Aydın Xan Əbilov: “Əqli Mülkiyyət Agentliyinin optimal idarəetmə sistemi yaratmağa nail olması qurumun səmərəli, məqsədönlü fəlaiyyəti ilə bağlıdır”
Əqli mülkiyyətin, müəllif hüquqlarının qorunması, müdafiəsi məsələsi dünyada ən pioritet sahələrdən biridir. Azərbaycanda da bu istiqamətdə sistemli işlər görülüb və görülməkdə davam edir. Əqli mülkiyyət hüquqlarının təmin edilməsi, həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyədə piratçılıqla mübarizə sahəsində Azərbaycanın da uğurları az deyil. Artıq ölkəmizin bu sahədə əldə etdikləri beynəlxalq qurumların da diqqətindən yayınmır.
Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatının (ÜƏMT) Keçid və İnkişaf Etmiş Dövlətlər Departamentinin (TDC) direktoru Habip Asan Azərbaycan Respublikasının Əqli Mülkiyyət Agentliyinin (ƏMA) İdarə Heyətinin sədri Kamran İmanovla görüşündə Azərbaycanda əqli mülkiyyət sisteminin optimal idarəetmə institutu formalaşdığını bildirib.
Bildirək ki, görüş bu günlərdə İsveçrənin Cenevrə şəhərində keçirilən ÜƏMT-nın 63-cü Baş Assambleyasının iclasları çərçivəsində onlayn rejimdə baş tutub.
Prezident İlham Əliyevin səyləri sayəsində ölkədə həyata keçirilən islahatlar siyasəti nəticəsində əqli mülkiyyət sahəsində baş verən institusional dəyişikliklər barədə K.İmanovun ətraflı məlumatını dinləyən H.Asan qeyd edib ki, ölkəmizin əqli mülkiyyət sisteminin idarəçiliyinin yeni strukturunun yaradılması barədə məlumatlı idi, lakin hazırki görüş ona daha aydın təsəvvürlər yaratmaq imkanı verdi. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın mövcud idarəetmə institutu funksionallıq baxımından düzgün qərarlar qəbul etmək üçün optimaldır və bir çox ölkədə həyata keçirilməsinə çalışılan seçimdir. O, həmçinin vurğulayıb ki, K.İmanovun idarəçilik təcrübəsi əqli mülkiyyət institutunun fəaliyyətinə önəmli faydalar verəcək...
Azərbaycanda əqli mülkiyyət sisteminin optimal idarəetmə institutu formalaşmasına necə nail olunub?
- “...Həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq miqyasda böyük işlər görülüb”
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Birliyinin sədri, analitik-ekspert, yazıçı-kulturoloq Aydın Xan Əbilov bizimlə söhbətində bildirdi ki, Azərbaycan Respublikası sabiq SSRİ respublikaları arasında həm Avropa müəllif və əlaqəli hüquqular sisteminə, həm də əqli müliyyətlə bağlı dünyanın qəbul etdiyi beynəlxalq konvensiyalara qoşulan azsaylı respublikalardandır. “Azərbaycan əqli mülkiyyət sahəsində də beynəlxalq aləmdə qəbul olunan və tanınan sistemi tətbiq edir, qanunvericiliyi o sistemə uyğunlaşdırıb. Əqli Mülkiyyət Agentliyi müəllif hüquqları, əlaqəli hüquqlarla əlaqədar böyük işlər görüb. Agentlik müəlliflik hüquqları və əlaqəli hüquqlar sahəsində dövlət siyasəti uğurla həyata keçirir. Bütövlükdə, müəllif hüquqları ölkəmizdə qanunvericiliklə müdafiə olunur. Qanunvericik də yalnız əqli mülkiyyətlə bağlı deyil və bilirsiz ki, müəllif hüquqlarının şamil edildiyi müxtəlif sahələrə nüfuz edir. Müəllif hüquqları yaradıcılığın bütün sahələrinə, hətta folklora belə şamil olunur. Bir sözlə kreativ, yaradıcı əməklə yanaşı başqa istiqamətlərdə də biz bunu görürük. Azərbaycanda əqli mülkiyyət hüquqlarının təminatı sahəsində görülən işlərin, bu sahədə optimal sistemin yaradılması müsbət bir haldır. Əlbəttə, buna bir-iki günə nail olunmayıb, Agentlik illərdir ki, yeniliklərin tətbiqinə nail olmaq üçün çalışır. Agentlik bu illərdə qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı çox böyük işlər görüb. Əqli