Azərbaycanda yeniyetmələrin cinayətləri sayca azalır - polisin profilaktik işi həlledici səbəb kimi...

Azərbaycanda ötən il cinayət törədən 14-17 yaşlı yeniyetmələrin sayı açıqlanıb. Məlum olub ki, sözügedən yaş kateqoriyasında olan yeniyetmələrin törətdiyi cinayətlərin sayı azalıb. Bunu rəsmi statistik rəqəmlər də sübut edir. Belə ki, Dövlət Statistika Komitəsinin yaydığı məlumata görə, 2018-ci ildə həmin yaşlarda olan yeniyetmələr 471 uşaq cinayət törədib.

2017-ci ildə onların sayı 486 olub. 2000-ci ildə bu göstərici 573 nəfər təşkil edib. Cinayət törədən yeniyetmələrdən 460-ı oğlan, 11 nəfəri qız olub. Uşaqların 115 nəfərinin yaşı 14-15, 362-nin yaşı 16-17 təşkil edib.

Qeyd edək ki, 2000-ci ildə 14-15 yaşında 111 uşaq cinayət törədib. Cinayət törədən uşaqlardan 12-si hadisəni sərxoş vəziyyətdə edib. 14-17 yaşda cinayət törədən uşaqlardan 301-i məhkum olunub. Məkum olunanlardan 74-ü azadlıqdan məhrum edilməklə, digərləri isə islah işləri, şərti məhkum etmə, ictimai işlər və cərimə yolu ilə cəzalandırılıb.

Bununla yanaşı, həbs cəzasına məhkum edilmiş yeniyetmələrin sayında da 15 faiz azalma müşahidə edilib. Yeniyetmələr cəmiyyətin ən həssas təbəqəsidir. Azyaşlılar cəmiyyətdəki neqativ təlatümləri çox sərt qarşılayırlar. Çox vaxt yeniyetmələr öz cinayətkar mühitlərini özləri formalaşdırırlar. Yeniyetmələrin cinayətkara çevrilməsinə təsir edən amillər əsasən bunlar hesab edilir: narkomaniyaya cəlbolunma, fahişəlik, mərc oyunları, ailə üzvlərinin əxlaqsız həyat tərzi, sərxoşluq, qalmaqallar, davalar, davalara cəlbedilmə, uşaqların tüfeyli, eqoist böyüdülməsi, uşaqların maraqlarına valideynlərin diqqət yetirməməsi, kobudluq və despotizm.

Müsbət haldır ki, belə cinayətlərin sayında azalma tendensiyası var. Maraqlıdır, uşaq cinayətlərinin sayının azalması nə ilə bağlıdır? Bunda polisin apardığı profilaktik işlər nə kimi rol oynayıb?

• Şəmsəddin Əliyev: “Görülən tədbirlər sayəsində yeniyetmələrin cinayətə təhrik olunmasının da yolları bağlanıb”

Məsələyə münasibət bildirən “Polisə Dəstək” İctimai Birliyinin sədri Şəmsəddin Əliyevin sözlərinə görə, uşaq cinayətlərinin sayının azalmasının səbəbi polisin yeniyetmələr və bütövlükdə, uğursuz ailələr arasında profilaktik tədbirləri gücləndirməsi ilə əlaqədardır: “Həqiqətən də son illər yetkinlik yaşına çatmayan uşaqların törətdiyi cinayətlərdə bir azalma dinamikası var. Görünən odur ki, zaman-zaman polisin bu istiqamətdə göstərdiyi peşəkar fəaliyyət və profilaktik tədbirlərin həyata keçirilməsi öz nəticəsini verir. Bu tədbirlər ondan ibarətdir ki, Daxili İşlər Nazirliyi Təhsil Nazirliyi ilə birlikdə orta məktəblərdə həddi-buluğa çatmayan uşaqlarla işləyir, məktəblərdə müvafiq maarifləndirmə işləri aparılır. Polis orqanları ilə təhsil qurumları aradında bu yöndə birgə fəaliyyət mövcuddur. Koordinasion qaydada yeniyetmələr tərəfindən törədilə biləcək cinayətlərin qarşısının alınması ilə bağlı profilaktik tədbirlər görülür. İctimai münasibətlərə yönələn bütün qəsdlərin qarşısının alınmasında aparılan müvafiq maarifləndirmə və profilaktik tədbirlər öz səmərəsini verir. O da məlumdur ki, çox zaman yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlar cinayət törətməyə təhrik olunurlar. Müşahidələr göstərir ki, aparılan profilaktik tədbirlər sayəsində yeniyetmələrin cinayətə təhrik olunmasının da yolları bağlanıb. Bir sözlə, DİN-in Baş İctimai Təhlükəsizlik İdarəsinin kollektivinin orta məktəblərlə birlikdə həyata keçirdiyi profilaktik tədbirlər öz bəhrəsini verir. Bütün bunlar, nəticə etibarilə, yeniyetmələr tərəfindən törədilən cinayətlərin azalmasına öz təsirini göstərir”.

Vidadi ORDAHALLI