Kreml Qarabağdan İrəvana köçmüş erməniləri hələ də "unuda bilmir"...
Rusiya XİN-in sözçüsü Mariya Zaxarova sonuncu brifinqdə Qarabağdan könüllü gedən ermənilərə Moskva tərəfindən yeni humanitar yardımların nəzərdə tutulub-tutulmadığı barədə suala cavabında belə bir humanitar yardımın Rusiyanın diqqət mərkəzində olduğunu bildirib.
Ardınca o qeyd edib ki, yaxın zamanlarda Rusiya QHT-ləri vasitəsilə daha geniş humanitar aksiya nəzərdə tutulur. Qarabağdan köçən ermənilərə Rusiya niyə yardım edir?
Rusiyanın Qarabağdan könüllü gedən ermənilərə belə həssaslıq göstərməsinin, humanitar yardım etməsinin arxasında nə dayanır? Bu doğrudan da sırf humanitar yanaşma sayıla bilərmi? Ola bilərmi ki, Rusiya özünü onların qarşısında mənəvi olaraq günahkar bilir və ona görə yardım edir? Ya bu daha uzağa hesablanmış bir plandır? Bunun arxasındakı nədir?
Aytən Rəhimli: “Qarabağ ermənilərini özünə yaxın tutmağa çalışır, onlara yardım etməklə Ermənistan daxilində Rusiyameyllu qüvvələrin mövqeyini gücləndirir”
Araşdırmaçı Aytən Rəhimli “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, Rusiya üçün Qarabağ erməniləri geopolitik alət kimi vasitədir: “Qarabağ müharibəsindən sonra Rusiya bölgədə təsirini itirməyə başladı, 2020-ci il noyabr ayında imzalanan üçtərəfli bəyanata əsasən Rusiya Qarabağda sülhməramlı qüvvələr yerləşdirdi, amma 2023-cü il sentyabrında Azərbaycan antiterror əməliyyatı keçirdi və Rusiya sülhməramlıları müdaxilə etmədi. Sonucda Qarabağda yaşayan ermənilər Rusiyanı "xəyanətkar" kimi görməyə başladılar. Hətta Qarabağ separatçılarının başında duran Arayik Harutyunyan və Ruben Vardanyan “son günlərində” Rusiyanın onları tənha buraxdığını demişdilər. Dolayısı ilə, Rusiyanın Qarabağ ermənilərinə yardım edərək bu toplum üzərində təsirini qorumağa çalışmaqla, əslində onları yox, Paşinyan hakimiyyətini tək buraxdıqlarını göstərməyə çalışırlar. Yəni erməniləri gələcəkdə siyasi rıçaq kimi yenidən istifadə edə bilmək üçün “münasibətləri pozmurlar”.
Paşinyanın Qərbyönümlü olması fonunda Rusiya Ermənistan dövlətinə birbaşa güvənmir. Ona görə də Qarabağ ermənilərini özünə yaxın tutmağa çalışır, onlara yardım etməklə Ermənistan daxilində Rusiyameyllu qüvvələrin mövqeyini gücləndirir. Qarabağ erməniləri uzun illər Rusiyanın bölgədəki mövcudluğuna arxalanıblar, Rusiya da onlara qarşı imkanları daxilində məsuliyyət daşıdığını göstərməyə çalışır. Bu da etibarı zədələnən Rusiyanın etibar qazanması üçün atılan addımdır. Qarabağ ermənilərindən siyasi təzyiq vasitəsi kimi istifadə etmək, regionda yenidən münaqişə alovlanarsa, "Rusiya kömək edir" fikrindən yola çıxaraq
Cənubi Qafqazda birbaşa yox, dolayı yolla mövcudluq saxlamaqdır”.
A.Rəhimlinin fikrincə, sonuc olaraq Rusiya sübut etməyə çalışır ki, Paşinyana qarşı aqressiv olsa da erməni xalqına münasibətdə mövqeyini dəyişməyib. “Bu, məsələnin görünən tərəfi.
