Diaspor quruculuğu, lobbiçilik və dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi…

Azərbaycan ikinci müstəqilliyini əldə edəndən sonra, bir çox sahələrdə olduğu kimi, diaspor sahəsinə də xüsusi diqqət ayrıldı. Düzdür, ilk vaxtlarda bu sahədə o qədər də geniş işlər həyata keçirilmirdi. Amma zaman keçdikcə, qarşıda duran vəzifələrdən biri də xaricdə yaşayan həmvətənlərimizin təşkilatlanması idi. Buna görə də onlara dəstək çox önəmli idi.
Artıq dünyanın bir çox ölkələrində Azərbaycan diaspor nümayəndələri təşkilatlanıb və Azərbaycanı tanıtmaq yolunda xeyli işlər görülüb.
Bu sahədə ümummilli lider Heydər Əliyevin rolunu xüsusi qeyd etməliyik. 2001-ci ildə imzaladığı "Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi haqqında" Sərəncamı ilə diaspor quruculuğu işinin təməli qoyulub. Həmin il noyabr ayının 9-10-da Bakıda Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı keçirildi. Təsadüfi deyil ki, həmin gün Azərbaycan tarixinə böyük bir prosesin başlanğıcı kimi daxil oldu. Prezident Heydər Əliyevin 5 iyul 2002-ci il tarixli Fərmanı ilə Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradıldı. Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması bu işin mərkəzləşdirilmiş qaydada həyata keçirilməsini özündə ehtiva edirdi.
Xarici ölkələrdə diaspor ordusu yetişib
Beynəlxalq Diaspor Təşkilatının sədri İsmayıl Ağayev isə deyir ki, son illər diaspor quruculuğu istiqamətində görülən işlər, Azərbaycanın bu istiqamətdə yürütdüyü siyasət nəticəsində xarici ölkələrdə azərbaycanlılardan ibarət “diaspor ordusu” yetişib: “Azərbaycanın diaspor quruculuğu özünün inkişaf yolunu tutmaqdadır. Hazırda isə lobbiçilik işləri ilə məşğuluq. Beynəlxalq təşkilatlara maliyyə yardımının ayrılması onların diaspor quruculuğu işinə daha yaxşı diqqət göstərdiyini göstərir. Çox vaxt bu işlər qurultaydan-qurultaya, aydan-aya kimi göstərilir. Əslində, belə deyil. Bu sahədə müəyyən inkişaf var və diaspor quruculuğu fəaliyyət növüdür. O cümlədən, xaricdəki diasporlarımız Azərbaycanı kifayət qədər təbliğ edə bilirlər. Bir diaspor rəhbəri və bu işlərin içində olan birisi kimi deyə bilərəm ki, çox şeylər gözləyirik və bizdən də çox işlər gözləyirlər. Düşünürəm ki, bu sahədə işlərimiz hələ çox davam edəcək və uğurlarımız da bol olacaq”.
Ağayevin sözlərinə görə, artıq son illər Azərbaycanın xarici ölkələrdəki diaspor quruculuğu siyasəti erməniləri də qorxuya salıb: “Ermənilərin elə bir tədbiri yoxdur ki, xaricdəki diaspor təşkilatları onlara cavab verməsinlər. Bununla yanaşı, bizim diaspor təşkilatları Azərbaycanın haqq səsinin dünyaya çatdırılması istiqamətində də iş aparırlar. Azərbaycandan kənarda fəaliyyət göstərən, Leyla Əliyevanın rəhbərlik etdiyi "Amor" təşkilatı son illər Rusiyada azərbaycanlıların vahid mərkəzdə birləşdirilməsinə nail olub. Leyla xanımın rəhbərliyi altında "Xocalıya ədalət" kampaniyası, demək olar ki, bütün dünyanı bürüyüb”.
Diasporlarımız hansı işləri görürlər?
