Çərşənbə axşamı günü, 29 iyul 2025
     

Ölkəmizdə məktəbəqədər hazırlığın problemləri...

Image

Elmin Nuri: "Dünya ölkələri ilə müqayisədə Azərbaycan bağçaları bir çox keyfiyyətlərinə görə geri qalır"

Uşağın şəxsiyyət kimi formalaşmasında mühüm əhəmiyyətə malik olan məktəbəqədər təhsil məktəbə qədəm qoyacaq fidanların əvvəlcədən hazırlanması üçün vacibdir. Bütün valideynlər uşaqlarını məktəbə hazırlamağa çalışır ki, balacalar məktəbdə müvəffəqiyyətlə oxusunlar.

Məlum olduğu kimi, 2016-cı ildən başlayaraq ölkədə dövlət ümumtəhsil məktəblərində ödənişsiz əsaslarla məktəbəhazırlıq qrupları fəaliyyətə başlayıb. Təcrübə göstərir ki, məktəbə hazırlıq mərhələsindən keçmiş uşaq şagird olduğu zaman məktəbə, kollektivə daha tez alışır, ətraf mühiti dərk etməkdə, diqqət və yaddaşın formalaşması ilə əldə etdiyi bacarıq və vərdişlərini dərs prosesində istifadə edir, bu da ona dərsi mənimsəməsində böyük köməklik göstərir.

Onu da qeyd edək ki, məktəbəhazırlıq qruplarının yaradılmasında məqsəd 5 yaşlı uşaqların məktəb təliminə hazırlığı ilə əlaqədar psixoloji dayanıqlığını artırmaq, əhatə olunduqları aləmə və təhsil mühitinə uyğunlaşdırmaq, onların ünsiyyət və birgə fəaliyyət bacarıqlarına yiyələnməsini təmin etməkdir. 

Son zamanlar məktəbəqədər hazırlıq sahəsində müəyyən problemlərin olması ilə bağlı narazılıqlar səslənir. Maraqlıdır, məktəbəqədər hazırlıq təhsilində hansı problemlər var? Bu sahədə qeydə alınan problemlər necə həll olunmalıdır?

"Məktəbəhazırlıq qruplarında dərs demək üçün ibtidai sinif müəllimi yox, bağça metodisti və tərbiyəçiləri xüsusi müsabiqə şərtləri altında seçilməlidir" 

Təhsil eksperti Elmin Nuri bildirdi ki, bağça və məktəbəqədər təhsil seqmentinin aktuallıq və faydalılığı hər zaman yüksək səviyyədə olub: "Dünyanın əksər ölkələrində məktəbəqədər təhsil tədris prosesinin ən məsuliyyətli və vacib dövrü hesab edilir. Çünki insanın şəxsiyyət kimi formalaşması üçün topladığı əsas baza – təxminən 70 % əsasən 7 yaşa qədərki dövrə təsadüf edir. Sırf buna görə bir çox ölkələrdə - Finlandiya, Sinqapur, Kanada, İsrail, Yaponiyada  bağçalarda işləmək istəyən metodist və tərbiyəçilər üçün şərtlər həddindən artıq ağırdır. Çünki onların cəmiyyət üçün görəcəkləri vacib, bir o qədər də ağır iş var. Onlar gələcəyin düşüncəli şagirdini, faydalı vətəndaşını formalaşdırmalıdırlar. Təsəvvür edin, Sinqapurda bağçaya gedən uşaq iki tədris proqramından keçir. Bu proqramlar əsasında o estetika və yaradıcı ifadə, dünyanı öyrənmək, kəşf etmək, dil və savad, motorika bacarıqlarının inkişafı, sayma-hesablama bacarığı, sosial və emosional inkişafı mənimsəməlidir. Orada bağçanı bitirib məktəbə qəbul olmaq istəyən şagirddən isə bu keyfiyyətlər tələb olunur: sosial normalar və qaydaları bilmək, başqasının mövqeyini dəstəkləməyə hazır olmaq, anlaşmaq, qarşılıqlı təsir və ətrafdakılarla ünsiyyət bacarığına malik olmaq, hər şeylə maraqlanmaq və araşdırmağı bacarmaq, dialoqa girməyi bacarmaq adekvat özünüdəyərləndiməni bacarmaq və öz-özü ilə razılaşmaq, yaxşı inkişaf etmiş fiziki koordinasiyaya, sağlam vərdişlərə malik olmaq, yaradıcı potensialı formalaşmaq, öz ailəsini, dostlarını, müəllimlərini, eləcə də məktəbdəki müəllimlərini sevmək və hörmət etmək.

