Universitetlərdə Azərbaycan tarixi fənninin tədris saatlarının azalma şayiələri ciddi narahatlıq yaradıb - araşdırma nə göstərdi...
Azərbaycan tarixinin orta məktəblərdən tutmuş, ali məktəblərə qədər tədrisinin ən yüksək səviyyədə təşkil edilməsi, bu dərslərin saatlarının artırılması ən vacib məsələlərdən biridir.
Xüsusən də Vətən müharibəsində qazandığımız qələbədən sonra tariximizin daha ciddi öyrədilməsinə, gənc nəslin şüuruna yeridilməsinə, təbliğ olunmasına böyük zərurət var. Əslində, gerçək tarixini bilməyən, öyrənmək istəməyən xalq nə özünü tanıya bilər, nə də öz tarixi keçmişinə sahib çıxmağı bacarar.
Bəzi iddialara görə, ali məktəblərdə Azərbaycan tarixi dərslərinin saatı azaldılıb. Gəzən söz-söhbətlərə, yayılan şayiələrə görə, bunun səbəbini dəqiq izah edən yoxdur. Qeyd etdiyimiz kimi, halbuki, Vətən müharibəsindən sonra tarix dərslərinin saatının artırılmasına daha çox ehtiyac var. Ən azından, 44 günlük müharibə ayrıca saat kimi tədris edilməlidir.
Məsələni araşdırmaq məqsədilə ali məktəblərdə Azərbaycan tarixini tədris edən alim-müəllimlərin rəylərini öyrənmək qərarına gəldik.
- “Çox təəssüf ki, Azərbaycan tarixi dərsinin saatını kəsib başqa dərslərə verirlər”
Tarix elmləri doktoru, professor Məhərrəm Zülfüqarlı “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, həqiqətən də Azərbaycan tarixi dərslərinin saatı azaldılıb və bu da milli tariximizin geniş şəkildə tədrisi istiqamətində ciddi problemlər yaradır. “Bütün ali məktəblərdə Azərbaycan tarixi dərslərinin saatı azaldılıb. Azərbaycan tarixi elə bir sahədir ki, bu hamımızı maraqlandırmalıdır. Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyyətinə Yardım Assosiasiyası adından Təhsil Nazirliyinə iki dəfə rəsmi müraciət etsək də, bizə başdansovdu cavab verilib. Bizə Təhsil Nazirliyindən cavab verdilər ki, biz dərs kreditlərini müəyyən edirik, dərslərin saatını isə universitet rəhbərləri həll edirlər. Ali məktəb rəhbərləri ilə əlaqə saxladıqda məlum oldu ki, nazirlik kredit ayırır. Tutaq ki, Azərbaycan tarixinə 5 kredit ayırır və deyir ki, hər kredit 30 saatdır, onun cəmi 12 saatı auditoriya saatı ola bilər. Burdan belə nəticəyə gəlmək olar ki, Azərbaycan tarixi dərslərinin saatının azaldılması nazirliyin işidir, yəni o, konkret çərçivə qoyur ki, 12 saatdan artıq krediti auditoriya saatı etmək olmaz. Bu da gəlib 60 saat edir. Azərbaycanda məsələ belədir, o onun, bu o birinin üstünə atır. Belə olmaz. Bir tarixçi kimi düşünürəm ki, bunlar da bizim millətin nümayəndələridir, səlahiyyətli olan insanlar bu işə can yandırmalıdırlar. Azərbaycan tarixinin saatının azaldılması bütün ali məktəblərdə baş verib. Əvvəl 120 saat idi, 90 saata endirdilər, sonra 75 saat oldu, indi isə 60 saatdır. Bu 60 saatın da 30 saatı seminardır, 30 saatı mühazirədir. Bu 30 saatda da mühazirə cəmi 15 dərs olur, bu 15 dərsə də biz ibtidai icma quruluşundan günümüzə qədər olan prosesləri, hadisələri sığışdırıb tədris etməliyik. Halbuki, 44 günlük Vətən müharibəsində qazandığımız möhtəşəm qələbənin təbliği və tədrisi üçün nə qədər saat lazımdır”.
M.Zülfüqarlının sözlərinə görə, bəzi səlahiyyətli şəxslər Azərbaycan tarixinin təbliğinin və öyrədilməsinin qarşısını kəsməyə, bu sahənin cəmiyyətin şüurunda oturuşmasına imkan verməməyə çalışırlar. O qeyd etdi ki, bir qisim vəzifəli insan Azərbaycan tarixinin tədrisində, təbliğində maraqlı deyil: “Bəziləri elə davranırlar ki, sanki Azərbaycan tarixinin bunlara heç bir aidiyyəti yoxdur. Ermənilərin tariximizi saxtalaşdırması, bizə qarşı yalan təbliğat aparması, Azərbaycan tarixini, tarixi ərazilərini öz adına verməsi, təbliğ etməsi bəzilərini heç maraqlandırmır. Əgər bu məsələ onları maraqlandırsaydı, onlar Azərbaycan tarixinin saatının artırılması haqda düşünər və gənclərimizə milli tariximizin daha dərindən öyrədilməsi istiqamətində işləri artırardılar. Çox təəssüf ki, bu, böyük problemdir, bu problemin həlli üçün nə iş görməliyik, kimə yazmalıyıq, kimlərə müraciət etməliyik? Bu problem 2019-2020-ci tədris ilindən sonra başlayıb, buna akademiyadan, ayrı-ayrı ali məktəblərdən müqavimət göstərən alimlər oldu. Buna görə də bəzi ali məktəblər başqa dərslərin saatını kəsmək hesabına Azərbaycan tarixi dərslərinin saatını 60-dan qaytarıb 75 etdilər. Amma nazirliyin qərarına uyğun olsa, 60 saatdan o yana keçmək olmur. Özü də, bilirsiniz, Azərbaycan tarixi dərsinin hesabına nə qədər əlavə dərs salıblar, mövzuların adlarını dəyişib onları keçirlər, bunun da çoxu lazımsızdır. Çox təəssüf ki, Azərbaycan tarixi dərsinin saatını kəsib başqa dərslərə verirlər, halbuki, qələbə qazanmış bir dövlətdə Azərbaycan tarixinin saatını artırıb onu daha dərindən öyrətmək, təbliğ etmək lazımdır” - deyə M.Zülfüqarlı qeyd etdi.
M.Zülfüqarlının sözlərinə görə, Azərbaycan tarixinin həm orta, həm də ali məktəblərdə yüksək səviyyədə tədrisi üçün onun tədris saatlarının artırılmasına ciddi ehtiyac var.
İradə SARIYEVA
