İlqar Hüseynli: “Əksər hallarda oğurlanan korrupsiya pullarının gələcək taleyindən biz xəbərsiz oluruq”
Ölkədə qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı nəticələr var. Biz bunu elan olunan rəsmi nəticələrdə də görürük. Ancaq bununla yanaşı, qeyri-neft sektorunu əhatə edən bəzi sahələrdə açıq korrupsiya faktlarının olduğu da üzə çıxır.
Bu günlərdə “Azərxalça” ASC-nin İdarə heyətinin sədrinin qanunsuz əməllərinin ifşa edilməsi ilə bağlı yayılan xəbərləri də bu qəbildən saymaq olar. Baş Prokurorluğun Mətbuat xidmətinin yaydığı məlumatda bildirilir ki, Prezident İlham Əliyevin tövsiyə və tapşırıqlarına uyğun olaraq, dövlət idarəçiliyində maliyyə şəffaflığının təmin edilməsi istiqamətində qarşıya çıxan korrupsiya hallarına qarşı mübarizə tədbirləri davam etdirilir: “Belə tədbirlərdən biri kimi “Azərxalça” ASC-nin İdarə heyətinin sədri vəzifəsində işləmiş Muradov Vidadi Aydın oğlunun qanunsuz əməlləri ilə əlaqədar Baş Prokurorluğa daxil olmuş materiallar əsasında aparılmış araşdırma nəticəsində Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin müvafiq maddələri ilə cinayət işi başlanıb.
Aparılan istintaq tədbirləri ilə Vidadi Muradovun qeyd olunan vəzifədə işləyərkən 9 dekabr 2016-cı il tarixdən 31 dekabr 2019-cu il tarixədək olan müddətdə digər şəxslərlə qabaqcadan əlbir olaraq “Azərxalça” ASC-yə məxsus xalça istehsalı üçün nəzərdə tutulan ipin formal müqavilələrin bağlanması yolu ilə alqı-satqısı məqsədilə bir neçə hüquqi şəxsə məxsus bank hesablarına ümumilikdə 3 milyon 435 min manat məbləğində pul vəsaitinin köçürülməsinə və həmin məbləğin 1 milyon 149 min manat olan hissəsinin nağdlaşdırılmaqla mənimsəməsinə, hərəkətləri ilə cəmiyyətin qanunla qorunan əmlak və sair hüquqlarına, habelə qanuni mənafelərinə mühüm zərər vurmaqla vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etməsinə, eləcə də rəsmi sənədlərə bilə-bilə yalan məlumatları daxil etməklə vəzifə saxtakarlığı törətməsinə əsaslı şübhələr yaranıb.
Bundan başqa, Vidadi Muradovun 20 dekabr 2017-ci il tarixdən 18 fevral 2019-cu il tarixədək olan müddətdə cəmiyyətə məxsus müxtəlif ölçülü xalçaların təsisçisi olduğu “Azər-İlmə” MMC-yə ucuz qiymətə satılmasına nail olmaqla 339 min 427 manat məbləğində əmlakı mənimsəyərək “Azərxalça” ASC-nin qanuni mənafelərinə təkrarən mühüm zərər vurmaqla vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etməsinə əsaslı şübhələr yaranıb.
Habelə Vidadi Muradovun 28 mart 2019-cu il tarixdə xarici bazarlarda 800 min ABŞ dolları, həmin dövrün rəsmi məzənnəsi ilə 1 milyon 360 min manat təşkil edən yun təmizləmə xəttinin alınmasının mümkün olmasına və həmin alqı-satqının rəhbəri olduğu Cəmiyyət üçün maddi baxımdan daha səmərəli olmasına baxmayaraq, istintaqla şəxsiyyətləri araşdırılan qeyriləri ilə qabaqcadan əlbir olaraq “Azərxalça” ASC-yə məxsus olan əmlakı israf etməklə talamaq məqsədilə Cəmiyyət üçün maddi cəhətdən daha ağır şərtlərlə Almaniya Federativ Respublikası ərazisində fəaliyyət göstərən şirkətlərdən biri ilə dəyəri 5 milyon 314 min avro (10 milyon 167 min manat) təşkil edən podrat müqaviləsini bağlayıb, müqavilənin tərkib hissəsi kimi yun təmizləmə xəttinin alınması üçün 1 milyon 800 min avro (3 milyon 444 min manat) məbləğində pulun “Azərxalça” ASC-nin bank hesabından şirkətin bank hesabına ödənilməsinə nail olmaqla, “Azərxalça” ASC-yə məxsus cəmi 2 milyon 84 min manat məbləğində əmlakı israf etməsinə, həmin hərəkətləri ilə təkrarən vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etməsinə əsaslı şübhələr yaranıb”.
Göründüyü kimi, dövlətin qeyri-neft sektoruna ayırdığı diqqətdən sui-istifadə edənlər də az olmayıb. Vidadi Muradovun nümunəsində biz bunu aydın görürük. Qeyri-neft sektorunun bir sahəsində inkişaf, digərində isə korrupsiya amillərinin olamsını nə ilə izah etmək olar?
Sosial məsələlər üzrə ekspert İlqar Hüseynli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, korrupsiya ilə iqtisadiyyatın inkişafı bir-birinə tərs mütənasib olan amillərdir: “Bu təzahürlər, xüsusilə də qeyri-neft sektorunun inkişaf tendensiyalarına ciddi maneçilik törədib. Vidadi Muradovun nümunəsi göstərdi ki, dövlət vəsaiti insafcızcasına talan olunub. Dövlətin ayrdığı vəsaitləri həmin sahənin inkişafına yönəltmək əvəzinə Vidadi Muradov özünə aid başqa bir MMC yaradıb və bütün pulları ora köçürüb. İndi təsəvvür edin ki, həmin vəsaitlər həqiqətən ölkədə xalçaçılığın inkişafına yönəldilsəydi nə olardı. Dövlətdən oğurlanan hər bir qəpik belə, ölkənin iqtisadiyatına mənfi təsir göstərir. Neft sektorundakı gəlirlərə, xərclərə nəzarət etmək asandır. Çünki bu sistem həm də dünya bazarı ilə inteqrasiya təşkil edir. Məlumatların çoxu ictimailəşir. Ancaq “Azərxalça” kimi qeyri-neft sektoruna aid qurumlara nəzarət etmək bir qədər çətindir. Yəni söhbət həm də ictimai nəzarətdən gedir. Baş verən hadisə çox böyük cinayət əməlidir. Bu cür hallara yol verən insanların həbsdən tez bir zamanda azad olunmasına imkan vermək lazım deyil. Belə olanda başqaları da talançılıq etməkdən çəkinmir. Deyir ki, gedib bir-iki il türmədə qalıb, sonra çıxıb taladıqlarımı rahat xərcləyərəm. Əksər hallarda isə oğurlanan korrupsiya pullarının gələcək taleyindən biz xəbərsiz oluruq. Belə misalları adbaad da çəkmək olar”.
Ekspertin sözlərinə görə, belə korrupsionerlərin bütün əmlakları və ölkədən çıxardıqları vəsaitlərlə bağlı ciddi araşdırmalar aparılmalıdır: “Başqalarının adına rəsmiləşdirilən mülklərin belə satılıb dövlət büdcəsinə qaytarılmasını təmin etməliyik. Cəmiyyətə korrupsionerin yalnız həbsi ilə bağlı deyil, həm də onların həbsdən sonrakı davranışları ilə bağlı ətraflı məlumat verilməlidir. Bütün bu problemlərin həlli korrupsiya meyllərini azalda bilər”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
