Cümə günü, 18 iyul 2025
     

Azərbaycan Avropa qaz bazarında Rusiyanın da xilaskarına çevrilir...

Image

Son günlərdə Rusiya ilə Qərb ölkələri arasında qaz məsələsi ilə bağlı yenidən ziddiyyətlərin baş qaldırması müşahidə olunur. Bu durumda diqqət cəlb edən proseslərdən biri də Rusiyanın məhşur “Şimal axını” və “Şimal axını-2”  qaz kəmərləri ilə bağlıdır.

Xatırladaq ki, hər iki kəmərin illik ötürücülük gücü 55 milyard kubmetrdir. Birinci çoxdan fəaliyyət göstərsa də, ikincinin inşası davam edir. Amma inşaat prosesi indi müxtəlif əngəllərlə üzləşir. Məsələn, artıq məlumdur ki, “Şimal axını-2” qaz kəmərinə Avropa Birliyinin direktivləri ilə məhdudlaşdırmalar gətirilir. Almaniyanın Federal Şəbəkə Agentliyi Avropa Birliyinin göstərişlərinə müvafiq olaraq bu xüsusda Rusiyanın istəklərindən uzaq qərar qəbul edib. Məsələ burasındadır ki, “Şimal axını-2”nin planlaşdırılması, tikintisi və istismarı üçün yaradılan “Nord Stream 2 AG” şirkətinin yeganə səhmdarı və təsisatçısı “Qazprom” şirkəti sayılır. Avropa Birliyinin enerji direktivləri isə artıq buna yol vermir. Qurumun qəbul etdiyi direktivə əsasən, qaz energetikası sahəsində Avropa qanunvericiliyi təkcə quru sahədə deyil, dəniz məkanındakı enerji daşıyıcalarına da şamil ediləcək. Bu o deməkdir ki, “Qazprom” “Şimal axını-2”nin sadəcə 50%-dən yararlana biləcək. Qalan enerji gücü 3-cü tərəfə verilməlidir. Bu məsələni həll etmək üçün isə tədarükçüdən asılı olmayan başqa bir qaz nəqli operatoru yaradılmalıdır.

Almaniya Federal Agentliyi bunu əsas götürərək, “Qazprom”un AB direktivlərindən və qaydalarından istisna tutulmaqla bağlı müraciətini rədd edib. “Qazprom”, buna rəğmən, hələ də qazın tədarükü və nəqli ilə bağlı ona eksklüziv hüquqlar verilməsini istəyir. Bunun ardınca Rusiya Düsseldorfdakı Ali Məhkəməyə müracət etsə də, yenə rədd cavabı alıb. İndi ruslar Avropa Birliyi məhkəməsinə müraciət edəcək. Amma onların yenə rədd cavabı alması gözlənilir. Bu durumda Rusiyanın maraqlarına cavab vermədiyi üçün “Şimal axını-2”nin tikintisi daha bir neçə il gecikə bilər. Bunu Rusiyanın Enerji İnkişafı Fondunun direktoru Sergey Pikin də xüsusi olaraq vurğulayır. Onun sözlərinə görə, Avropanın indiki mövqeyi əsasında “Şimal axını-2”nin inşası Rusiya üçün sərfəli deyil və “Qazprom” məsələnin həllini tapmadığı təqdirdə tikintini bir neçə il ləngidə bilər. O, “Şimal axını-2”yə qarşı Polşa tərəfdən də daha bir neçə məhkəmə iddiasının qaldırılacağını istisna etmir və bunu inşaata əlavə əngəl kimi qiymətləndirir. Artıq məlumdur ki, Polşanın PGNİG şirkəti “Qazprom”dan Stokholm Arbitraj Məhkəməsinin müəyyən etdiyi vəsaitləri almasa, Varşava “Şimal axını-2” qaz kəmərinin aktivlərinə həbs qoymağa cəhd edəcəyini bildirib. Daha bir əngəl də Danimarka ilə bağlıdır. Danimarka hələ də bu kəmərin ərazi sularından keçməsinə icazə vermir. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov Danimarkanın kəmərin çəkilişinə verilən icazəyə yenidən baxması ehtimalını şərh edərkən bunu təkcə ölkəsi yox, bütün Avropa üçün qəbuledilməz hal adladırıb:“Şimal axını-2”qaz kəmərinin çəkilişinə maneələrin yaradılması Avropa üçün qazın qiymətinin bahalaşmasına gətirib çıxara bilər”. Bununla yanaşı, Lavrov onu da vurğulayıb ki, Rusiyanın boru kəməri ətrafında yaranmış problemləri həll etmək üçün müxtəlif hüquqi alətləri var: “Ekspertlər bu fikirdədir ki, bütün bu hüquqi əngəllərin həlli Avropa Birliyi vətəndaşları üçün qazın bahalaşmasına gətirib çıxaracaq”.

