Ekspertlər çox yaşlı müəllimlərin sertifikasiyadan keçirilməsini kəskin tənqid edir...
Uzun müddətdir ki, müəllimlərin sertifikasiyası ilə bağlı rəsmi fikirlər mövcuddur. Məlumatımıza görə, iyul ayının içində müəllimlərin sertifikasiyası ilə bağlı qeydiyyat prosesinə start veriləcək, imtahanlar isə avqusun 10-dan sonra başlanacaq. Göründüyü kimi, yeni tədris ilinin başlanmasına qədər müəllimlərin sertifikasiyası həyata keçiriləcək.
Məsələ burasındadır ki, sertifikasiya məsələsinə birmənalı münasibət yoxdur. Xüsusən də sual-cavab, müsahibə prosesində neqtaivlərin olacağı proqnozlaşdırılır. Artıq bəzi mütəxəssislər sertifikatlaşdırılma tələbinin bütün yaş qruplarına şamil edilməsini düzgün və ədalətli saymır. Bu barədə KİV-də və sosial şəbəkələrdə kifayət qədər tənqidi fikirlər mövcuddur. Tanınmışlar arasında da bütün yaş qruplarının sertifikatıaşmaya cəlb edilməsi narazılıq doğurur, bu fikirdə onlarlar hesab edirlər ki, xüsusən yaşlı müəllimlərin sertifikasiyaya cəlb edilməsi doğru deyil.
- Vüsalə Ağabəyli: “...Müəllimi hər bir işdə qınaq obyektinə çevirmək, onun özgüvənini mərhələli şəkildə sarsıtmaq bilik göstəricisini yoxlamaq demək deyil...”
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Vüsalə Ağabəyli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, müəlimlərin sertifikasiyası ilə bağlı məsələyə bu cür təpki verilməsinin kökündə imtahanlara inamsızlıq dayanır: “Bilirsiniz niyə belə xaos yaranıb? Çünki insanlar, müəllimlər şəffaflığa inanmır. Təhsil və tədris getdikcə bataqlığa çevrilir. Bunun da tək günahkarı müəlllim deyil. Sanki cəzalandırmaq üçün bir bəhanə axtarırlar. Ümumiyyətlə, son dövrlər təşkil olunan imtahanlar, attestasiyalar və sertifikasiyalar şübhəli bir vəziyyətin olduğunun təsdiqidir. Təhsilin və müəllimin üzərində “təcrübə siçanı” kimi sınaq aparmaqla təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə nail olacaqlarını düşünürlərsə, yanılırlar. Bunlar sistemi düzəltməlidir, uğurlu layihələrin modellərindən istifadə etməlidir. Müəllimlərin rifahını yüksəltsinlər, müəllimləri təkmilləşmə, özünüinkişaf kurslarına cəlb etsinlər, dövlət hesabına müxtəlif layihələrə, müxtəlif təhsil proqramlarına qoşulmasına şərait yaratsınlar, sonra da ondan yüksək keyfiyyətli dərs tələb etsinlər. Bugün müəllimə verilən diplom sual altındadırsa, yenə də günahkar təhsil sistemində olan boşluqdur. Həmin boşluqları təhlil edib, inkişafa yönəlmək lazımdır. Yoxsa hər vəzifəyə gələnin işi özündən öncəkini günahlandırıb özünü tərif etmək və arada da müəllim ordusundan kimlərisə seçib cəzalandırmaqla iş bitmir və problem həll olmur. Bəli, tədrisin düzgün təşkil edilməsində müəllim aparıcı faktorlardan biridir, lakin müəllimi hər bir işdə qınaq obyektinə çevirmək, onun özgüvənini mərhələli şəkildə sarsıtmaq bilik göstəricisini yoxlamaq demək deyil. Bu təhsil sistemi müəllimə nə öyrədibsə, o da onu sərgiləyir. Təbii ki, istənilən sektorda çalışan mütəxəssislərin zamanın tələbinə uyğun təkmilləşməyə ehtiyacı var. Lakin bizdə əksər müəllimlər bunu öz şəxsi büdcələri hesabına edir. Bu düzgün deyil əlbəttə ki. Hər dəfə bir adda imtahan təşkil edib hay-küy qaldırmaqdansa, müəllimləri inkişafa sövq etsinlər, daha sonra onlardan tələb etsinlər”.