Avropa Azərbaycanlılar Konqresinin vitse-prezidenti, Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” cəmiyyətinin sədri Səfər Sadiqi saytımıza açıqlamasında diaspor rəhbəri olaraq gördüyü işlərdən danışıb: “Danimarkadakı “Vətən” cəmiyyəti 2007-ci ilin martından işə başlayıb. Artıq cəmiyyətimizin 11 yaşı var. Bu illər ərzində çox uğurlara imza atmışıq. Danimarkada ilk dəfə “Azərbaycan evi” açıldı. Danimarkada səfirliyimiz olmadan da “Azərbaycan evi”ndə uşaqlarımız üçün “ana dili”, “musiqi” məktəbi açıldı. Bu da Danimarkada Azərbaycan diasporunun inkişafına təkan verdi. “Azərbaycan evi” Diaspora Komitəsinin köməkliyi ilə meydana gəldi. “Azərbaycan evi”ndə Azərbaycan torpaqlarının işğalının ildönümü, dövlət bayramları münasibətilə tədbirlər keçirmişik və gənclərimizə toy mərasimləri etmişik. “Vətən” cəmiyyətinin fəaliyyəti nəticəsində Danimarkada Azərbaycan barədə təbliğat işlərinin gözəl nəticələri olub. Cəmiyyətin təşkilatçılığı ilə Danimarka parlamentinin millət vəkilləri ilə görüşlər keçirilib. Xocalı soyqırımı ilə bağlı mitinqlər keçiririk. 31 Mart soyqırımı, 20 Yanvarla bağlı BMT-yə, Danimarka parlamentinə, Xarici İşlər Nazirliyinə məlumatlandırıcı məlumatlar göndərilir. Danimarka mediasında ermənilərin yalançı məlumatları ifşa olunur. Avropanın bir çox ölkələri yalançı “erməni soyqırımı”nı qəbul etdikləri vaxt, erməni diasporu Danimarka parlamentində “erməni soyqırımı”nı müzakirəyə çıxardılar. Danimarka “Vətən” cəmiyyəti və türk federasiyasının birgə fəaliyyəti nəticəsində Danimarka arxivlərində 1911-ci ildə Kopenhagendə “Daşnaksütun” partiyasının təşkil etdikləri konfransda qarşılarına qoyduqları planları üzə çıxarıb Danimarka parlamentinin sədrinə, millət vəkillərinə, Xarici İşlər Nazirliyinə göndərib onların yalanlarını ifşa etdik. Nəticədə bu gün Danimarka iqtidarında millətçi və sol partiyaların olmasına baxmayaraq, yalançı “erməni soyqırımı” mövzusu gündəlikdən çıxarıldı və bir daha bu mövzuya baxılmayacağı barədə qərar qəbul edildi.
Danimarkada azərbaycanlıların təşkilatlanması və birgə fəaliyyəti yüksək şəkildə təşkil olunub. Milli bayramlarımızda danimarkalılar tədbirlərimizə qatılır, mətbəximiz, musiqimiz, mədəniyyətimizlə tanış olurlar. Uğurlarımız çoxdur. Fəaliyyətimiz cəmiyyətin internet www.vetencemiyyeti.com səhifəsində əks olunub. Qarşıda görüləcək işlərimiz çoxdur. Çox istərdik ki, danimarkalıları Azərbaycana gətirib hər bir iş barədə daha yaxından tanış edək. Ən böyük arzumuz Şuşada Azərbaycan bayrağının dalğalanması və Danimarkada anadan olan uşaqları Qarabağa aparmaqdır”.
2017-ci ildə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi lobbi quruculuğu istiqamətində hansı işləri görüb?
Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən bildirilib ki, 2017-ci il ərzində dünyanın nüfuzlu beynəlxalq təşkilatları ilə, həmçinin, müxtəlif ölkələrin parlamentlərində və hökumətlərində təmsil olunan siyasət adamları, ictimai xadimlər və KİV nümayəndələri ilə əlaqələrin qurulması, onların Azərbaycana səfərlərinin təşkili məqsədilə müxtəlif tədbirlər keçirilib.
Yanvarın 30-da Nazim İbrahimov Amerika Yəhudi Komitəsinin prezidenti Con Şapiro və icraçı direktor Devid Harrisin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşüb. Görüşdə Dövlət Komitəsi ilə Amerika Yəhudi Komitəsi arasında əməkdaşlığın perspektivləri ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb, qarşılıqlı maraq doğuran bir çox məsələlər müzakirə edilib.
Fevralın 26-da Azərbaycan nümayəndə heyəti ilə İzmit Bələdiyyəsində görüş keçirilib. Xocalı faciəsinin 25-ci ildönümü tədbirlərində iştirak etmək üçün Türkiyədə səfərdə olan Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi sədrinin 1-ci müavini Valeh Hacıyev səfər çərçivəsində İzmit Bələdiyyəsinin sədr müavini İbrahim Bulutla görüşüb.
