Cümə günü, 11 iyul 2025
     

"Ətrafımızda bircə ölkə belə yoxdur ki, orada yanacaq Azərbaycandan ucuz olsun" - Aydın Quliyev

Image

Azərbaycanda benzin və dizel də daxil bəzi qiymət tariflərinin dəyişdirilməsi cəmiyyətə müxtəlif aspektlərdən təqdim edilsə də, ən real  bucaqlardan baxanda onun aydın məzmunu var.

Məsələ burasındadır ki, bir sıra məhsulların qiyməti artsa da, camaat arasında ən çox benzinin və dizelin qiymətləri müzakirə edilir. Halbuki benzin və dizelin müvafiq olaraq 80 qəpik və 1 manat olması cəmiyyətimizin mütləq əksəriyyətinin həyatına nə birbaşa, nə də dolayı olaraq pisləşdirici təsir göstərə bilməz. Çünki cəmiyyətin mütləq əksəriyyəti şəxsi avtomobilə sahib deyil ki, bahalaşmanın ziyanını birbaşa öz cibində hiss etsin, mütləq əksər sosial təbəqələrin əsas istifadəçisi olduğu ictimai nəqliyyatın gediş haqlarında artım da olmayıb ki, bundan əziyyət çəksinlər. Nəhayət, dövlət benzin və dizelin bahalaşmasından sui-istifadə edərək başqa mal və xidmət növləri üzrə qiymət artımına süni gedilmə hallarına qarşı sərt tədbirlərin görüləcəyini də bəyan edib. Belə də, ən azı üç istiqamət üzrə təhlillər benzin və dizelin qiymət artımından əhalimizin birbaşa və ya dolayı olaraq heç bir maddi itkiyə məruz qalmayacağını deməyə əsas verir. 

Burada müəyyən siyasi qüvvələrin cəmiyyətimizin həssas düşüncə tərzi ilə oynamaq istədiyi aydın görünür. Ancaq bu cür taktikaların ən azı ona görə xüsusi bir perspektivi yoxdur ki, son 20 il ərzində çox dəfələrlə "qiymət artımı insanları məhv edəcək və ya partlayış verəcək" kimi özünü doğrultmayan proqnoz və təhlillər gördük. Bunlara ciddi baxılmış olsaydı, indiyədək Azərbaycan qiymət məsələsindən azı bir neçə dəfə gərək alt-üst olaydı. Halbuki hər şey öz axarı ilə gedir. Çünki "partlayış episentrləri" heç də bəzilərinin iddia etdiyi kimi sosial-iqtisadi həyatda yox, məhz bir sıra hay-küyçü siyasi personaların reallıqdan uzaq düşüncə tərzindədir.

Əslində cəmiyyətin gündəlik həyatına birbaşa və dolayı təsir baxımından benzin və dizel yox, başqa bəzi xidmət tariflərində gözlənilən dəyişikliklər daha çox diqqət cəlb etməlidir. Ancaq cəmiyyətin bu istiqamətlərdə yeni tariflərə yox, məhz benzin və dizelə daha çox yönləndirilməsi məsələnin qəsdlə siyasiləşdirilməsi cəhdlərindən xəbər verir. Cəmiyyətin mütləq əksərinin benzin və ya dizellə işləyən avtomobili olmadığı halda, narahatlıq hislərinin kökünü başa düşmək mümkün deyil. Şəxsi avtomobilin yox, ictimai nəqliyyatda qiymət bahalaşması gözlənilmir, digər aidiyyatı olmayan sahələrdə süni qiymət artımlarına imkan verilməyəcəyi barədə rəsmi dövlət iradəsi də varsa nədən narahat olmağa əsas var ki...

Diqqət etməli məqamlardan biri də Azərbaycanda enerji qiymətlərində dəyişikliyin qlobal proseslərlə bağlılığıdır. Yəni benzin və dizel təkcə daxili faktorlara nəzərən artıma uğramayıb. Doğrudur, lüzumsuz yanacaq məsrəfləri var, 2019-cu illə müqayisədə 2020-ci ildə ölkəyə avtomobil idxalı iki dəfəyə yaxın artaraq 48 minə çatıb və sair. Bunlar sözsüz ki, qiymət artımını şərtləndirən amillərdir. Ancaq artımı qaçılmaz edən beynəlxalq faktorlar da kifayət qədərdi. 2020-ci ilin əvvəlində dünyada iqtisadi aktivlik birdən-birə düşsə də, az sonra vaksinlərin tətbiqi, sərt pandemiya tədbirlərinin yumşaldılması və hətta pandemiya şəraitində iqtisadi artıma nail olmağın mümkünlüyünə inam kimi psixoloji faktorun təsiri altında iqtisadi fəallıq tədricən bərpa olunmağa, benzinə və dizelə tələbat artmağa və nəticədə qiymətlər də yüksəlməyə başladı. Bu gün faktdır ki, Azərbaycan cəmi dünən qiymət artımına getdiyi halda bütün MDB, Avropa, Türkiyə, Ukrayna və ümumən dünya bir ildən çoxdur ki, bu prosesi yaşayır. Ətrafımızda bir ölkə tapıla bilməz ki, benzin və dizel bizdən ucuz olsun. Dünya üzrə orta rəqəm də Azərbaycandan az qala iki dəfə yüksəkdir.  Faktdır ki, iki il əvvəl dünyada benzinin orta qiyməti litrlə 0.91 dollar olduğu halda bu gün 1.04 dollara yüksəlib. Halbuki bu iki ildə Azərbaycanda benzinin və ya dizelin hər hansı bahalaşmasından danışmaq olmaz.