- Məhərrəm Zülfüqarlı: “Sertifikatlaşdırılma tələbinin bütün yaş qruplarına şamil edilməsi qətiyyən doğru deyil”
AVCİYA-nın vitse-prezidenti, professor Məhərrəm Zülfüqarlının fikrincə də, bu məsələ uzun müddətdir tənqid olunur: “Ancaq yenə öz bildiklərini edirlər. Buna düzgün yanaşma yoxdur. Dövlət diplom verir və dövlətin digər qurumu onu yenidən attestasiya edir. Bu görünməmiş bir haldır. Tutaq ki, özəl sektorda işə düzəlmək istəyirsən, özəl sektor buna görə imtahan tələb edirsə onu başa düşmək olar. Amma dövlətin bir qurumunun verdiyi diplomu başqa bir qurum yenidən yoxlayırsa, bu ciddi narazılığa səbəb olur. Mənə belə gəlir ki, sertifikasiyanın keçirilməsi məsələsi gündəmə gəlməmişdən əvvəlki vəziyyətə diqqət yetirsək bunu başa düşə bilərik. Yadınızdadırsa, müəllimlərin imtahanlara cəlb edilməsindən əvvəl mətbuatda belə bir məlumat yayıldı ki, müəllimə dövlət qulluqçusu statusu veriləcək. Bu, müəllimləri sevindirdi. Lakin bu ideyanı ortaya atan o səlahiyyətli qurumların bunu etməyə cəsarəti çatmadı və müəllimlərin narazılığının qarşısını almaq üçün bu məsələni ortaya atdılar. Onlar müəllimlərin imtahanlara cəlb edilməsi, sertifikasiyası kimi məsələləri ortaya atdı. Sual olunur, nəyə görə icra başçıları təyin olunanda onlar üçün imtahan keçirilməsin? Niyə nazirlər üçün sertifikasiya keçirilmir, nazirliyin işçiləri, şöbə müdirləri, onların diplomları nə üçün yoxlanılmır? Niyə icra başçıları, nazirlər, nazirliklərin vəzifəli şəxsləri sertifikasiyaya cəlb olunmur, müəllim cəlb olunur? Müəllimlərin sayı çoxdur. Müəllimlərin yüksək əməkhaqqı məsələsini, onlara dövlət qulluqçusu statusunun verilməsi işini həll edə bilmədilər. Bu səbəbdən də müəllimlərin gözünü qorxuzmaqdan ötrü bu cür imtahanlardan, sertifikasiyadan istifadə edirlər. Sertifikatlaşdırılma tələbinin bütün yaş qruplarına şamil edilməsi qətiyyən doğru deyil. Bunu tənqid edənlər düzgün tənqid edirlər. Çünki yaşlı müəllimlərdən yenidən imtahan götürmək onlara hörmətsizlikdir. Əksinə, yaşlı müəllimlərə daha layiq olduğu hörməti etmək, layiq olduqları əməkhaqqını vermək lazımdır. Yəni təhsil sistemində olan nöqsanları, problemləri həll edə bilməyən Təhsil Nazirliyi və bu işlə məşğul olan digər səlahiyyətli qurumlar bu üsula əl atırlar... Bir neçə dəfə demişəm, yenə də deyirəm, sertifikasiya lazımdırsa, birinci nazirin özündən başlamaq lazımdır. İndiki təhsil nazirinin özünü və müavinlərini, Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin rəhbərliyini imtahan etmək, sertifikasiyaya cəlb etmək lazımdır. Burada məntiqsizlik göz qabağındadır. Kimlərsə kimlərinsə hesabına vəzifəyə gəlir və bunların diplomları “yüksək səviyyəli” sayılır, öz gücünə oxuyub universitetləri bitirib vəzifəyə getmək imtahanı olmayanların diplomları isə hər dəfə yenidən yoxlanılır. Onlara bu cür məntiqsiz münasibət bəslənilir...”
İradə SARIYEVA