Beləliklə, göründüyü kimi, baş verənlər “Şimal axını-2”nin, rusların ümid etdiyi kimi, heç gələn il ərzində də inşasının başa çatmayacağını deməyə əsas verir. Bu durumda ruslar Avropa qaz bazarından istədikləri həcmdə gəlirdən məhrum olacaqlar. Bu durumda Rusiya üçün çıxış yollarından biri Azərbaycan üzərindən qazını Avropaya ötürməkdir. Elə bir müddət əvvəl də məhşur “Euraktiv” portalı belə bir məsələni gündəmə gətirmişdi ki, Rusiya qazı Azərbaycanın təşəbbüsü ilə ərsəyə gələn “Cənub Qaz Dəhlizi” boru kəməri sisteminin doldurulması üçün mənbələrdən biri ola bilər. Azərbaycan tərəfi də dəfələrlə bəyan edib ki, “Cənub Qaz Dəhlizi” sisteminə Azərbaycandan başqa və ya onunla bərabər yeni mənbələrdən qaz cəlb etməkdə maraqlıdır. Yeni potensial mənbələrdən “Cənub Qaz Dəhlizi”nə qazın vurulması imkanları mövcuddur. Bu, Yaxın Şərq, Mərkəzi Asiya və ya Şərqi Aralıq dəniz regionları, eləcə də Rusiya qazı da ola bilər. Bu mənada, Azərbaycan heç bir istisna və ya ayrıseçkilik etmir, bütün qaz istehsalçıları ilə işləməyə hazır olduğunu bildirir. Burada nəzərə alınmalıdır ki, “Şimal axını-2”dən fərqli olaraq, “Cənub Qaz Dəhlizi” ilin sonuna kimi istifadəyə veriləcək. Azərbaycan təbii qazını Avropaya çatdıracaq “Cənub Qaz Dəhlizi”nin son halqası olan TAP boru kəmərinin də 95,1 faizi yekunlaşıb. Bir daha xatırladaq ki, ötən ilin noyabrında TAP-ın Yunanıstan hissəsində sınaq məqsədilə qaz nəqlinə başlanıb. Belə ki, Yunanıstandakı Evros çayı ilə Kipoidəki kompressor stansiyası arasında boru kəmərinin 2 kilometrlik hissəsinə təbii qaz qəbul edilib. Bu, boru kəmərinin istismara verilməsi prosesinin ilkin mərhələsidir. Həmin prosesin məqsədi boru kəməri infrastrukturunun tamamilə təhlükəsizliyini və işlər başa çatdıqdan sonra istismara hazır olmasını, eləcə də milli və beynəlxalq təhlükəsizlik, həmçinin istismar standartlarına uyğun olmasını təmin etməkdir. Təbii qazın boru kəməri sisteminə daxil edilməsi “Şahdəniz-2” qazının Avropaya tədarükünün başlanğıcı üzrə növbəti mərhələdir. TAP vasitəsilə ticari məqsədlə qaz nəqli 2020-ci ilin oktyabrında, yəni İtaliyaya qədər olan hissənin tam istifadəyə veriləcəyi və sınaqdan keçiriləcəyi vaxtda gözlənilir. İlk mərhələ istifadəyə verildikdən sonra təbii qaz tədricən boru kəmərinin Yunanıstan marşrutunun digər hissələrinə, eləcə də Albaniya və İtaliyaya mərhələli şəkildə nəql edilməyə başlanacaq. Ümumilikdə isə “Cənub Qaz Dəhlizi”nın ötürücülük gücünün bir neçə dəfə artırılması da mümkündür və bu şəraitdə Rusiya da öz qazını bu kəmərlə Avropaya çatdıra bilər. Prosesdə Avropa özü dı olduqca maraqlıdır.

Ramil QULİYEV

 

 



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 15:55
Bakıda 12 min manatlıq oğurluq edən və avtomobil qaçıran şəxslər saxlandı

18.07.2025 / 15:40
Prezident Xocalının Xanyurdu kəndində olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb

18.07.2025 / 15:36
Azərbaycanlı olduğuna görə Ermənistanda girov saxlanılmış və işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verdi

18.07.2025 / 15:17
Latviya Rusiya ilə sərhəddə bomba sığınacaqları tikir...

