Azərbaycanlı tibb alimi koronavirus vaksininin səmərəli olacağına açıq şübhə ilə yanaşdı

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah koronavirusla bağlı KİV nümayəndələri üçün brifinq keçirib.
“Trend”in məlumatına görə, brifinqdə Operativ Qərargahın nümayəndələri - TƏBİB-in infeksion xəstəliklər üzrə işçi qrupunun üzvü Nəzrin Mustafayeva, Tibb Universitetinin professoru Akif Qurbanov və Vəli Axundov adına Elmi Tədqiqat Tibbi Profilaktika İnstitutunun direktoru, professor Adil Allahverdiyev jurnalistləri maraqlandıran suallara cavab verib.
Qeyd edək ki, son sutka ərzində Azərbaycanda 4 426 nəfər COVID-19-a yoluxub, 1 995 nəfər sağalıb, 41 nəfər vəfat edib. Aktiv xəstə sayı isə 47 272-dir.
TƏBİB-in infeksion xəstəliklər üzrə işçi qrupunun üzvü Nəzrin Mustafayeva dekabrın 2-də keçirilən brifinqdə deyib ki, indiyə qədər Azərbaycanda götürülən testlərə görə ən yüksək yoluxma faizi 29 faiz olub. N.Mustafayeva bildirib ki, Azərbaycanda koronavirusdan ölüm faizi 1.1 faiz təşkil edir ki, bu da ən aşağı göstəricilərdən biridir.
Onun sözlərinə görə, dünya ölkələrində koronavirusdan ölüm faizi 3.6 faizə qədər yüksəlib. Əlavə edib ki, Azərbaycanda koronavirus pandemiyasının 41-ci həftəsini yaşayırıq.
N.Mustafayeva bildirib ki, dünya ölkələrində koronavirusdan ölüm faizi 3.6 faizə qədər yüksəlib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda koronavirusa yoluxan insanların 81 faizə qədəri xəstəliyi yüngül simptomplarla keçirir.
N.Mustafayeva bildirib ki, həmin xəstələr evdə müalicə oluna bilirlər. O qeyd edib ki, virusu əsasən ürək-damar xəstəliyi olan, şəkərli diabet, xroniki böyrək çatışmazlığı, arterial hipertenziyası, xərçəng xəstəliyi, xroniki xəstəliyi olan insanlar ağır keçirir.
TƏBİB rəsmisi bildirib ki, bəzi insanlar həkim təyinatı olmadan antibiotiklərlə, sistem vurulması və digər dərman peraparatları ilə özlərini müalicə etməyə çalışır: “Lakin sonrakı dövrlərdə daha da ağırlaşmış hallarda xəstəxanalara müraciət edirlər ki, bu da çətinliklər yaradır”.
Bütün bunların yolveriməz olduğunu bildirən N.Mustafayeva panikaya yol verilməməyin vacibliyini qeyd edib və əlavə edib ki, hər bir vətəndaşı koronavirusla bağlı qoyulan qaydalara riayət etməyə, diqqətli olmağa çağırıram.
N.Mustafayeva həmçinin 65 yaşdan yuxarı insanları evdən çıxmamağa çağırıb. O qeyd edib ki, virusla bağlı vəziyyətə hər kəs diqqətlə yanaşmalıdır.
N.Mustafayeva əlavə edib ki, vəziyyət daha da gərginləşdiyi halda yoluxmaların azaldılması üçün sərt karantin rejiminin tətbiq edilməsi qaçılmaz ola bilər.
“Yaşı 20-dən aşağı olan şəxslər COVİD-19 xəstəliyinin, daha doğrusu ölümün daşıyıcılarıdır. 20 yaşdan aşağı insanlara müraciət edərək deyirəm ki, ailənizə sevginiz varsa, ona atəşin düşməsini istəmirsinizsə, mütləq COVİD-19-u ciddi qəbul etməlisiniz.
Bunu isə Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın keçirdiyi brifinqdə Vəli Axundov adına Elmi Tədqiqat Tibbi Profilaktika İnstitutunun direktoru, professor Adil Allahverdiyev deyib.
Onun sözlərinə görə, xəstəlik sayı nə qədər artırsa, ölüm sayı da o qədər artır.
A.Allahverdiyev əlavə edib ki, hələlik COVİD-19-a qarşı xüsusi dərman və vaksin yoxdur: “Əgər vaksin dövriyyəyə daxil olarsa, onun nə qədər effektli olacağı da bəlli deyil. İndi vaksinin effektivlik faizi ilə bağlı müxtəlif rəqəmlər deyilir. Amma bu, hələ ki, könüllülərin qanındakı antitellərin miqdarını göstərir. Bu antitellər qanda nə qədər qalacaq - 1 ay, 2 ay - bu hələ bilinmir”.
A.Allahverdiyev qeyd edib ki, xəstəliyə qarşı mübarizə kompleks tədbirlər tələb edir: “Profilaktik təbabət ən vacibidir, profilaktik təbabət xəstələnmənin qarşısını alır. Ona görə də buna riayət edilməlidir. COVİD-19 elə bir xəstəlikdir ki, ona qarşı mübarizə təkcə həkimlərin üzərinə düşmür. Bu istiqamətdə KİV-lər də geniş təbliğatlandırma işləri aparmalıdır”.
“Hələlik COVİD-ə qarşı spesifik dərman və vaksin yoxdur” – deyən professorun sözlərinə görə, vaksin dövriyyəyə daxil olarsa, onun nə qədər effektli olacağı da bəlli deyil.
