Avropa İttifaqının 4 mühüm qurumu Ermənistana qrup göndərdi...
Avropa İttifaqının ekspert nümayəndə heyəti vizasız rejimin hazırlanması ilə bağlı məsələləri nəzərdən keçirmək üçün Ermənistana gəlib. Missiyaya Avropa Komissiyasının Miqrasiya və Daxili İşlər üzrə Baş Direktorluğunun, Genişləndirilmiş Qonşuluq Danışıqları üzrə Baş Direktorluğunun, Avropa Xarici Fəaliyyət Xidmətinin və “Frontex”in sərhəd və sahil mühafizə xidmətinin nümayəndələri daxil olub.
Bununla paralel olaraq Ermənistan parlamenti respublikanın Avropa İttifaqına daxil olması prosesinin başlanmasına dair qanun layihəsini birinci oxunuşda qəbul edib.
Sənəddə qeyd olunduğu kimi, Ermənistan hakimiyyəti xalqın iradəsini ifadə edərək, ölkəni təhlükəsiz, qorunan, inkişaf etmiş və çiçəklənən etmək vəzifəsini qarşısına qoyaraq, Avropa İttifaqına qoşulma prosesinin başladığını elan edir. Təşəbbüsü hakim “Vətəndaş müqaviləsi” fraksiyasının 63 deputatı dəstəkləyib. “Şərəfim var” fraksiyasından isə yalnız altı parlamentari və başqa bir partiya üzvü buna qarşı çıxıb. Sabiq prezident Robert Köçəryanın “Hayastan” fraksiyası səsvermədə bitərəf qalıb. Blok üzvü Kristine Vardanyan bunu onun təşkilatının Avropa İttifaqına və Avropaya inteqrasiya tərəfdarlarına qarşı çıxmaq istəməməsi ilə izah edib. Lakin “Hayastan” qanun layihəsini fəal şəkildə tənqid edib. Deputat Armen Rüstəmyan xəbərdarlıq edib ki, bu sənəd Avropa İttifaqı və Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) ilə münasibətlərdə respublikaya problemlər yaradacaq. Rüstəmyan bildirib: “Müxtəlif strukturlarla işləyərkən biz “və-və” yanaşmasını ciddi “ya-ya da” prinsipi ilə əvəz edirik”. Aİ ilə Hərtərəfli və Genişləndirilmiş Tərəfdaşlıq Sazişi Ermənistan üçün ən yaxşı formatdır, bütün sahələrdə bizim ehtiyaclarımızı ödəyir. Biz bunu Aİ-yə üzvlük prosesi ilə əvəz etmək istəyirik, amma bu, indi olduğu kimi birtərəfli yox, ikitərəfli olmalıdır. Biz gələcəyi olmayan bir iş görürük. “Aİ, ya Rusiya” seçimini təklif edəndə xalqı aldatmış olursunuz. Bu halda bizim təhlükəsizlik qarantımız artıq Aİ deyil, Türkiyə olacaq. Hakimiyyət xalqı Türkiyə və Rusiya arasında seçim qarşısında qoyur”.
Xatırladaq ki, qanun layihəsi 60 min vətəndaşın imzasını toplayan “Eurovot” vətəndaş təşəbbüs qrupu tərəfindən hazırlanıb, təşəbbüsü parlamentə təqdim etmək üçün 50 min imza tələb olunub. Yanvarda Ermənistan hökuməti sənədi təsdiqləyib və baxılması üçün parlamentə təqdim edib. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan deyib: “Qanun qüvvəyə minəndə biz xalqımıza mühüm xidmət göstərmiş olacağıq, onlara xarici əlaqələrin tam menyusunu təqdim edəcəyik və bu, diqqətimizi mənalı müzakirələrə yönəltməyə imkan verəcək”. Onun fikrincə, ictimaiyyətin düzgün gözləntiləri olmalıdır. Eyni zamanda, Paşinyan əmindir ki, Aİ-yə daxil olmaq istəyi “risklərin heç birini daha riskli etmir, əksinə, onları idarəolunan edir”. Öz növbəsində, Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bəyan edib ki, Avropa İttifaqına yönəlmək Ermənistanın suveren hüququdur: “Göründüyü kimi, Ermənistanda müəyyən siyasi qüvvələr var ki, onlara görə Aİ-yə yönəlmə (yəqin ki, Aİ-nin özünün bunda maraqlı olub-olmadığını dəqiq başa düşmədiyi halda) bu oriyentasiya ölkənin özü və bu ölkə xalqının maraqları üçün əlavə dividendlər verəcək. Bu, Ermənistanın suveren hüququdur. Amma təbii ki, ermənilərin özləri və hər kəs bunun nə dərəcədə qarşılıqlı istək olduğunu başa düşməlidir. Avropalıların özləri buna necə baxırlar? Biz uzun gözləmə siyahısına salınmış bir çox ölkələrin təcrübəsini bilirik. Onilliklərlə ölçülən növbə. Bu arada biz ondan çıxış edirik ki, Ermənistan Aİİ üzvlüyündən dividendlər almağa davam edir. Bu dividendlər açıq-aşkardır". Ermənistandakı Qafqaz İnstitutunun rəhbəri Aleksandr İskəndəryan bildirib ki, İrəvanın Avropaya inteqrasiyası ilə bağlı müzakirələr fonunda Rusiya-Ermənistan münasibətlərində ciddi dəyişiklik gözləmir: “Böhran uzun müddətdir ki, davam edir, lakin bu konkret hərəkət çətin ki, kəskin dönüşlərə səbəb olsun. Eyni zamanda, parlament seçkiləri yaxınlaşdıqca daha bir neçə avropayönlü bəyanatlar, hüquqi və ya kvazileqal qərarlar gözləmək olar. Məsələn, bu, referendumun keçirilməsi ola bilər. Ermənistan daxilində avropapərəst ritorika yaxşı satılır və “Vətəndaş müqaviləsi” bundan öz reytinqlərini yaxşılaşdırmaq üçün istifadə edə bilər. Amma Aİ ilə real münasibətlər möhkəmlənsə belə, yeni qarşılıqlı öhdəliklərin yaranmasına səbəb olmayacaq”. Strateji Araşdırmalar və Təşəbbüslər üzrə Analitik Mərkəzin rəhbəri Hayk Xalatyan da hesab edir ki, Avropaya inteqrasiya haqqında qanun layihəsi Paşinyanın partiyasına ilk növbədə 2026-cı ildə keçiriləcək parlament seçkilərində qalib gəlmək üçün lazımdır: “Hakimiyyət Aİ-yə daxil olmaq perspektivi bəhanəsi ilə Qərbə doğru geosiyasi yönləndirmə kursunun davam etdirilməsi və Rusiya ilə müttəfiqlik əlaqələrinin rədd edilməsi siyasətini davam etdirir. Lakin Moskva bəyanatlardan konkret addımlara keçərsə, bu, İrəvanın xarici siyasətinə güclü təsir göstərə bilər. Nəticə etibarı ilə Ermənistan hökumətinin Rusiya bazarını erməni mallarına bağlasa, nə etməli sualına cavabı yoxdur. Gürcüstan nümunəsi göstərir ki, hətta böyük istək və Aİ ilə azad ticarət zonasının mövcudluğu ilə belə, Avropa bazarında möhkəmlənmək çox çətindir. Rusiya bazarı, hətta bir neçə il gürcü mallarının idxalına tam qadağa qoyulsa da, Gürcüstanın bir sıra ixrac məhsulları üçün əsas bazar olaraq qalır”.
Tahir TAĞIYEV
