Rusiya atəşkəs üçün 2 qəbuledilməz şərt qoydu...
Zərdüşt Əlizadə: "Qərb Ukraynaya silahı "çay qaşığı ilə" verirdi ki, məğlub olmasın, amma qalib də gəlməsin"
Rusiya Ukrayna nizamlanmasına dair memorandumunda atəşkəs üçün iki variant təklif edir. Birinci variant Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ukrayna tərəfindən "işğal olunmuş" Rusiya ərazilərindən, o cümlədən DXR, LPR, Zaporojye və Xerson vilayətlərindən çıxarılmasını nəzərdə tutur.
İkinci (paket təklifi) qoşunların yerdəyişməsini, səfərbərliyin dayandırılmasını və Kiyevə xarici hərbi yardımın çatdırılmasını qadağan edən maddələrdən ibarətdir.
Bu varianta həmçinin demobilizasiyanın başlanması, üçüncü ölkələrin hərbi mövcudluğunun aradan qaldırılması və Ukraynada hərbi vəziyyətin ləğvi daxildir.
Bundan əlavə, paket təklifi Ukraynada hərbi vəziyyətin ləğvindən sonra 100 gündən gec olmayaraq seçkilərin keçirilməsini nəzərdə tutur.
Memorandumda digər dövlətlərin Ukraynada hərbi fəaliyyətini qadağan edən bənd də var. Həmçinin Ukrayna üçün qeyri-nüvə statusunu, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin maksimum sayının müəyyənləşdirilməsini, Rusiyaya qarşı tətbiq edilən iqtisadi sanksiyaların ləğvini, hərbi əməliyyatlardan dəymiş zərərə görə iddialardan qarşılıqlı imtinanı, rusdilli əhalinin hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsini, Ukrayna pravoslav kilsəsinin fəaliyyətinə qoyulan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılmasını və qüdrətli təşkilatların fəaliyyətinin dayandırılmasını nəzərdə tutur.
Əslində Rusiyanın təqdim etdiyi memorandumda müharibənin başlanmasının ilkin səbəbləri dəyişməyib, əksinə, bir qədər də ağırlaşdırır. Bu memorandum beynəlxalq hüquqa nə qədər uyğundur və Ukrayna bu şərtləri qəbul edə bilərmi?
Baki-xeber.com-un sualını cavablandıran politoloq Zərdüşt Əlizadə bildirdi ki, son illərin təcrübəsinə əsasən, hazırda beynəlxalq hüquq böyük dövlətlərin əlində bir alətə çevrilib: "Ona görə də biz beynəlxalq hüquq məfhumunu artıq unutmalıyıq, çünki belə bir anlayış dünyada işləmir. Bu gün reallıqda güclu dövlətlərin zəif dövlətlərə öz iradəsini qəbul etdirməsi prinsipi var. "Beynəlxalq hüquqa" hər bir böyük dövlət öz mənafeyi prizmasından baxır.
Uzağa getməyək, 30 il ərzində Ermənistan Azərbaycan ərazisini işğal etmişdi. Buna heç bir sübut da lazım deyildi. Amma Qərb, Rusiya və ABŞ Ermənistanı müdafiə edirdi, Azərbaycana isə deyirdilər ki, dil tap. Ermənistan isə deyirdi ki, işğal etdiyim torpaqlar mənimdir, tanımalisan, vəssalam. Daha sonra Azərbaycan öz gücünə məsələni bildiyi kimi həll etdi. Yəni bunu beynəlxalq hüququn gücü həll etmədi, zorun hüququ həll etdi. Əvvəl Qərb bir az etiraz etdi, amna sonra gördü ki, iş-işdən keçib, barışdı.
İndi də Ukrayna rəhbərliyinin bisavadlığı, acıgözlüyü və tamahkarlığı üzündən Rusiya ilə Qərb arasında ölkə cıdır meydanına çevrilib - yarışırlar, bütün silahları sınaqdan keçirirlər. Arada Ukrayna şəhərləri tarimar olur, əhali qırılır və qaçqın düşür.
Qərb Ukraynaya silahı "çay qaşığı ilə" verirdi ki, məğlub olmasın, amma qalib də gəlməsin. Müharibə uzansın, Ukrayna və Rusiya zəifləsin, dövlətlətin aralarındakı uçurum dərinləşsin, xalqlar barışmaz düşmənə çevrilsin. Bu, Avropa və ABŞ-yə sərf edirdi. Onlar özləri də ikiüzlü bir mövqedən çıxış edirdilər. Guya Rusiyaya qarşı cəza tədbirləri tətbiq edirdilər, amma elə cəza tədbirləri - sanksiyalar tətbiq edirdilər ki, öz maddi maraqlarına zərrə qədər də ziyan dəymridi.
Üç ildən artıqdir müharibə gedir, həm Rusiyanın, həm də Ukraynanın vəziyyəti gərginləşib. Hələlik daha varlı və çoxsaylı əhalisi olan Rusiya üstünlük nümayiş etdirir. Amma Ukrayna da göstərdi ki, o, Avropada ikinci döyüşən orduya malikdir.
İndi oturublar danışmağa, amma Qərb Ukraynanın tərəfdarlarının gözlədiyi təzyiqi Rusiyaya göstərmir. Putin hələ də ümid edir ki, Ukraynanı sındıra biləcək, Ukrayna ordusunu geri çəkilməyə vadar edəcək, əhali müharibədən doyub, döyüşmək istəməyəcək və s. Onu da qeyd edim ki, bu ümidlər üçün ciddi əsas var. Ukraynada əhali müharibənin ilk aylarında olduğu kimi canfəşanlıqla orduya getmir, qaçırlar, gizlənirlər, cəbhədə siyasi oyun getdiyini anlayırlar, orduda da korrupsiyanın, qohumbazlığın olduğunu görürlər və s. Eynilə Rusiya ordusunda və əhalisində də bu proses gedir.
İndi tərəflərin sülh istəyini dünyaya göstərmək üçün İstanbulda danışıqlar aparırlar. Rusiya Ukraynanın qarşısına qəsdən qəbuledilməz bir memorandum qoyub ki, razılaşma baş tutmasın. Ukrayna üçün bu şərtləri qəbul etmək mümkün deyil. Mən əminəm ki, Ukrayna ordusu Avropanın maliyyə yardımi ilə döyüşməkdə davam edəcək. Ukrayna ordusuna əlavə canlı qüvvə gərək deyil, bu ordu sovet ordusunun tən yarısıdır. Təsəvvur edin ki, sovet ordusu tən yarıya bölünüb bir-biri ilə döyüşür, amma Ukrayna tərəfi daha döyüşkəndir".
Akif NƏSİRLİ