A.Allahverdiyev qeyd edib ki, xəstəliyə qarşı mübarizə kompleks tədbirlər tələb edir: “Profilaktik təbabət ən vacibidir, profilaktik təbabət xəstələnmənin qarşısını alır. Ona görə də buna riayət edilməlidir. COVİD elə bir xəstəlikdir ki, ona qarşı müabrizə təkcə həkimlərin üzərinə düşmür. Bu istiqamətdə KİV-lər də geniş təbliğatlandırma işləri aparmalıdır”. Vəli Axundovun sözlərinə görə, Azərbaycanda COVİD-19-a yoluxma ilə bağlı vəziyyət elə bir həddə gəlib çatıb ki, sərt tədbirlərə mütləq əl atılmalıdır.
Onun sözlərinə görə, insanlar nə qədər bir yerə çox toplaşacaqsa, bir o qədər də yoluxma sayı çox olacaq: “Ona görə də ciddi qərarlar qəbul edilməlidir. Əks halda, xəstəxanalarda yer qalmayacaq. Sərt tədbirlər görülməsə, yoluxma sayını azaltmaq mümkün deyil”.
A.Allahverdiyev qeyd edib ki, karantin tədbirlərinin yumşaldılması, müharibənin başlaması COVİD-19-u 2-ci plana keçirdi və ya tam unutdurdu. Bunun sayəsində xəstəlik sayı 4000-ü ötüb, ölüm sayı da artıb.
“Ev şəraitində müalicə olunan COVİD xəstəsi ailə üzvləri üçün real infeksiya mənbəyidir”. Bunu isə Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın keçirdiyi brifinqdə TƏBİB-in nümayəndəsi, Tibb Universitetinin professoru Akif Qurbanov deyib.
Onun sözlərinə görə, ailə üzvləri həmin xəstədən özünü qorumalıdır: "Ev şəraitində müalicə olunan şəxs ailə üzvlərindən təcrid olunmalıdır. Həmin şəxs həkim məsləhətlərinə ciddi əməl etməlidir ki, ailə üzvləri yoluxmasın. Əks halda infeksiya ailə üzvlərinə yoluxa bilər. Bu prosesə nəzarət edilməlidir".
Akif Qurbanov deyib ki, bir ilə yaxındır pandemiya bütün dünyanı narahat edir. Onun sözlərinə görə, bu proses Azərbaycanda da davam edir: "Azərbaycanda bununla bağlı dövlət səviyyəsində tədbirlər görülüb və görülür. Modul tipli xəstəxanalar tez zamanda tikilib, preparatlar gətirilib. Bu, pandemiya əleyhinə görülən tədbirlərin bir hissəsidir. Yoluxma dünyada 60 milyonu keçib, ölüm halları isə milyon yarımdan artıqdır. Yoluxmanın artması dünyanı narahat edir. Hazırda qorunmadan başqa çarə yoxdur. Hələ ki, vaksin olmadığından ancaq qorunma tədbirlərinə diqqət etməliyik. Maskalardan düzgün istifadə edilməli, məsafə saxlanmalı və əllərin tez-tez, düzgün yuyulması. Dezinfeksiya hökmən deyil, amma hər ikisi olduqda daha yaxşı olar". A.Qurbanov deyib ki, narahatlıq hiss edən şəxsin dərhal özbaşına xəstəxanalara axışaraq kompüter tomoqrafiyasından keçməsi düzgün deyil.
Akif Qurbanov deyib ki, səhhətindən şübhələnən şəxs xəstəxanada ağ ciyərini KT etdirir və nəticə yaxşı çıxdıqda arxayınlaşır:
"Belə olmaz. Bu xəstəlik yalnız sonda özünü ağ ciyərdə biruzə verir. COVİD-19-un müayinələrində rentgen və KT yalnız köməkçi vasitədir. Bu, yoluxan şəxsin ağ ciyərində biruzə verməyə bilər. Bunun üçün yalnız PSR testi verilməlidir. Bu testin cavabı pozitiv olarsa, dərhal özünü təcrid etməli və iş yerinə məlumat verib müalicə olunmalıdır. Bu xəstəlik hətta simptomsuz da olur. Bu cür hallara diqqət etməliyik. Hətta test nəticələri neqativ çıxsa da, bu o demək deyil ki, həmin şəxsdə COVİD-19 yoxdur. Bütün hallarda insan özünü qorumalıdır".
Vətəndaşları zərurət yaranmayacağı təqdirdə evlərini tərk etməməyə çağıran Akif Qurbanovun sözlərinə görə, hazırda ictimai nəqliyyatda və küçədə yoluxma hallarına rast gəlinir: "İmkan daxilində evdən çıxmamaq, ehtiyac olmadığı halda ictimai nəqliyyatdan istifadə etməmək məsləhətdir. Onsuz da sərt karantin olsa, heç kim evdən çıxa bilməyəcək. Biz elə etməliyik ki, sərt karantinə ehtiyac olmasın.
Bu xəstəliyin nə qədər davam edəcəyi bilinmir. Yaxın vaxtlarda vaksinasiyaya başlanacaq. Lazım olan vaksinlər ölkəyə gətiriləcək və kütləvi vaksinasiyaya başlanacaq. Biz bu prosesə birlikdə qalib gəlməliyik. Bir olub bu infeksiyaya qarşı mübarizə aparmalıyıq. Bunu yalnız həkimlərin üzərinə atmalı deyilik. Müharibədən yeni çıxmış ölkəyik. Hələ də yaralılarımız var və ona görə də həkimləri pis vəziyyətdə qoymayaq".