:12
Polis qanunsuz saxlanılan silah-sursat aşkarlayıb

24.06.2025 / 11:08
Milli Məclis iclas keçirir - 12 məsələ müzakirə olunur

24.06.2025 / 11:07
Trampın reytinqi 41%-ə düşüb

24.06.2025 / 11:00
Prezident İlham Əliyev Mingəçevirdə İtaliyanın şirkətlər və “Made in Italy” nazirini qəbul edib

24.06.2025 / 10:39
“İsrail və İran demək olar ki, eyni vaxtda “SÜLH!” dedilər”

24.06.2025 / 10:32
Binəqədidə "Mercedes" yolu keçən qadını vurub öldürdü

24.06.2025 / 10:22
Tramp İran və İsrail hücumları fonunda atəşkəs “sazişini” tərifləməkdə davam edir

24.06.2025 / 10:14
YOLUMUZ QƏRBİ AZƏRBAYCANADIR

24.06.2025 / 10:11
"Bu gün ölkəmiz dünya miqyasında sabitlik, inkişaf, tərəqqi məkanı kimi tanınır" - Prezident

24.06.2025 / 10:09
İsraildən 20 İran generalına sui-qəsd xəbərdarlığı – Telefon danışıqları yayıldı: "Qaçmaq üçün 12 saatınız var"

24.06.2025 / 10:05
Tramp İran və İsraildən xahiş etdi...

24.06.2025 / 10:04
Prezident: "Bir çox ölkələr Azərbaycan qazından istifadə edib öz enerji təhlükəsizliyini təmin edir"

24.06.2025 / 10:00
"Bu stansiya Mingəçevirin Cənubi Qafqazın energetika mərkəzi statusunu daha da gücləndirəcək"

24.06.2025 / 09:53
Prezident: "Həm İtaliya, həm də Çin Azərbaycanın strateji tərəfdaşlarıdır"

24.06.2025 / 09:50
"Son 20 il ərzində biz Azərbaycanın energetika sistemini demək olar sıfırdan qurmuşuq" - Prezident

24.06.2025 / 09:34
“8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılışı çox gözəl hadisədir - Prezident

24.06.2025 / 09:31
Mingəçevirdə “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılış mərasimi keçirilib - FOTO/YENİLƏNDİ

24.06.2025 / 09:25
Bu gün Bakının bu ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

24.06.2025 / 09:21
Məktəb və xəstəxanalarda qida rasionu əsaslı dəyişdiriləcək...

24.06.2025 / 09:14
İsrail daha bir iranlı nüvə alimini öldürdü

24.06.2025 / 09:09
Türkiyədə zəlzələ oldu - TƏCİLİ

24.06.2025 / 09:05
Tovuzda 2 avtomobil toqquşub, 6 nəfər xəsarət alıb

24.06.2025 / 09:01
Messinin komandası pley-offa yüksəldi

24.06.2025 / 08:58
Ərəb parlamenti İranı "topa tutdu"...

24.06.2025 / 08:34
Azərbaycanda sosial və infrastruktur layihələrə əlavə böyük maliyyə mənbəyi tapıldı...

24.06.2025 / 02:46
Tramp İran və İsrailin atəşkəs barədə razılığa gəldiyini açıqladı - Tehrandan fərqli açıqlama gəldi...

24.06.2025 / 01:12
Tramp İranın ABŞ bazalarına hücumdan əvvəl onları məlumatlandırdığını rəsmən təsdiqlədi – “İrana təşəkkür edirəm”

24.06.2025 / 00:33
İran Amerika bazasına hücumdan əvvəl ABŞ-ı xəbərdar edib - Qlobal mediadan şok iddia...

23.06.2025 / 22:43
Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistan XİN-in bəyanatını tutarlıq faktlarla alt-üst etdi

23.06.2025 / 22:10
Müharibə dövründə Azərbaycanın cəbhə xəttindən uzaq şəhərlərinin bombalanması əmrinin Ermənistanın siyasi-hərbi rəhbərliyi tərəfindən verilməsi məhkəmədə bir daha təsdiqlənib - FOTO

23.06.2025 / 21:37
İran Hörmüz boğazını bağlayacaqmı?

23.06.2025 / 21:23
İran ABŞ-ın Qətər və İraqdakı hərbi bazalarına raket zərbələri endirdi...

23.06.2025 / 21:23
Azərbaycana gətirilən İran məhsullarında radiasiya təhlükəsi...

23.06.2025 / 21:14
İran Trampı ABŞ-da “terrorçuların yatmış hücrələrini ” aktivləşdirməklə hədələdi

23.06.2025 / 21:09
Zelenski “Rus əsgərinin çəkməsi” sözlərilə həm də Azərbaycana mesaj verdi...

Regionların inkişafı Azərbaycanın ümumi tərəqqisinin əsas təməl daşıdır

XƏBƏR ARXİVİ