Son günlərdə qonşu Gürcüstanda baş verən proseslər xüsusi diqqət cəlb etməkdədir. Ölkədə hakimiyyət dəyişikliyinə gətirib çıxaracaq proseslərin cərəyan etməsi də istisna olunmur. Bu barədə danışmazdan öncə qeyd edək ki, Gürcüstanın Konstitusiya Məhkəməsi ölkə prezidenti Salome Zurabişvilinin impiçmenti məsələsini nəzərdən keçirməyə başlayıb. Bildirilib ki, iş baxılması üçün məhkəmənin Plenumuna təqdim edilib.
Qeyd olunub ki, işə 1 ay ərzində baxıldıqdan sonra məhkəmə rəyini parlamentə təqdim edəcək. Konstitusiya Məhkəməsinin rəyi müsbət olarsa, məsələ parlamentdə səsə qoyulacaq. Qeyd edək ki, Gürcüstanda Prezidentin impiçmenti üçün parlamentin 150 deputatından minimum 100-nün dəstəyinə ehtiyac var. Hakim partiya isə parlamentdə cəmi 84 deputatla təmsil olunur. Müxalif partiyalar artıq impiçmentin əleyhinə olduqlarını bəyan ediblər. Gürcüstanın ən böyük müxalifət təşkilatı olan və sabiq prezident Mixail Saakşavilinin lideri olduğu Vahid Milli Hərəkat Partiyası Salome Zurabişvilinin impiçmenti ilə bağlı parlamentdə keçiriləcək səsvermədə iştirak etməyəcəyini açıqlayıb. Partiya impiçment prosesini “diqqəti əsas məsələlərdən yayındırmaq cəhdi” adlandırıb. Xatırladaq ki, son vaxtlar ölkə hakimiyyəti ilə prezident arasında ziddiyyətlər daha da dərinləşib. Hökumətin fikrincə, Zurabişvili onun qanuni icazəsi olmadan xarici səfərlərdə iştirak edir. Gürcüstanda hakim “Gürcü Arzusu” partiyası Salome Zurabişvilinin hökumətlə razılaşdırılmayan Avropa İttifaqı ölkələrinə səfərlərinə görə ona qarşı impiçment proseduruna başlayıb. Bundan əvvəl Gürcüstan hökuməti Zurabişvilinin Almaniya, Ukrayna, İsrail və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla on dövlətə xarici səfərlərini rədd edib. Amma Prezident administrasiyası bildirib ki, Zurabişvili Gürcüstanın dekabrda alacağını gözlədiyi Aİ-yə namizəd statusuna dəstək tapmaq üçün Avropa liderləri ilə görüşlərə başlayıb. Lakin “Gürcü Arzusu”nun icraçı katibi Mamuka Mdinaradze deyib ki, Zurabişvili hökumətin razılığı olmadan Avropa ölkələrinə xarici səfərlər edir ki, bu da konstitusiyanı pozur. Onun sözlərinə görə, hökumətin bunun üçün müəyyən səbəbləri var. Xüsusilə prezidentin parlamentdəki son çıxışı "Gürcüstanın Avropaya inteqrasiyasının əleyhinə" kimi qiymətləndirilib. Hakim partiya Zurabişvilini Gürcüstan Konstitusiyasının 52-ci maddəsini pozmaqda ittiham edib. Həmin maddəyə görə, prezidentin xarici əlaqələrdə nümayəndəlik funksiyalarını yalnız hökumətin icazəsi ilə həyata keçirmək hüququ var. Zurabişvili hakim partiyanın başladığı impiçment fonunda istefaya getməyəcəyini bəyan edib. O, hökumətin icazəsi olmamasına baxmayaraq, Avropaya səfərlərini davam etdirəcəyini də vurğulayıb: “Mən Gürcüstan cəmiyyəti tərəfindən seçilmişəm, sizi Avropanın müxtəlif paytaxtlarında təmsil etməkdən qürur duyuram və gələcəkdə də təmsil edəcəyəm. Özümü yalnız məni prezident seçmiş Gürcüstan cəmiyyətinin qarşısında cavabdeh hesab edirəm. Gürcüstan əhalisi kimi mən də əminəm ki, Tiflisin problemlərinin həlli yalnız Avropa ilə mümkündür. Məhz buna görə Berlinə, Brüsselə, Parisə gedirəm. Əlaqələrimdən istifadə edirəm, mənə inamın olmasından istifadə edirəm. Əgər siz önə çıxıb bu perspektivin sizin üçün nə qədər vacib olduğunu bütün Avropaya göstərməsəydiniz, bəlkə də mənim bu qədər inamım olmazdı. Mən müxtəlif liderlərlə görüşəndə bilirlər ki, sizin seçdiyiniz adamam və bu perspektivi, bu gələcəyi siz seçirsiniz. Ümid edirəm ki, bu iki ay yarım və ya üç ay ərzində mən Avropanın əsas, bəlkə də bütün paytaxtlarını ziyarət edə biləcəyəm və arzumu, gələcəyinizi qoruya biləcəyəm. Hamı bilir ki, Gürcüstan bunu istəyir, Tiflis heç vaxt Rusiya qarşısında sürünməyəcək, biz bunu birlikdə müdafiə etməliyik”. Parlamentin Prosedur Məsələləri Komitəsinin sədri İrakli Kadaqişvili isə qeyd edir ki, prezident öz əməlləri ilə təkcə konstitusiyanı pozmur, həm də Gürcüstanın imicinə xələl gətirir. O bildirib ki, Konstitusiya Məhkəməsi prezidentin əməllərinin konstitusiyanı nə dərəcədə pozduğunu müəyyən edəcək: “Artıq prezidentin lövbərdən qopması faktdır. O, öz əməlləri ilə nəinki konstitusiyanı pozur, həm də ölkənin imicinə xələl gətirir. Onun əməllərini hüquqi baxımdan Konstitusiya Məhkəməsi müəyyən edəcək”.