18.07.2025 / 15:02
" Yeni Azərbaycan" TV-nin icraçı direktoru Murad Paşayevlə müsahibə - VİDEO

18.07.2025 / 14:33
Dövlət İnvestisiyalarının İdarəedilməsi İnformasiya Sistemi yaradılacaq

18.07.2025 / 14:23
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 14:20
Azərbaycan MDB İqtisadi Şurasının Moskvada keçiriləcək iclasında iştirakdan imtina etdi

18.07.2025 / 14:06
Bakıdan Naxçıvana avtobus reysləri bərpa olunur...

18.07.2025 / 14:03
Prezident İlham Əliyev Xocalının Təzəbinə kəndində görülən işlərlə tanış olub - FOTO

18.07.2025 / 13:50
Masallıda 12 minlik qızıl oğurlayan şəxs yaxalandı

18.07.2025 / 13:38
"Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri özünün ən yaxşı dövrünü yaşayır" - Səfir Birol Akgün

18.07.2025 / 13:25
“Formula-1” tribunalarında tamaşaçı sayı 2 min nəfər artırılıb

18.07.2025 / 13:14
Ağdamın Qiyaslı kəndindəki tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:47
Ağdam şəhərində 1 nömrəli körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi - FOTO

18.07.2025 / 12:38
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:30
Rusiyanın 20-dən çox bankı SWIFT sistemindən atılır...

18.07.2025 / 12:26
Prezident Ağdam Sənaye Parkında tütün məmulatlarının istehsalı müəssisəsinin açılışında iştirak edib - FOTO

18.07.2025 / 12:22
"Süni intellektin dövlət auditində tətbiqi auditin müstəqil nəzarət institutu kimi daha da inkişaf etməsinə öz töhfəsini verəcək" - Prezident

18.07.2025 / 12:19
Prezident İlham Əliyev ASOSAI və ARABOSAI təşkilatlarının Birgə Toplantısının iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb

18.07.2025 / 12:00
Qubada "Kamaz" və "Jiquli" toqquşub

18.07.2025 / 11:35
Polis təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etməyən sürücülərə xəbərdarlıq etdi!

18.07.2025 / 11:25
Zelenski Rüstəm Umerovu Təhlükəsizlik Şurasının katibi təyin etdi

18.07.2025 / 11:22
Bu gündən məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə qəbul başlayıb

18.07.2025 / 11:17
Ədliyyə Nazirliyinin nəşriyyat evi ləğv olunur

18.07.2025 / 11:12
Banklar, 105 gəmi, "Şimal Axını" - Avropa İttifaqından Rusiyaya qarşı ən sərt sanksiya!

18.07.2025 / 11:06
Naxçıvanın Baş naziri müşavirə keçirib

18.07.2025 / 11:02
ABŞ Senatından USAID-ə 9 milyard dollarlıq zərbə!

18.07.2025 / 10:30
“Hulusi Akar Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə fəxr etdiyini bildirdi” – EMİN HƏSƏNLİ

18.07.2025 / 10:18
"Şelburn" - "Qarabağ" matçını bu hakimlər idarə edəcək

18.07.2025 / 10:11
"Tehran erməni dostlarına güvənir" - Mehdi Sobhani

18.07.2025 / 10:06
"Qərb Gürcüstanı qarışdırmağa hazırlaşır" - spikerdən AÇIQLAMA

18.07.2025 / 10:00
Türkiyədə antiterror əməliyyatı - 153 İŞİD-çi saxlanılıb

18.07.2025 / 09:30
Trampdan ŞOK ADDIM - Bu məşhur nəşri məhkəməyə verir!

18.07.2025 / 09:22
Daha bir reper saxlanıldı - bu dəfə söyüşə görə...

18.07.2025 / 09:20
Tələbə təqaüdlərindən adambaşına 3 manat tutqu narazılıq yaradıb...

18.07.2025 / 09:17
11 ölkədən Suriyaya dəstək BƏYANATI

18.07.2025 / 09:09
"Sabah" Avropa Liqası ilə vidalaşdı - hədəf Konfrans Liqasıdır

18.07.2025 / 09:05
Bakının bu əraziləri qazsız qalacaq - XƏBƏRDARLIQ

18.07.2025 / 09:00
Fransada sosial gərginlik - Həmkarlar İttifaqları tətil elan etdi!

18.07.2025 / 08:33
Azərbaycanlıların Rusiyadan vətənə pul göndərişinə məhdudiyyət qoyulacaq...

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910