İstənilən müasir ölkədə qiymət tarifləri əhalinin həssas təbəqələrinin sosial təminat altına nə qədər alındığını nəzərə almaq şərti ilə müəyyən olunur. Eləcə də Azərbaycanda belədir. Əhalinin bir hissəsinin istənilən artım dalğasında özünü qorumaq rıçaqlarına malik olduğu aydındır. Həssas təbəqələrin isə qiymət artımına görə gözlənilməz "yanmalardan" qorunması dövlətin sosial dəstək paketləri hesabına həyata keçirilir. Tək ötən ildə 5 milyona qədər insanın azı 3 milyard manatlıq sosial təminat altına alınması bu cəhətdən təsirli qoruyucu addım hesab edilə bilər. Bir sözlə, qiymət artımının gətirəcəyi itkinin bir hissəsini bəzi təminatlı təbəqələr özü qarşılayaraq aradan qaldırır, bəzi məlum həssas təbəqələr üçün isə bunu dövlət edir. Müasir dünya dövlətçilik fəlsəfəsində qiymət artımları ilə cəmiyyətin ümumi inkişafı məhz bu prinsiplə tarazlaşdırılır. İnkişaf tendensiyaları qaçılmaz olduğu kimi bahalaşmalar da labüd olur.

Vay o gündən ki, tariflərdə labüd dəyişmələr baş verdiyi halda əhalinin aztəminatlı təbəqələri taleyin ixtiyarına atıla... Azərbaycandan fərqli olaraq belə ölkələr nə yazıq ki, var…

Aydın QULİYEV




DİGƏR XƏBƏRLƏR

VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

11.07.2025 / 18:06
Əliyev-Paşinyan razılaşmasının ardınca Rusiya hərəkətə keçdi...

11.07.2025 / 17:52
Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatlarının BMT-də rolu – BAMF-dan növbəti təlim

11.07.2025 / 17:47
Azərbaycandan Almaniyaya daha çox pul axmağa başlayıb - əvvəl tərsinə idi, nə olub?

11.07.2025 / 17:44
TƏBİB-in tabeli tibb müəssisələrinin fəaliyyətinə dair növbəti geniştərkibli müşavirə keçirilib

11.07.2025 / 17:25
Tramp Ukraynaya göndərəcəyi silahların pulunu NATO-dan alacaq - Biz silahları onlara verəcəyik, onlar da Ukraynaya...

11.07.2025 / 17:12
Sabunçuda əməliyyat - Emin Səmədov 10 kq narkotiklə tutuldu...

11.07.2025 / 16:59
Dünya Çərkəz Birliyi çərkəz xalqının geridönüş haqqının tanınmasını tələb edir

11.07.2025 / 16:40
PKK-nın tərksilah edilməsilə bağlı ilk addım Süleymaniyyədə atıldı - Rəsmi Ankaradan ilk reaksiya...

11.07.2025 / 16:37
FHN-in əməkdaşı Beynəlxalq Mülki Müdafiə Təşkilatının Baş katibi seçildi

11.07.2025 / 16:28
Səyyahların Laçına səfəri başlayıb

11.07.2025 / 15:42
“Terrorsuz Türkiyə” prosesinə rəsmən start verildi - bir qrup PKK-çı silahı yerə qoydu...