İndi özünüz təsəvvür edin, məktəbə gedəcək şagirdə bu dövrə qədər bu qədər keyfiyyətləri aşılayan bağça formal hesab edilə bilərmi? Təbii ki, xeyr!"

Ekspert hesab edir ki, dünya ölkələri ilə müqayisədə Azərbaycan bağçaları bir çox keyfiyyətlərinə görə geri qalır: "Əvvəla onu deyək ki, bağça sayı yetərli deyil, ölkə üzrə hər 5 uşaqdan yalnız biri bağçaya getmək imkanı əldə edir. İkincisi, bağçalarda çalışan metodist və tərbiyəçilərlə bağlı monitorinqlər aparıldı. Nəticələr isə heç ürəkaçan olmadı. 11.300 tərbiyəçi və metodistin 5800-ü ixtisasa yararsız hesab edildi. Bu fakt bizim bağçalarda durumun real göstəricisi, onlara formal təhsil mərhələsi kimi baxmağın dəlil-sübutudur. Amma hər bir halda məktəbəqədər tədris müəssisələri öz fəaliyyətini davam etdirməli, xüsusi proqram istiqamətində hərəkət edərək insanlar üçün faydalı olmalıdırlar. Əks halda, bizdə məktəbəqədər təhsilin fəaliyyəti çox formal xarakter daşıyacaq".

Həmsöhbətimizin fikrincə, 5-6 yaşlı uşaqlar üçün nəzərdə tutulan məktəbəqədər qruplar icbari xarakter danışmasa da, faydalılığı çox yüksəkdir: "Bugün məktəblərdə də aparılan tədqiqatlar nəticəsində hazırlıq qruplarına gedən şagirdlərlə getməyənlər arasında kəskin İQ, davranış qaydaları və s. fərqi hiss olunub. Amma burada da çox ciddi xətaya yol veririk. Bildiyimiz kimi, məktəbəhazırlıq qruplarında dərsləri ibtidai sinif müəllimləri aparır. Bu, kökündən yanlışdır. Belə ki, bu hazırlıq qruplarında proqramlar sırf bağça proqramı ilə çox yenilik təşkil edir. İbtidai sinif müəllimi isə, bu proqramdan tam xəbərsiz olmasına baxmayaraq, qrupa nələrisə öyrətməyə çalışır. Baxın, məktəbəhazırlıq qruplarının da fəaliyyətini formallaşdıran əsas amil budur. Təcili olaraq bununla bağlı addımlar atılmalı, məktəbəhazırlıq qruplarında dərs demək üçün ibtidai sinif müəllimi yox, bağça metodisti və tərbiyəçiləri xüsusi müsabiqə şərtləri altında seçilməlidir".

Günel CƏLİLOVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

29.07.2025 / 20:53
Azərbaycan Ukraynaya qaz verdi, ruslar elektrik stansiyalarımızı vurmaqla hədələdi...

29.07.2025 / 20:39
Fransa ermənilər üçün "müqəddəratın təyini" mövzusunu yenidən diriltmək istəyir...

29.07.2025 / 20:25
Sanksiyalar Rusiyanın ən böyük avtomobil zavodunu çökdürdü...

29.07.2025 / 20:12
Zəngəzur dəhlizinə görə Ermənistanın gündəmində Azərbaycan və Türkiyə ilə müharibə də var...

29.07.2025 / 19:58
Makron Azərbaycana qarşı “Avropa qətnaməsi” təşəbbüsünə start verdi...

29.07.2025 / 19:44
Daxili Qoşunların xüsusi təyinatlısı Surxay Mehdiyev - Füzulidə son döyüş...

29.07.2025 / 19:31
Paşinyan Putindən yeni tapşırıq alıb? - “İrəvanda Arsax bayraqları qaldırın”...

29.07.2025 / 19:17
Azərbaycanın Avropada “kiçik, lakin strateji addımı” - Rusiya bu “pozisiyanı” da itirdi...

29.07.2025 / 19:03
Azərbaycanda tolerant mühitin dərin təzahürü - sadə fransızlar və ruslar çox rahat yaşayırlar...

29.07.2025 / 18:50
Suriyanı parçalamaq üçün ilk addım atıldı - Türkiyənin cavabı sərt olacaq...

29.07.2025 / 18:36
İpoteka Fondunun vəsaiti 1 milyardı ötdü... Mənzil bazarında gözləntilər...

29.07.2025 / 18:22
Putinin Ukraynaya təcavüzündən sonra 3-cü ölkə NATO üzvü olmağa hazırlaşır...

29.07.2025 / 18:09
Tramp 12 gün ərzində Putini "pis vuracaq"...

