Putin Qarabağ separatçılarının təbrik teleqramına nə deməlidir? - Azərbaycanın gözlədiyi cavab...

Özünü Qarabağdakı separatçı qalıqlarının lideri adlandıran Arayik Arutunyan Rusiyanın prezidenti Vladimir Putinə Perm şəhərindəki hadisə nəticəsində həlak olanlarla bağlı başsağlığı verib. Maraqlıdır ki, həmin məktubda Arayik özünü “Artsax” adlı sarsaq bir qurumun prezidenti kimi təqdim edir.
Belə bir qurumun mövcud olmadığı hamıya məlumdur. Təbiidir ki, Arutunyana nə isə yazmağa biz mane ola bilmərik. Ancaq protokol qaydasına uyğun olaraq, Putin həmin başsağlığına hansısa formada cavab verməlidir. Cünki söhbət Rusiyanın vasitəçiliyə ərsəyə gələn atəşkəsə zidd addımdan gedir. Qarabağ Azərbaycanın tərkibində olan bir ərazidir. Orada yaşayan bir ovuc erməniyə biz istənilən şəraiti yaratmağa hazır olduğumuzu dəfələrlə bəyan etmişik. Kimsə özünü yenə də separatçı qurumun rəhbəri kimi təqdim edirsə, bunun cavabını ilk növbədə Rusiya verməlidir. Çünki Rusiya bu istiqamətdə öz üzərinə bir missiya götürüb. Üstəgəl, belə separatçı meyl açıq formada Rusiya prezidentinə ünvanlanan bir müraciətdə özünü göstərirsə, bu daha da pis. Putinin bu saxta təqdimatla olan məktuba cavabı necə olmalıdır?
Politoloq Əhəd Məmmədli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Putin belə məzmunda olan məktuba cavab verməməlidir: “Çünki rəsmi protokol qaydaları yalnız legetimliyi tanınan ölkələrlə bağlı gözlənilir. Prezidentə məktub ünvanlamaq sərbəst məsələdir. Bunu istənilən adam edə bilər, özünü də həmin məktubda istənilən statusda təqdim etməklə. Bunun qarşısını ala biləcək mexanizm yoxdur. Əksinə, Putin Arayik Arutunyanın məktubuna cavab versə, qaydanı pozmuş olar. Hətta deyərdim ki, bu, beynəlxalq qalmaqal da yarada bilər. Belə olan təqdirdə Putin qondarma qurumun separatçı rəhbərini tərəf-müqabili kimi qəbul etmiş olur. Ancaq Rusiya nəzərə almalıdır ki, bu, növbəti provokasiyadır. Rusiya rəsmi səviyyədə Arayikin məktubunu rədd də etməyəcək. Rusiya ona rədd cavabı verib bildirməlidir ki, onlar belə adda qurum və onun “prezidentini” tanımırlar. Təəssüf ki, Rusiya gizli şəkildə belə təzahürlərə dəstək verir. Bizim Pakistan, Türkiyə kimi ölkələrlə yaxınlaşmağımız Rusiyanı qıcıqlandırır. O da İranı və ya separatçı erməniləri üstümüzə qaldırmaqla bizə təzyiq göstərir. Artıq regiondakı güc balansı belə dəyişir: Türkiyə-Azərbaycan-Pakistan və Rusiya-Ermənistan-İran. Mənzərə daha aydın görünməyə başlayıb. İş burasındadır ki, Türkiyə və Pakistan Azərbaycana görə savaşar, ancaq Rusiya ilə İranın bunu edəcəyini düşünmürəm. Azərbaycan belə təzyiqlərdən çəkinməməli, mövqeyini daha da sərt qoymalıdır. Belə üsullarla bizim qazandığımız qələbəni siyasi-diplomatik müstəvidə əlimizdən almaq istəyirlər”. Politoloqun sözlərinə görə, Rusiya ictimailəşən bu məktuba rəsmi şəkildə cavab vermirsə, deməli, proses ürəyincədir: “Buna görə də, biz Qarabağın ermənilərin kompakt yaşadığı digər ərazilərində də öz yurisdiksiyamızı təmin etməliyik ki, kimsə özünü oraların saxta rəhbəri adlandıra bilməsin”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