11.07.2025 / 15:29
Dəniz kənarında ekoloji çirklənməyə yol verən şəxslərə qarşı polis nəzarəti daha da gücləndirilib

11.07.2025 / 15:14
"Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı" - Xocalı soyqırımı zamanı körpə övladları ilə girov götürülmüş qadın

11.07.2025 / 15:10
Bakıda “Gələcəyin mediası: “Əkinçi”nin izi ilə” mövzusunda Forum keçirilib - FOTO

11.07.2025 / 14:51
Azərbaycanın daha iki abidəsi UNESCO-nun Dünya İrsinin İlkin Siyahısına daxil edildi

11.07.2025 / 14:26
16 milyon manata yaxın borcu olan şirkətin əmlakı satışa çıxarıldı

11.07.2025 / 14:12
Ağdamda tikinti aparılan ərazidə insan sümüyü aşkarlandı

11.07.2025 / 13:55
Türk Rivierasında heyranedici mənzərələrlə dolu unudulmaz səyahət

11.07.2025 / 13:47
Paşinyan İrəvanı revanşistlərdən “təmizləyir”..

11.07.2025 / 13:24
“Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində BDU-nun 2 tələbəsinə Ombudsmanın xüsusi təqaüdü veriləcək

11.07.2025 / 13:21
Prezident İlham Əliyev Gürcüstanın iqtisadiyyat və davamlı inkişaf nazirini qəbul edib

11.07.2025 / 13:19
BDU-da “Birincilik” təqaüdü təsis edildi

11.07.2025 / 13:12
Страшный сон профессора Хачикяна - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

11.07.2025 / 13:11
Almaniyada yaşayan ixtiraçı həmyerlimiz "Bakı Xəbər"ə müraciət etdi

11.07.2025 / 13:09
“Sənət və duyğu harmoniyasının təbliği” layihəsi uşaqların psixoloji rifahına töhfə verir

11.07.2025 / 12:53
"Medianın işində ciddi keyfiyyət dəyişikliyi özünü göstərməkdədir" - Əhməd İsmayılov

11.07.2025 / 12:35
Rusiya Ukrayna müharibəsilə bağlı ABŞ-a yeni təkliflər verdi - Lavrovla görüşən Rubio detalları açıqlamadı...

11.07.2025 / 12:07
"Milli mətbuatımızın hazırkı estafetini yeni gənc nəsil qəbul etməlidir" - Əhməd İsmayılov

11.07.2025 / 11:55
“Respublika” qəzeti və “Xalq qəzeti” redaksiyaları birləşdirildi

11.07.2025 / 11:50
“Şübhəli əməliyyatların monitorinqi” informasiya sistemi yaradıldı - FƏRMAN

11.07.2025 / 11:42
Prezident bələdiyyələrin vahid informasiya sisteminin yaradılmasını təsdiqlədi

11.07.2025 / 11:35
Yaşayış minimumu haqqında qanunda dəyişiklik edildi

11.07.2025 / 11:33
“Bakinski raboçi” və “Xalq” qəzetinin redaksiyalarının MMC-ləri yaradıldı - FƏRMAN

11.07.2025 / 11:31
Milli Onkologiya Mərkəzinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə vəsait ayrıldı - SƏRƏNCAM

11.07.2025 / 11:30
"İrana səfər etməyin!" - ABŞ öz vətəndaşlarına XƏBƏRDARLIQ ETDİ

11.07.2025 / 11:25
Dünya bazarı çalxalanır - qızıl 20 dollardan çox bahalaşıb

11.07.2025 / 11:16
Abşeronda 17 əl qumbarası, 16 partlayıcı və xeyli silah-sursat aşkarlandı - TƏCİLİ

11.07.2025 / 11:13
Vüqar Rəhimzadə: Azərbaycan konstruktiv və lider mövqeyi ilə sülh gündəliyini irəli aparır

11.07.2025 / 11:09
Cənubi Qafqazda yeni diplomatik mərhələ: Əbu-Dabidə tarixi görüş

11.07.2025 / 11:07
Samvel Karapetyanın yaxın adamı da həbs edildi

11.07.2025 / 11:04
Prezident İlham Əliyev Monqolustan Prezidentini təbrik etdi

11.07.2025 / 11:03
Bakı - İrəvan danışıqlarında mühüm nəticələr alındı - CANLI

11.07.2025 / 11:00
Respublika Klinik Xəstəxanasında pasiyent üzərində eyni anda 5 əməliyyat icra olunub

11.07.2025 / 10:31
BDU-da T3 Fondunun birgə əməkdaşlığı ilə “TEKNOFEST klubu” yaradılır

11.07.2025 / 10:29
Makron ŞOKDA - Məhkəmə onun arvadını kişi adlandıran jurnalistə bəraət verdi!

11.07.2025 / 10:22
Şirvanda narkokuryerdən 7 kiloqrama yaxın narkotik vasitə götürülüb

11.07.2025 / 10:13
Azərbaycan və Çin arasında mülki aviasiya sahəsində əməkdaşlığa dair sənəd imzalanıb

11.07.2025 / 10:10
Pakistanda cinayətkarlar 9 sərnişini öldürüblər

11.07.2025 / 10:00
"Rusiya ilə müharibə təkcə Ukrayna üçün deyil..."

