Yeganə Hacıyeva: “Bu razılaşmalar yeni deyil, 10 noyabr bəyanatında əldə olunub”
Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya nümayəndələri arasında bir neçə gündür davam edən Qaragöl ərazisi ilə bağlı danışıqların şifahi razılaşmasının ilkin, lakin rəsmi şəkildə hələ təsdiqlənməyən detalları açıqlanıb.
Xəzər Hərbi Tədqiqatlar İnstitutunun yaydığı məlumatda bildirilir ki, razılaşmanın ilk bəndləri Azərbaycan üçün kifayət qədər qaneedicidir. Bildirilir ki, şifahi razılaşmaya əsasən, Qarabağdaki bütün erməni silahlıları çıxarılır, eyni zamanda, Qırmızıbazar-Şuşa yolu Azərbaycan ordusunun nəzarətinə verilir. Həmçinin, Qazaxın işğalda olan 7 kəndi və Naxçıvanın Kərki kəndi azad edilir. Sözügedən İnstitut əlavə edib ki, razılaşmaya görə, Zəngəzur bölgəsindən nəqliyyat dəhlizinin açılmasına icazə verilir, erməni tərəfi isə bu öhdəlikləri 2 həftə ərzində yerinə yetirməlidir. Lakin bu iddialarla bağlı hələlik heç bir rəsmi açıqlama verilməyib.
Erməni mediasının danışıqlar barədə yazdıqlarının leytmotivi bundan ibarətdir: Sabah Azərbaycan hərbçilərinin 2 km geri çəkilməsi (3,5 km irəlilənmişdi) gözlənilir, Azərbaycan Ordusunun 60 hərbçisinin qalacağı 3 müşahidə postu yaradılacaq. Habelə, Azərbaycan hərbçilərinin mövqeləri erməni yaşayış məntəqələrinin yaxınlığında yerləşməyəcək. Erməni KİV-i onu da iddia edir ki, Azərbaycan tərəfi hansısa müəyyən şərtlər irəli sürüb, lakin media hələ bunlardan xəbərsizdir, danışıqlar iki gün ərzində davam edəcək.
Sünikin (Zəngəzur) keçmiş icra başçısı, Dirçəliş Vətən Partiyasının lideri Vahe Hakobyan bu razılaşmanı Ermənistan tarixi üçün növbəti biabırçılıq adlandırıb.
Ancaq deyilənləri hələlik rəsmi olaraq nə Bakı, nə də İrəvan təsdiqləyib. Qeyd edək ki, Qaragöl ərazisi ilə bağlı sərhəddə gərginlik yaşanır. Hazırda üçtərəfli bəyanata əsasən sərhədlərin delimitasiyası işi gedir. Ermənistan tərəfi isə iddia edir ki, Azərbaycan onun dövlət sərhədini pozub. Hətta Fransa prezidenti Emmanuel Makron da ermənilərin mövqeyini müdafiə edib. Rusiya prezidentinə zəng edən Paşinyan isə ondan gözləmədiyi cavabı alıb, hazırda 10 noyabr sənədinə istinadən işlər getdiyi onun nəzərinə çatdırılıb.
Hələ ki rəsmi təsdiqini tapmayan bu iddialarla bağlı ekspertlər nə düşünür?
Politoloq Yeganə Hacıyeva “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, SSRİ dağılandan sonra Ermənistanın işğalçı siyasəti nəticəsində Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhəd xəttləri sadəcə kağız üzərində idi: “Hazırda sərhədlə bağlı dəqiqləşdirmə həyata keçirilir. SSRİ dövründə bu mövzuda narahatlığın az olmasının əsas səbəbi sərhədin hər iki tərəfində ancaq azərbaycanlıların yaşaması faktı idi. Vahid dövlətdə yaşadığımızdan, Ermənistan ərazisində yaşayan azərbaycanlılar da bizim ərazimizdə olan örüşlərdən, süvarma üçün bizim göllərdən istifadə edirdilər. 1987-ci ilin fevral ayından azərbaycanlıların Ermənistandan çıxarılması prosesi ilə bağlı Azərbaycan Ermənistanla sərhəd xəttinin möhkəmlənməsi üçün Qarağöl və ətraf ərazisini qoruq elan etdi.
Hazırda Azərbaycan Dövlət Sərhəd Xidməti Laçının Ermənistanla sərhəd xəttinin müəyyənləşməsi və qurulmasını həyata keçirir. İlk belə proses Kəlbəcərdə, daha sonra işğaldan azad olunmuş digər ərazilərdə və İranla sərhəddə həyata keçirilib.
Hər iki sərhəd xətti İranla tam insidentsiz, Kəlbəcərin Zod, Çinarlı hissələrində cuzi insidentlərlə həyata keçirildi. Lakin Qarağöl ətrafında “danışıqlar”la bağlı bir neçə bənd göstərilməklə “ermənilərlə filan razılaşmaya gəlinib” başlıqlı yazılar tirajlanır. Öncəliklə onu deyim ki, bu razılaşmalar yeni deyil, 10 noyabr bəyanatında əldə olunub. Qazaxın kəndləri və ətraf örüş əraziləri, Naxçıvanın Sədərək rayonunun Kərki kəndi və ətraf örüş yerləri Azərbaycanın əraziləridir. Həmin ərazilərdə Azərbaycan dövlətinin mövcudluğunu bərpa etmək Dövlət Sərhəd Xidmətinin borcudur. Ermənistanı bu mövzularda sakitləşdirmək isə Rusiyanın öhdəliyidir. RF prezidenti Putin 3 gün öncə Paşınyana “10 noyabr razılaşmasındakı bəndlərə əməl etmək vacibdir” mesajını verib. Yəni bu mövzu ətrafında xüsusi ajiotaj yaratmağa ehtiyac yoxdur. Ermənistan Rusiyanın vasitəçiliyi ilə üzərinə götürdüyü öhdəliyə tam əməl etməlidir”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