29.07.2025 / 18:04
Qarabağ qazisi olan jurnalistlər Demirören Xəbər Agentliyini ziyarət etdi

29.07.2025 / 17:56
Mark Avreli heykəli 65 ildən sonra Türkiyəyə qaytarıldı

29.07.2025 / 17:49
Elektrikə görə sabit tarif hər abonenti əlavə nə qədər xərcə salacaq?..

29.07.2025 / 17:36
Tramp Amerikanı Çin yolu ilə aparır - dollar yuan kimi su qiymətinə düşə bilər...

29.07.2025 / 17:23
Dövlət vəsaitlərinin istifadəsində 65 milyon manatlıq pozuntu aşkarlandı

29.07.2025 / 17:15
Zərərçəkmiş şəxslər məhkəmədə Vardanyanı ifşa edən ifadə verdilər - FOTO

29.07.2025 / 17:03
TURAN MARŞI

29.07.2025 / 16:48
Ukrayna müharibəsi Rusiyanı çökdürür - Stavropol qubernatoru Putinlə görüşdə onun siyasətini ifşa etdi...

29.07.2025 / 16:40
Vüqar Rəhimzadə: Qərəzli qətnamə layihəsi Fransanın ifşa olunmuş əsl simasının göstəricisidir

29.07.2025 / 16:25
Avropa Rusiya qazından tamamilə imtina edir – Avropanın qaz bazarı ABŞ-ın əlinə keçir...

29.07.2025 / 16:08
ABŞ-dan Rusiyaya daha bir ciddi mesaj - Britaniyaya nüvə silahı göndərildi…

29.07.2025 / 15:50
Hesablama Palatası ən çox rast gəlinən maliyyə pozuntularını açıqladı

29.07.2025 / 15:37
Bizim Rüfət Cabbarov, polis serjantı - şərəfli ömrünə belə son verdi....

29.07.2025 / 15:03
Rusiya aeroportları iflic duruma düşdü - minlərlə sərnişin yollarda qaldı...

29.07.2025 / 14:32
Ağdamın Xıdırlı kəndinə qayıdan 60 ailəyə mənzillərin açarları təqdim olundu...

29.07.2025 / 14:28
Prezidentdən Naxçıvanla bağlı sərəncam - Dövlət Proqramında dəyişiklik edildi

29.07.2025 / 14:10
İşgəncələr Əleyhinə Mərkəzin sədri məhkəmə zalında həbs edildi...

29.07.2025 / 13:57
Rusiya Zaporojyedə həbsxananı bombaladı - çox sayda ölü və yaralılar var...

29.07.2025 / 13:45
İrandan PUA ilə Azərbaycana narkotik keçirilməsinin qarşısı alındı

29.07.2025 / 13:30
Lənkəranda çimərlik ərazisində avtoşluq edən şəxs həbs edildi

29.07.2025 / 13:18
Lerikin Hamarmeşə–Bibiyani avtomobil yolunun əsaslı təmirinə 2 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM

29.07.2025 / 13:07
Л.Тер-Петросян! У тебя нет морального права говорить со своим народом - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

29.07.2025 / 12:08
Qusar Mərkəzi Xəstəxanasına yeni direktor təyin edildi - TƏBİB sədrindən QƏRAR

29.07.2025 / 12:00
“Bölgələrdə daimi iş yerləri açılmasa, Bakıda sənədsiz evlərin sayı hər gün artacaq"

29.07.2025 / 11:27
Xalq artisti Həsən Məmmədovun oğlu vəfat etdi

29.07.2025 / 11:18
Sumqayıtda baş verən yol qəzasında bir nəfər ölüb

29.07.2025 / 11:10
Ərdoğan Türkiyədəki meşə yanğınlarının əsl səbəbini açıqladı

29.07.2025 / 11:06
ABŞ-dan Rusiyaya daha bir qapaz... - CANLI

29.07.2025 / 11:05
Bu ölkə 2 İsrailli naziri “persona non-grata” elan etdi - Qəzzaya görə...

29.07.2025 / 11:00
Bu axşam Çempionlar Liqasında cavab oyunları keçiriləcək

29.07.2025 / 10:31
Neftimizin qiyməti 70 dolları ötdü...

29.07.2025 / 10:26
Araz Əzimov İran səfiri ilə görüşdü - nələr müzakirə olunub?

29.07.2025 / 10:20
"Bu dəfə qəti cavab verəcəyik" - Abbas Əraqçi Netanyahu və Trampı hədələdi...

29.07.2025 / 10:12
Fransa ŞOKDA - haker nüvə sirlərini oğurlayıb!

29.07.2025 / 10:06
Şəmkirdə taksi sürücüsü iki əmioğlunu bıçaqlayıb

29.07.2025 / 10:00
Yol polisi yenə sürücələrə müracit etdi - bu dəfə ayaqqabılara görə..