Hazırda indiki vəziyyət fonunda Gürcütanda Qərbmeylli və Rusiyameylli qüvvələr arasında qarşıdurmanın miqyasının daha da böyüməsi müşahidə edilir. Elə bu vəziyyətdə Gürcüstanın Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti bildirib ki, ölkədə dövlət çevrilişi hazırlanır. Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin versiyasına görə, qəsdçilər keçmiş prezident Mixail Saakaşvilinin tərəfdarları və Ukraynanın tərəfində döyüşən gürcü hərbçilərdir. Bununla belə, qurumun məlumatında bu bəyanatı təsdiqləyən heç bir sübut-dəlil göstərilmir. Məlumatda iddia olunur ki, Gürcüstan ərazisində və onun xaricindəki bir qrup şəxs oktyabr-dekabr aylarında ölkə boyunca iğtişaşların törədilməsini planlaşdırır. DTX iddia edir ki, bu hərəkətlərdən son məqsəd hakimiyyətin zorakılıqla dəyişdirilməsidir. Qurum bunu da vurğulayır ki, əməliyyatın başlanğıcı üçün Avropa Komissiyasının Gürcüstanın Avropa İttifaqına üzvlüyünün perspektivlərinə dair hesabatının açıqlanacağı vaxt seçilib: “Qəsdçilər gözləyirlər ki, hesabat neqativ olacaq. Buna görə də hakimiyyətin “rusiyayönlüyü” olması kimi yalançı tezisdən istifadə olunmaqla ictimai həyəcan və bunun ardınca da iğtişaşlar üçün zəmin hazırlanır”. Gürcüstan DTX-nin məlumatında iddia olunur ki, çevriliş planının müəlliflərindən biri də keçmiş daxili işlər naziri Vano Merabişvilinin keçmiş müavini, hazırda Ukrayna hərbi kəşfiyyatı başçısının müavini olan Georgi Lortkipanidzedir. DTX-nin iddiasına görə, sözügedən qrupa Mixail Saakaşvilinin keçmiş mühafizəçisi Mixail Baturin və Ukraynanın tərəfində döyüşən “Gürcü legionunun” komandiri Mamuka Mamulaşvili daxildir. Gürcüstan hakimiyyəti bunu da iddia edir ki, “qəsdçilər” bu planı xarici ölkələrin dəstəyi ilə həyata keçirmək istəyirlər: “Qəsdçilər öz planlarını xarici maliyyə dəstəyi və Ukraynada döyüşən, habelə “Kanvas” və “Otpor” təşkilatlarına üzv olan gürcü mənşəli gənclərin böyük qrupunun iştirakilə həyata keçirmək niyyətindədirlər. Serbiyada və bir sıra başqa ölkələrdə inqilabi proses kimi qələmə verilən hadisələrdə məhz bu təşkilatlar fəal iştirak edib”. DTX iddia edir ki, “qəsdçilər” Tiflisdə çadır şəhərciyinin və mərkəzi prospekt və strateji obyektlərin yaxınlığında barrikadaların qurulması da daxil hadisələrin bir neçə variantını müzakirə edirlər. Məlumatda qeyd olunur ki, təşkilatçılar 2014-cü ildə Ukraynada baş vermiş “Avromaydan” hərəkatına bənzər hadisələri təkrar edə bilərlər. DTX-nin iddiasına görə, çadır şəhərciyində törədiləcək partlayış ölümlərlə nəticələnə və hiddət və zorakılığın artmasına səbəb ola bilər. Son on ildə Gürcüstanda rusiyayönlü “Gürcü arzusu” partiyası hakimiyyətdədir. Bu müddət ərzində hakimiyyət bir neçə mitinq dalğasını zorakılıqla yatırıb və keçmiş prezident Saakaşvilini həbs edib. Gürcüstan hakimiyyəti “çevriliş” barədə məlumatı yaydıqdan sonra ölkə boyunca siyasi qüvvələrin qarşıdurması yeni vüsət ala bilər.
Nahid SALAYEV
.jpg)