11.07.2025 / 09:45
Pensiyaçılara şad xəbər

11.07.2025 / 09:32
Bu çanta Parisdə 7 milyona avroya satıldı

11.07.2025 / 09:20
"60 günlük atəşkəsə razıyıq, amma..."

11.07.2025 / 09:12
"Rusiya ilə bağlı məyus oldum" - Trampdan mühüm açıqlama

11.07.2025 / 09:05
Avroliqada yeni mövsüm başladı - NƏTİCƏLƏR

11.07.2025 / 09:02
PKK bu gün silahı yerə qoyacaq - "Terrorsuz Türkiyə" dövrü başlayır

11.07.2025 / 08:41
DİM-in riyaziyyatla bağlı "hesabları" özünü doğrultmadı...

11.07.2025 / 08:40
Bakının bu yollarında tıxac var - MƏLUMAT

11.07.2025 / 00:03
"Azərbaycan və Ermənistanın sülh istəyini dəstəkləyirik" - ABŞ Departamenti

10.07.2025 / 22:34
Ermənistanın Azərbaycan ərazilərini işğal etməsi zamanı əsirlikdə və girovluqda dəhşətli işgəncələrə məruz qalmış şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

10.07.2025 / 22:05
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə işgüzar səfərindən görüntülər paylaşıldı - VİDEO

10.07.2025 / 21:29
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatdı - FOTO

10.07.2025 / 21:24
Tramp bacarmadı - Qərblə Rusiyanın qarşıdurması daha da şiddətlənir...

10.07.2025 / 21:10
Bakı-İrəvan sazişi barədə ABŞ-dan dalbadal sual doğuran açıqlamalar gəlir...

10.07.2025 / 20:56
Ya Öcalan PKK ilə oynayır, ya da PKK Öcalanı oynadır - 11-də hər şey açılacaq...

10.07.2025 / 20:41
"İşıqçı Karapetyan Çarukyandan güclü fiqurdur” - Paşinyanın qarşısına fiqur tapıb çıxara bilmirlər...

10.07.2025 / 20:27
Prezident Əliyevlə Paşinyan razılığa gəldi - dövlət komissiyalarına tapşırıqlar verildi...

10.07.2025 / 20:11
“Dirilik” məcmuəsinin transliterasiya edilmiş toplusunun təqdimat mərasimi keçirilib

10.07.2025 / 20:03
"Mənim yanıma hazırlığa gəlməsən, attestat qiymətini kəsəcəyəm" - müəllimlər qisasa başlayıb...

10.07.2025 / 19:43
Makron səfirliyimizə basqın etmiş quldurun cəzasını ağırlaşdırdı - Bakıya jest?..

10.07.2025 / 19:26
Tramp Azərbaycanla bağlı məktubda dediyi kimi etdi - artım var...

10.07.2025 / 19:10
Fikir və söz azadlığına tam təminat Azərbaycanda inkişafın mühüm amilinə çevrilib...

10.07.2025 / 18:55
Antinarkotik tədbirlərinin gücləndirilməsi və reabilitasiya mərkəzlərinin fəaliyyəti DİN-in Kollegiyasında geniş müzakirə olundu

10.07.2025 / 18:48
Trampın “cəfəng danışan Putinə” kiçik sürprizi nədir?..

10.07.2025 / 18:45
ABŞ Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı təklif verib - rəsmi təsdiqləndi...

10.07.2025 / 18:33
Tramp hökumətində “Ukrayna xaosu”, ya oyun? - Heqset Trampdan fərqli siyasət aparır...

10.07.2025 / 18:25
Azərbaycan-Qazaxıstan "Tərlan-2025” PUA təlimi başa çatdı - FOTO

10.07.2025 / 18:19
Xərçəng niyə bu sürətlə artır - Azərbaycanda bir ildə təxminən 4 min artım...

10.07.2025 / 18:11
Ermənistanda Karapetyanın Sirk binası da müsadirə olunur...

10.07.2025 / 18:06
Mehdi Sobhani Pezeşkianın Qarabağda atdığı imzanı pozdu - İran XİN-dən hərəkət yoxdur...

10.07.2025 / 18:04
Beynəlxalq səyyahlar Şuşa və Ağdama səfər ediblər... - YENİLƏNDİ

10.07.2025 / 17:52
Ərəb Əmirlikləri ilə Azərbaycanın "yeni iqtisadi dövrü" başladı…

Fikir və söz azadlığına tam təminat Azərbaycanda inkişafın mühüm amilinə çevrilib...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910