“Nə alsanız 1 manata” – Mağazada 1 manata heç nə yoxdur... İstehlakçı hüquqlarına yeni qəsd...
Paytaxtın müxtəlif ərazilərində “Nə alırsan al, bir manat” şüarı ilə fəaliyyət göstərən mağazalar var. Həmin mağazalarda məişətdə işlənən plastmas mətbəx qabları, çörək qabı, bununla yanaşı, stəkan, nəlbəki, təmizləyici vasitələr, kosmetika, ətir, sap və digər məhsullar satılır. Mağazada satılan hər bir məhsulun qiymətinin standart 1 manat olduğu satıcılar tərəfindən iddia edilir.
Həmin mağazalara daxil olarkən vitrində olan hər hansı məhsulun qiyməti ilə maraqlananda heç də standart qiymət olduğunu görmürük. Məsələn, məişətdə işlənən şüşə qabların satış qiymətinin, qeyd olunduğu kimi, 1 manat deyil, ilkin qiymətinin 10 manatdan başladığı deyilir. Satıcılar 1 manata yalnız alışqan, müxtəlif növ kosmetik məhsullar, yuyucu tozlar və plasmas qabların satıldığını deyirlər.
İlk baxışda alıcılar “necə də ucuzluqdur” deyib heyrətlənsələr də, əslində, burada da aldadıcı məqamlar var. Məsələn, bir çörək qabı da 1 manatdır, diş çöpü, şam, zibil torbası da. Halbuki, diş çöpünü digər mağazalardan 50 qəpiyə, zibil torbasını 20-30 qəpiyə, şamı isə 30 qəpiyə də almaq olar. Təbii, belə olan halda, həmin dükan sahiblari dəyəri heç 1 manat olmayan məhsulları qeyd olunan məbləğə satmaqla qazanc əldə edirlər.
Onu da qeyd edək ki, satış qiyməti 1 manata olan məhsulların keyfiyyəti isə istehlakçıları şübhələndirir. Bəs 1 manatlıq plastik məhsulun keyfiyyətinə nə dərəcədə əmin olmaq olar? Bu qablar, kosmetik vasitələr, yuyucu tozlar nədən hazırlanır, maya dəyəri nə qədərdir ki, onlar bir manata satılır?
Suallarımıza cavab tapmaq üçün “Həzi Aslanov” metrostansiyası yaxınlığında yerləşən mağazalardan birinə baş çəkdik. Elə mağazanın şüarı da “Nə alırsan al, bir manat” idi. Bu sərlövhə isə yoldan ötən insanların diqqətini cəlb etməyə bilməzdi. Mağazada satılan məhsulların, demək olar ki, əksəriyyəti Çin istehsalıdır. Bəzilərində isə nə istehsal yeri yazılıb, nə də yararlılıq müddəti... Adət etdiyimiz gözəl qoxulu kosmetik vasitələrə burada rast gəlmək mümkün deyil. Ətirlərlə tanış olmaq üçün onları açıb iylədikdə, sanki rezin iyini xatırladan qəribə bir qoxu gəlirdi. Elə bu qoxudan da məhsulun keyfiyyətsiz olduğunu anlamaq mümkündür.
Onu da bildirək ki, Türkiyə və Rusiya istehsalı olan yuyucu vasitələr, şampunlar, duş gellərinin də saxta olduğunu elə qablaşmasına baxdıqda anlamaq mümkündür. Əksər mağazalarda 5 manata satılan bir şampun necə ola bilər ki, burada 1 manata satılsın?! Etiketlərində Avropa ölkələrində istehsal edildiyi göstərilən kosmetik məhsulların çoxunun üzərindəki göstəricilər kimi, tərkibi də saxtadır. Bu məhsullar əsasən Çində istehsal edilir və Azərbaycanda etiketləşdirilir. Buna görə də bu məmulatların üzərində istehsal tarixi və yararlılıq müddəti göstərilmir.
Ekspertlər bildirirlər ki, alıcıları şirnikləndirmək məqsədilə paytaxtın müxtəlif ərazilərində “Nə alırsan al, bir manat” və ya “Nə alırsan al, bir-üç manat” şüarı yazılan mağazalarda əsas məqsəd istehlakçıları aldatmaqdır.
Saxta çini qabların da təhlükə mənbəyi olduğu bildirilir. Ucuz Çin qabları özündə zəhərli maddələri cəmləyib. Qabların üzərinə qeyri-sabit, səliqəsiz vurulmuş şəkil təhlükədən xəbər verə bilər. Çünki şəkil çəkiləndən sonra boşqablar digər istehsal prosesindən keçmir. Bunu qabların üzərindəki şəkillərin silinməsi də təsdiqləyir.
- “Bu cür satılan qida məhsulları, parfümeriya varsa, bunlar birmənalı şəkildə vaxtı keçmiş, keyfiyyətsiz mallardır”
Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov alıcıları bu cür mallardan uzaq durmağa çağırdı: “Bu cür satılan qida məhsulları, parfümeriya varsa, bunlar birmənalı şəkildə vaxtı keçmiş, keyfiyyətsiz mallardır və insan həyatı üçün təhlükəlidir. Digər qab-qacaq malları ilə bağlı bizə məlumatlar gəlmir. Yəni sənaye mallarına təhlükə o qədər də olmur. Lakin əksər hallarda sənaye malları arasında da paltarlar və sairə varsa, onlar neft tullantılarından hazırlanmış mallardır. Ağ nəm tənzifi həmin paltara sürtəndə rəngi çıxırsa, bu, artıq təhlükəlidir. Rəngin tərkibində qurğuşun var. Qurğuşun da zərərli maddədir. İnsanlar belə malları almaqdan imtina etsinlər. Lakin biznes qurumlarının öz daxili iqtisadi siyasəti ola bilər və hər cür malı bir manata sata bilər. Bütün hallarda, istehlakçılar diqqətli olsunlar. Lazım gəldikdə malın sertifikatının olub-olmadığını soruşsunlar. Satıcı onu alıcıya göstərməyə borcludur. Əgər bir manata satılan mətbəx qablarının da rəngi çıxırsa, qoxusu gəlirsə, belə mallardan uzaq olsunlar”.
Həmsöhbətimiz onu da vurğuladı ki, “Nə alırsan al, bir manat” şüarı ilə fəaliyyət göstərən mağazalarda satılan məhsulların qiyməti heç də, deyildiyi kimi, 1 manat deyil, müxtəlifdir. Həmin dükanlar bu cür ucuz reklamlarla alıcı cəlb etmək istəyirlər. Ancaq həmin mağazalar istehlakçıların hüquqlarını pozmaqla məşğuldurlar.
Günel CƏLİLOVA