29.07.2025 / 09:44
"Qalatasaray" bu futbolçuya 30 milyon avro qiymət qoydu!

29.07.2025 / 09:35
Tramp Çinə dəvət olundu

29.07.2025 / 09:25
Maaşları istənilən bank terminalından almaq mümkün olacaq - tutqu olacaqsa, nə faydası?..

29.07.2025 / 09:20
Dünya üçün HƏYƏCAN - İtaliyada bu virusdan ilk ölüm qeydə alındı...

29.07.2025 / 09:15
Qax sakini restoranda pilləkəndən yıxılaraq ölüb

29.07.2025 / 09:10
Xıdırlı kəndinə növbəti köç karvanı yola salınıb

29.07.2025 / 09:02
Nyu-Yorkda atışma olub, ölənlər var

29.07.2025 / 08:32
İnternetin sürət probleminin günahkarı tikinti şirkətləri imiş...

28.07.2025 / 23:18
Qərbi Azərbaycanın xalça sənəti irsi...

28.07.2025 / 22:31
Paşinyan Moskvanın onun üstünə qaldırdığı erməni oliqarxın torpaqlarını əlindən aldı...

28.07.2025 / 21:55
Erməni işgəncələrinin qurbanı olmuş azərbaycanlıların məhkəmə ifadələri davam edir... FOTO

28.07.2025 / 21:43
Tramp ucuz dollar siyasətinə başladı... Dollar-manat nisbətini nələr gözləyir...

28.07.2025 / 21:29
Avropa İttifaqı Trampa təslim oldu...

28.07.2025 / 21:17
Trampın hədəsi özünə qaldı - BRİCS özünə pul kəsdi...

28.07.2025 / 21:04
Makron Bakıdan "müstəmləkə qiyamlarının" intiqamını alır... "Respublikaçılar" önə verildi...

28.07.2025 / 20:48
Ərdoğan-Tokayev görüşü - Qazax nefti Bakı-Ceyhana qarışsa nə baş verəcək, sabah bilinəcək...

28.07.2025 / 20:36
Ermənistanın Azərbaycana vurduğu 100 milyardlarla ziyan dünya tribunalarına çıxarıldı...

28.07.2025 / 20:22
Rusiya mediasından Bakının neft siyasətinə qərəzli hücum... "Rusiya özü Norveçin yarısı qədər də..."

28.07.2025 / 20:08
Apreldə, Vətən savaşında döyüşdü, Şuşada şəhid oldu - qubalı gizir Mehrabın 3 övladı qaldı...

28.07.2025 / 19:55
Ukrayna Rusiyanın neft zavodlarını çökdürdü, o da Tacikistanın benzinini kəsdi...

28.07.2025 / 19:42
Gürcüstan 3 ölkəni birləşdirən dəmiryoluna dəvət olundu - Azərbaycansız bu iş baş tutar?..

28.07.2025 / 19:30
DTX imtahanlarda texniki fırıldaqçılıqla məşğul olan şəbəkəni ifşa etdi - saxlananlar var...

28.07.2025 / 19:22
Azərbaycan diasporu daha güclü mövqeyə sahiblənir...

28.07.2025 / 19:08
Dövriyyəmizdə nağd pul 131 milyon manat artıb - bunun əhaliyə nə “isti-soyuğu” var?

28.07.2025 / 18:55
Matviyenko “Labubu” oyuncaqlarını Rusiyanın “strateji hədəfi” saydı... Rusiyanın “düşdüyü gün”...

28.07.2025 / 18:49
Tramp Putinə verdiyi 50 günlük möhləti qısaltdı – ona 10-12 gün vaxt verirəm...

28.07.2025 / 18:41
Ermənistan həm sülh danışığı aparır, həm də ABŞ konqresmenlərini Bakıya qarşı yönəldir - Fakt...

28.07.2025 / 18:33
Hikmət Hacıyevlə İran Ali Milli Təhlükəsizlik Şurası katibinin müavini arasında telefon danışığı olub

28.07.2025 / 18:27
Avropa sanksiyalarına düşən neft gəmilərinə görə Azərbaycan nə qədər məsuliyyət daşıyır?

28.07.2025 / 18:14
ABŞ səfiri Fələstin dövlətini ələ saldı - ABŞ-a güvənmək olar?

28.07.2025 / 18:07
Azərbaycanın bir sıra dövlət xadimləri adından saxta açıqlamalar yayıldı

28.07.2025 / 18:00
Rusiya Bakı ilə təyyarə gərginliyinə görə üzərinə məsuliyyəti götürmək istəmir - şok səbəb...

Azərbaycan diasporu daha güclü mövqeyə sahiblənir...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910