Bir neçə həftəlik müəssisələrin 100 minlərlik tenderləri udması adi hal alır - Lənkəranda 266 min manatlıq...
Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti "All The Trifles” MMC ilə satınalma müqaviləsi imzalayıb. Müqavilənin maliyyə dəyəri 266 min manat təşkil edir. Qurum bu məbləğə şirkətdən müxtəlif növ tikinti materialları alacaq.
Bunun əmması ondan ibarətdir ki, Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti bu tenderlə qanunvericiliyi də pozub. Çünki müqavilə bağlanılan şirkət iki aydır yaradılıb. Halbuki, "Dövlət satınalmaları haqqında” Qanunda qeyd edilir ki, satınalma müqaviləsinin icrasını təmin etmək üçün müvafiq sahədə peşəkarlığın, təcrübənin, texniki və maliyyə imkanlarının, işçi qüvvəsinin, idarəetmə səriştəsinin və etibarlılığının olması vacibdir.
Ümumiyyətlə, belə qaranlıq xarakterli tender sövdəlşmələri təkcə Lənkəranda baş vermir. Ölkədə bu cür hallar çox olur. Xüsusən də rayonlarda. Ümumiyyətlə, bu nə dərəcədə doğrudur ki, satınalmaların həyata keçirilməsində yeni yaradılan şirkətlərə üstünlük verilir? Belə halların qanunvericiliklə uyğunsuzluğu öz yerində. Problem ondadır ki, bu, ölkə üzrə bir tendensiyaya çevrilib.
Maraqlıdır, niyə buna son qoyulmur və belə halların qarşısı alınmır?
- “Ona görə də tenderlərin keçirilmə mexanizmi, qaydası əsaslı şəkildə şəffaflaşdırılmalıdır”
Məsələyə münasibət bildirən ekspert İlqar Hüseynlinin fikrincə, Azərbaycanda belə xoşagəlməz tenderlər həqiqətən də dəhşətli problemə çevrilib: “Məlum olduğu kimi, Azərbaycanda məmurların biznes fəaliyyəti ilə məşğul olması qanunla qadağan olunub. Azərbaycan dövlət büdcəsindən müəyyən icra hakimiyyətləri üçün, şəhər təsərrüfatlarının saxlanması üçün ayrılan vəsaitlər olur. Dərhal məmurlar bu vəsaitləri mənimsəməkdən ötrü öz yaxınlarına aid şirkətlər təsis edir və nəticədə onlar tender “qalibi ”olurlar. Beləcə, kiçik müəssisə, MMC yaradıb bütün satınalmaları ələ keçirirlər. Nəticədə həm korrupsiya ilə, həm də çirkli pulların mənimsənilməsi ilə məşğul olurlar. Bax, problemin kökü əsasən buradan qaynaqlanır. Bu açıq-aşkar hamıya bəlli olan bir reallıqdır. Çünki necə olur ki, 2-3 aylıq şirkət böyük bir tenderin qalibi olur? Bəlli məsələdir ki, vəsaitləri mənimsəməkdən ötrü bu cür tender oyunları təşkil olunur. Tam məsuliyyətimlə deyirəm ki, burada dövlət büdcəsinin mənimsənilməsindən söhbət gedir. İcra başçılarının xəbəri olmadan əsla belə tenderlər keçirmək mümkün deyil. Hesab edirəm ki, Hesablama Palatası bu kimi neqativ halları ortaya çıxaranda mütləq bu araşdırılmalıdır. Dərhal belə tenderlər dayandırılmalıdır. Əsasən də bu kimi hallar ictimailəşəndə daha konkret addımlar atılmalıdır. Niyə? Ona görə ki, ortada açıq şəkildə korrupsiya elementlərinin olması özünü büruzə verir. Ona görə də biz tələb edirik ki, məmurlar illik gəlirləri ilə bağlı deklarasiya təqdim etsinlər. Orada məmurların əmlakları, mülkiyyətləri ilə bağlı məqamlar öz əksini tapmalıdır. Bunun yaranma, formalaşma mənbələri ilə bağlı məqamlar öz əksini tapmalıdır. Azərbaycan hazırda açıq hökumətin təşviqi platformasında təmsil olunur. Özü də bu, beynəlxalq platformadır. Sözügedən platformada da şəffaflıq, benefisial sahibkarlığın açıq şəkildə cəmiyyətə təqdim olunması əsas tələb və şərtlərdən biridir. Azərbaycanın bununla bağlı platformada vəziyyəti kövrəkdir. Çünki Azərbaycana vaxt verilib ki, ölkədə açıq və şəffaf proseslər baş versin. Yalnız bundan sonra Azərbaycan həmin təşkilatda saxlanılacaq. Yəni bu kimi hallar ölkəmizin imicinə, gələcəyinə zərbə vurur. Ona görə də tenderlərin keçirilmə mexanizmi, qaydası əsaslı şəkildə şəffaflaşdırılmalıdır”.
Vidadi ORDAHALLI
