İbtidai müəllimlərin sertifikasiyasına hətta 8-ci siniflərin də dərslərindən suallar salınır... Narazılıq...

Bu il keçirilən Azərbaycan dili, ədəbiyyat və ibtidai sinif müəllimlərinin sertifikasiya prosesi tam yekunlaşmaq üzrədir. Keçirilən sertifikasiya imtahanından razı qalanlar da oldu, narazı olan da.
Narazı olanlar arasında ibtidai sinif müəllimləri üstünlük təşkil edir. Onların dediyinə görə, sertifikasiya imtahanında suallar çox çətin olub. Hətta suallar 7-8-ci sinif mövzuları əsasında salınıb. Maraqlıdır, müəllimlərin narazılığı nə dərəcədə haqlıdır?
- “Sertifikasiya müəllimlərin məsuliyyətini artırır, yeni innovativ məsələləri dərindən öyrənməsinə şərait yaradır”
Təhsil eksperti Nadir İsrafilovun sözlərinə görə, müəllim pedaqoji prosesdə həlledici qüvvədir və şəxsiyyətin ahəngdar inkişafı vəzifəsi, ilk növbədə, müəllimin üzərinə düşür: “Son illər təhsil siyasəti sahəsində aparılan mühüm istiqamətlərdən biri də məhz müəllim faktorunun önə çəkilməsidir desək, heç də yanılmarıq. Hələ bir müddət əvvəl Azərbaycan Respublikasının İnkişaf Konsepsiyasına uyğun olaraq şəxsə hərtərəfli bilik və bacarıqların verilməsi məqsədilə təhsil sisteminin institusional əsasları, infrastrukturu və insan resurslarının inkişaf etdirilməsi ön plana çəkilib. Müəllim amilinin təhsilalanın öyrənməsi və inkişafı, nailiyyətlərinin monitorinqi prosesində həlledici rol oynaması, təhsilalanın savadlı və səriştəli şəxs kimi formalaşmasına müəllimin təsiri, müəllimin akademik bacarıqlarından, tədris təcrübəsindən və peşəkarlıq səviyyəsindən asılığı qeyd edilib. “Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nda qeyd olunanlarla yanaşı, mövcud vəziyyət bir daha təhlil olunaraq, strateji hədəf kimi müəllimin karyera inkişafı və fəaliyyətinin stimullaşdırılması üzrə yeni sistemin yaradılması, təhsilin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması üçün təhsili idarəetmə sisteminin yenidən qurulması, bu sahədə insan resurslarının inkişaf etdirilməsi və müəllim peşəsinin nüfuzunun artırılması zəruriliyi önə çəkilib. “Strategiya”ya müvafiq olaraq davamlı kompleks tədbirlər ardıcıl davam etdirilib, müəllim hazırlığı və müəllim əməyinə qiymət verilməsi istiqamətində müəyyən addımlar atılıb və bu sahədə işlər davam etdirilməkdədir”.
Ekspert bildirdi ki, sertifikasiyanın əsas məqsədi müəllimləri işdən çıxarmaq deyil, onların peşə yararlılığını yoxlamaqdır: “Sertifikatlaşdırma - dövlət ümumi təhsil müəssisələrində pedaqoji və idarəetmə fəaliyyəti ilə məşğul olan, ali və orta ixtisas təhsilinə malik təhsilverənlərin peşəkarlıq səviyyəsinin və peşə yararlılığının yoxlanılması prosedurudur. Azərbaycanda dövlət ümumi təhsil müəssisələrində işləyən təhsil verənlərin peşəkarlıq səviyyəsinin və peşə yararlılığının yoxlanılması məqsədilə həmin işçilər "Təhsil haqqında" qanunda nəzərdə tutulan qaydada sertifikatlaşdırmaya cəlb olunurlar. Yəni bu prosedurun məqsədi kimlərisə işdən azad etmək yox, ümumi təhsil müəssisələrində pedaqoji və idarəetmə fəaliyyəti ilə məşğul olan, ali və orta ixtisas təhsilinə malik təhsilverənlərin peşəkarlıq səviyyələrinin və peşə yararlılıqlarının yoxlanılması, onların peşəkar inkişafına nail olmaq və təlim ehtiyaclarını öyrənməkdir. Baxmayaraq ki, “Sertifikasiyanın məqsədi kimisə işdən çıxarmaq deyil, müəllimləri daim inkişafda saxlamaqdır”; “Sertifikasiya zamanı səriştəli müəllimlərin seçilməsi və qiymətləndirilməsi əsas məqsəddir”; “Burada məqsəd keyfiyyətli müəllimlərin düzgün qiymətləndirilməsi və təhsildə keyfiyyətin artırılmasına xidmət edir” və s. bu kimi rəsmi bəyanatlar verilir. Bununla belə, tətbiq olunmağa başladığı ilk vaxtlar sertifikasiya heç də hamı tərəfindən birmənalı qəbul olunmayıb, müəyyən müəllimlər tərəfindən diskomfortla müşayət olunub, narahatlıq və narazılıq doğurub. MİQ imtahanı keçirildiyi halda əlavə olaraq sertifikasiyanın vacib olmadığını iddia edənlər, sertifikasiya imtahanlarının suallarının məzmununa etiraz edənlər, sertifikasiyada yaş həddi ilə razılaşmayanlar, 50 bal toplamış müəllimlərin 35 faizlik artımdan yararlana bilməməsinə narazılıq bildirənlər, müəllimlərin sertifikasiyasının müsahibə mərhələsinin aylarla uzadılmasını məqbul hesab etməyənlər heç də az olmayıb. Düzdür, son vaxtlar bu kimi narahatlıq və narazılıqlar nəzərəçarpacaq dərəcədə səngiyib, bununla belə, hələ tam əminliklə demək olmaz ki, bu istiqamətdə bütün işlərimiz yolundadır.
Sertifikasiya yalnız müəllimlərin imtahan verməsi yox, həm də onların maaş artımı deməkdir. Unutmayaq ki, sertifikasiya müəllimlərin məsuliyyətini artırır, yeni innovativ məsələləri dərindən öyrənməsinə şərait yaradır”.
Ekspert onu da əlavə etdi ki, sertifikasiya qaydaları hər il daha da təkmilləşəcək: “Sertifikasiya ilə bağlı qaydalar təkmilləşib, bundan sonra da təkmilləşəcəyi istisna olunmur. Təkmilləşmə o həddə qədər davam etməlidir ki, sertifikasiya proseduru müəllimlər üşün diskomfortla müşayiət olunan narahatlıq və narazılıq halına deyil, səbrsizliklə gözlənilən özünə inam, özünə güvən hissinə çevrilsin. Nəzərə alsaq ki, hər il təxminən 35 min müəllimin sertifikasiyaya cəlb edilməsi nəzərdə tutulub və 2026-cı ilə qədər bütün müəllimlər prosesdən keçəcək, deməli, qaydalarda təkmilləşmə və yeniləşmə işlərinə də zərurət yaranacaq. Onu da əlavə edim ki, Milli Məclis mayın 12-də “Təhsil haqqında” Qanunda dəyişiklik edilməsi barədə sənədi birinci oxunuşda müzakirəyə çıxarıb. Qanun layihəsi daha iki oxunuşda müzakirəyə çıxarılacaq və müzakirələrdən sonra qəbul olunacağı gözlənilir”.
Günel CƏLİLOVA