mülkiyyətin qorunması sahəsində atılan addımlar ölkəmizin bu sahədə əldə etdiyi nailiyyətlərin göstəricisidir. Bilirsiz ki, dünyada əqli mülkiyyətin oğurlanması, ondan gizlin və aşkar istifadə olunması kimi problemlər var. Bizim xalqa məxsus əqli mülkiyyət örnəkləri də başqa xalqlar, xüsusən də bədnam ermənilət tərəfindən oğurluğa məruz qalıb. Müsbət haldır ki, Agentlik tərəfindən həm əqli mülkiyyətin qorunması, həm də qeydiyyata alınması, sənədləşdirilməsi sahəsində ciddi işlər görülüb. Bu gün də o işlər davam etdirilir. Məhz professor Kamran İmanovun rəhbərliyi altında nəinki Azərbaycan ədəbiyyatının, mədəniyyətinin klassik, folklor örnəklərinin, eləcə də müasir dövrün ədəbiyyat, mədəniyyət, incəsənət, kitab, elm və sair nümunələrinin başqa ölkələr, xalqlar tərəfindən oğurluğa, piartşılığa məruz qalmasına qarşı mübarizə aparılır. İndiyə qədər əqli mülkiyyətimizi mənimsəməyə cəhd edənlər barəsində çoxlusayda ifşaedici faktlar üzə çıxarılıb, beynəlxalq təşkilatlara təqdim edilib. Müəllif hüquqlarının və əlaqəli hüquqların, əqli mülkiyyətin qorunması istiqamətində həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq miqyasda böyük işlər görülüb. Əqli Mülkiyyət Agentliyinin optimal idarəetmə sistemi yaratmağa nail olması qurumun səmərəli, məqsədönlü fəlaiyyəti ilə bağlıdır. Bu fəaliyyət isə həm ölkənin daxilini, həm də xaricini əhatə edir.
Bildiyim qədər, Agentlik son illər digital, yəni rəqəmsal sahələrdə, virual aləmdə, internetdə müəllif hüquqlarının qorunması, brend markalarla bağlı, əlaqəli hüquqların, eyni zamanda kommersiya hüquqlarının qorunması sahəsində də ciddi işlər görür. Bu platformada da müəllif hüquqlarının, əlaqəli hüquqlar və əqli mülkiyyətin qorunması ondan xəbər verir ki, bu işlər sarsılmaz təməllər üzərində qurulub. Agentlik internet platformasında da bu sahədə müdafiə tədbirləri həyata keçirir, müəllif hüquqlarını, əqli mülkiyyəti qoruyur”.
Azərbaycanda yerli və beynəlxalq səviyyədə keçirilən irimiqyaslı tədbirlərin də bu sistemin hüquqi cəhətdən inkişafına, bu hüququn vətəndaşlar, qurumlar tərəfindən tanınmasına xidmət etdiyini deyən A.X.Əbilov hesab edir ki, Agentiyin gördüyu məqsədyönlü işlər nəticəsində Azərbaycanın klassik ədəbiyyat, incəsənət, musiqi nümunələrinin, o cümlədən də Üzeyir Hacıbəyov başda olmaqla bizim klassik bəstəkarımızın əsərlərinin, eləcə də mətbəx, xalça nümunlərimizin qonşu xalqlar, xüsusən də ermənilər tərəfindən oğurlanmasının qarşısı alınıb, onların Azərbaycana aid olduğu beynəlxalq aləmdə təsdiq olunub: “Agentliyin piratçılığa qarşı apardığı mübarizə nəticəsində başqa xalqların oğurladığı irsin Azərbaycana aid olduğu faktlarla sübut olunub və onlar Azərbaycana qaytarılıb. Bu baxımdan beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın müəllif hüquqları və əlaqəli hüquqalar, əqli mülkiyyət sisteminin optimal idarəetmə institutu olaraq qəbul edilməsi təbii qarşılanmalıdır. Azərbaycanda artıq bu sahədə optimal idarəetmə institutunun yaradılması beynəlxalq aləmdə müsbət qiymətləndirilməyə başlayıb. Bu bizim uğurumuzdur. Azərbaycan dövlətinin əqli mülkiyyət hüquqlarının təminatı sahəsində əldə etdiyi uğurları həm yerli, həm də beynəlxalq ekspertlər, beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri və təmsilçiləri də təqdir edir”.
A.X.Əbilov hesab edir ki, bütün bunların kökündə qanunvericilik bazasının möhkəmliyi, Agentlik rəhbərliyinin, əməkdaşlarının həyata keçirdiyi gərgin və məsuliyyətli, səmərəli fəaliyyət dayanır.
İradə SARIYEVA