Lobbi quruculuğu istiqamətində 2017-ci il martın 16-da Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə keçirilmiş V Qlobal Bakı Forumunu xüsusi qeyd etmək lazımdır. Tədbir çərçivəsində prezidentlərin iclası keçirilib. Forumda bir sıra ölkələrin indiki və sabiq prezidentləri, baş nazirləri, həmçinin, görkəmli siyasi-ictimai xadimlər, elm adamları iştirak ediblər. Forumda "Transatlantik münasibətlərin gələcəyi" mövzusu müzakirə olunub. Həmin gün, eyni zamanda, terrorizmlə mübarizənin yolları, müasir beynəlxalq münasibətlərin nizama salınması məsələsi müzakirə olunub. Martın 17-də də öz işini davam etdirən forumda beynəlxalq münasibətlərdə Çinin rolu, Avropanın gələcəyinə dair müzakirələr aparılıb.
Bundan başqa, mayda Çin Xalq Respublikasında, iyunda isə Yunanıstanda tədbirlərimiz baş tutub.
İl ərzində Finlandiya-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin sədri Təranə Nəzərova Finlandiyanın bir sıra deputatları, jurnalistləri və tanınmış ictimai-siyasi xadimləri ilə görüşlər keçirib. Görüşlərdə Azərbaycan həqiqətləri, mədəni-tarixi irsi barədə məlumatlar verib.
Noyabrın 7-də Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin təşəbbüsü və dəvəti ilə Azərbaycanda səfərdə olan Türkiyənin Çukuroba Bələdiyyələr Birliyinin üzvlərindən ibarət nümayəndə heyəti 2016-cı ilin aprel döyüşlərində Azərbaycan Ordusunun erməni işğalından azad etdiyi Cocuq Mərcanlı kəndinə səfər etmişlər. Nümayəndə heyəti bir sıra dövlət rəsmiləri ilə də görüşlər keçirib.
Noyabrın 22-də Yunanıstanın paytaxtı Afina şəhərində “Avro-Aralıq dənizi tərəfdaşlığının humanitar problemlərinin həlli” mövzusunda XIII ali səviyyəli toplantı işə başlayıb. Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin “Marianna V.Vardinoyannis” Fondu ilə əməkdaşlığı çərçivəsində keçirilən beynəlxalq tədbir VI Qlobal Bakı Forumuna hazırlıq məqsədi daşıyıb. Toplantıda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisi Əli Həsənov, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov, Avropa İttifaqı və Aralıq dənizi hövzəsi ölkələrinin nüfuzlu dövlət və siyasi xadimləri, sabiq dövlət və hökümət başçıları, elm xadimləri və KİV əməkdaşlarından ibarət 200 nəfərə yaxın nümayəndə iştirak ediblər. Tədbirdə Aralıq dənizi hövzəsindəki humanitar böhranların qarşısının alınması üçün ideya və təşəbbüsləri bölüşmək, miqrasiya, inteqrasiya, milli kimlik və multikulturalizm, xüsusilə də separatizm və öz müqəddəratını təyin etmək məsələləri müzakirə edilib.
Diaspor quruculuğu sahəsində gələcək planlar nədir?
Komitədən bildirilib ki, 2018-ci ildə diaspor və icmalar arasında təşkilatlanma işinin gücləndirilməsi, onların fəaliyyətinin koordinasiyası, yerli cəmiyyətə inteqrasiya, xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı iş adamlarının, gənclərin diaspor quruculuğu işinə cəlb olunması, erməni diasporunun ölkəmizə qarşı antitəbliğat kampaniyalarının qarşısının effektiv şəkildə alınması, soydaşlarımızın hüquq və azadlıqlarının təmin olunması və digər mühüm məsələlər Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin fəaliyyətinin prioritetlərini təşkil edəcək.
2018-ci il martın 15-18-də Bakıda Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə VI Qlobal Bakı Forumu keçiriləcək. “İnklüziv cəmiyyətlərin qurulması üçün ziddiyyətlərin uyğunlaşdırılması” mövzusuna həsr olunan forumda bir sıra ölkələrin indiki prezidentləri, baş nazirləri və nazirləri də daxil olmaqla, 500 nəfərə yaxın qonağın iştirakı nəzərdə tutulur.
Bundan başqa, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 95 illiyinin soydaşlarımızın yaşadığı ölkələrdə geniş qeyd olunması planlaşdırılır. Eyni zamanda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “2018-ci ilin Azərbaycan Respublikasında “Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti ili” elan edilməsi haqqında” və “1918-ci il azərbaycanlıların soyqırımının yüzilliyi haqqında” sərəncamlarına uyğun olaraq tədbirlər planı hazırlanıb və artıq icrasına başlanıb.
Namidə BİNGÖL
Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun keçirdiyi müsabiqəyə təqdim etmək üçün hazırlanıb.