Dekabrın 4-də ATƏT-in Minsk Qrupunun vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistanın Xarici işlər nazirləri Elmar Məmmədyarovla Zöhrab Mnatsakanyanın Bratislavada baş tutan görüşündən sonra ictimaiyyətdə Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması ilə bağlı bəzi ehtimallar yaranıb. Belə düşüncə formalaşıb ki, Rusiya Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı “Kazan formulu”nun "rus versiyası" hesab olunan “Lavrov planı”nı işə salacaq. Qeyd edək ki, bugünlərdə Elmar Məmmədyarov da yerli KİV-ə verdiyi açıqlamada gündəlikdə “Lavrov planı”nın müzakirə mövzusu olduğunu bildirib. Nazir əlavə edib ki, erməni həmkarı ilə danışıqlar zamanı “konkret və real məqamlar” müzakirə olunur.
Məmmədyarov vurğulayıb ki, Ermənistan tərəfi ilə danışıqlar zamanı müxtəlif sənədlər meydana çıxıb, sonuncusu “Lavrovun planı”dır:“Lavrovun planı” təqribən iki il öncə Moskvada aparılan sıx müzakirələrin nəticəsidir. Lakin yenə də “Madrid prinsiplərinə” əsaslanır. ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərinin 9 mart 2019-cu il tarixli bəyanatı var. Burada həmsədrlərin danışıqlarda irəliləyiş olması üçün fikirləri öz əksini tapıb. Mahiyyəti çox sadədir – mərhələli şəkildə. Birinci mərhələdə qoşunların çıxarılması, Azərbaycan əhalisinin qayıdışı, təhlükəsizliyin təmin olunması, kommunikasiyaların təşkili. Bu səbəbdən bizim Ermənistan tərəfinə təklifimizi “tərəqqi perspektivli sülh” kimi xarakterizə etmək olar”. Ancaq maraqlıdır ki, Ermənistan tərəfi hər hansı bir sənəd ətrafında müzakirənin aparılmadığını bir neçə dəfə rəsmi səviyyədə bəyan edib. Müzakirənin predmeti ilə bağlı tərəflərin səsləndirdiyi ziddiyyətli mövqeni nə ilə izah etmək olar?
Politoloq Qabil Hüseynli “Bakı-Xəbər”ə verdiyi açıqlamada bildirib ki, danışıqlarda hansı istiqamətdə müzakirənin aparıldığı və konkret hansı nəticənin əldə olunduğu görüşdən sonrakı yekun bəynatlarda öz əksini tapır: “Bizim Xarici işlər naziri də danışıqlardan əvvəl bildirmişdi ki, mövzular ətrafında predmetli müzakirələr olacaq. Belə razılşama olub ki, Məmmədyarov məlum açıqlamanı verib. Təbiidir ki, orda söhbət Qarabağdan gedib. Yoxsa tərəflər 3 saat bir-birinin üzünə baxmayıblar ki... Ancaq ortada konkret bir sənədin müzakirə olunduğu qeyd edilmir. Məmmədyarovla Mnatsakanyanın görüşü Bratislavada, Xarici işlər nazirlərinin illik görüşü çərçivəsində baş tutub. Bu görüşün nəticəsində xüsusi bəyanat yayılıb. Bəyənatda bir dənə də olsun, ciddi məsələ qeyd olunmayıb. Sadəcə atəşkəs rejiminin güclənməsi, ictimaiyyət tərəfindən qarşılıqlı etimad və etibarı gücləndirən tədbirlər nəzərdə tutulub. Bəyanatda torpaqların azad olunması ilə bağlı bir kəlmə də deyilmir. Görünür, erməni tərəfi heç bir plan ətrafında müzakirəni yaxına buraxmaq istəmir. Bu səbəbdən də, Bratislava görüşünü də nəticəsiz saymaq olar. Ciddi şəkildə təhlil etdikdə görünür ki, ortada heç nə yoxdur. Bratislava görüşü barədə Xarici işlər nazirlərinin adlarından yayılan bəyanata diqqət etmək kifayətdir ki, orda konkret hansısa sənədin müzakirə olunmadığı qənaətinə gələsən”. Politoloq deyir ki, münaqişənin sülh yolu ilə həllində irəliləyişlər gözləmir:“Çünki həmsədr dövlətlərdən birisi - Rusiya konkret olaraq bu istiqamətdə destruktiv mövqeyini nümayiş etdirir. Həmin ölkənin xarici işlər naziri Lavrovun İrəvana səfəri və orada “Dağlıq Qarabağ xalqı danışıqlara qatılmalıdır” kimi ifadələri Bratislava görüşünün özünə də kölgə saldı. Nə qədər ki, Rusiya bu proseslərdə inhisarçı mövqeyini qoruyub saxlayır, münaqişənin həllində irəliləyişin olması çox çətin görünür. Erməniləri ərazilərimizdən çıxmağa vadar edən lokal xarakterli hərbi əməliyyatlar keçirmədən erməniləri danışıqlarda yenmək mümkün olmayacaq”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
.jpg)
.jpg)
.jpg)