İkinci və görünməyən nüans bu yardımların QHT vasitəsi ilə həyata keçirilməsidir. Əlbəttə, QHT-lər də hökumətin birbaşa nəzarətindədir. Xatırladaq ki, həmin QHT-lər Suriyada, Donbasda, Abxaziyada və Cənubi Osetiyada da fəaliyyət göstərib və Moskvanın siyasi maraqlarına uyğun davranıblar. Yəni yardımlar vətəndaş cəmiyyəti adı ilə həyata keçirilsə də, əslində dövlət strategiyasının bir hissəsidir. Nəzərə alsaq ki, Donetsk və Luqanskda Rusiya bu bölgələrə uzun illər ərzində humanitar yardım göndərdikdən sonra "vətəndaşları qorumaq" bəhanəsi ilə müharibə başlatdı, hətta Abxaziya və Cənubi Osetiyada da humanitar yardım göstərdikdən sonra hərbi mövcudluqluğunu yeritdi. Belə olduqda Lavrovun tam da uğurlu olmayam İrəvan səfərindən sonra addımlar Paşinyan hakimiyyətinə yumşaq xəbərdarlıq və Cənubi Qafqazda səssizliyin Rusiyanın qulağına xoş gəlməməsi üçün gələcək əcəl zəngi hesab edilə bilər.
Və nəzərə alsaq ki, ABŞ Kəşfiyyatı Hesabatında Rusiyanın Cənubi Qafqazda yenidən akrivləşməsini ifşa edən məqamları göstərib, o zaman istər verilən açıqlamalar, istərsə də bölgəyə siyasi səfərlər tezliklə Cənubi Qafqazın daha da gərginləşəcəyini göstərir”-deyə A.Rəhimli vurğuladı.
Faiq Balabəyli: “Rusiyanın məqsədi budur ki, özünü yenidən ermənilərin “himayədarı” kimi qələmə versin”
Müstəqil.az saytının baş redaktoru Faiq Balabəyli “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, Rusiyanın Qarabağdan könüllü köçüb getmiş ermənilərin bu şəkildə qayğısına qalması məsələsi birbaşa bu ölkənin öz maraqları ilə bağlıdır: “Bizim bir atalar sözümüz var: “Cidanı çuvalda gizlətmək olmaz”. Rusiyanın Qarabağdakı erməniləri son 30 ildə açıq-aşkar dəstəklədiyi məlumdur. Təbii ki, burda Rusiyanın öz maraqları var. Bilirsiz ki, Ermənistan Qərbə meyl edir, Rusiyadan uzaqlaşır. Rusiya istəyir ki, ermənilərin üzünü yenidən özünə çevirsin. Vətən müharibəsində Rusiya özünü elə apardı ki, guya tərəf tutmur, erməniləri dəstəkləmir. Lakin hər kəsə məlumdur ki, Rusiya hansısa formada ermənilərin yanında olduğunu göstərdi, altdan-altdan silah, ərzaq göndərdi. Bu hallar baş verdi. Amma Prezident İlham Əliyevin apardığı siyasət nəticəsində və ordumuzun şücaətilə biz istəyimizə nail olduq.
Azərbaycan Prezidentinin yürütdüyü daxili və xarici siyasət imkan vermədi ki, Rusiya açıq-aşkar tərəf kimi görsənsin”.
F.Balabəyli qeyd etdi ki, ermənilər Qarabağı könüllü şəkildə tərk edib və Rusiya o vaxt onları açıq şəkildə müdafiə edə bilmədiyi üçün indi “günahlarını yumağa” çalışır: “Biz erməniləri Qarabağdan zorla çıxarmamışıq, onlar özləri gediblər. İndi Rusiya “qaçqın” kimi qələmə verməklə onlara yardım göstərəcəyini bəyan edir. Təbii, burda Rusiyanın özünün maraqları var, bununla yenidən ermənilərin marağını çəkmək istəyir. Rusiyanın məqsədi budur ki, özünü yenidən ermənilərin “himayədarı” kimi qələmə versin. Humanitar yardım etmək olar, amma erməniləri “qaçqın” kimi qələmə vermədən etsinlər”
-deyə F.Balabəyli qeyd etdi.
F.Balabəyli onu da vurğuladı ki, bu, Rusiyanın Ermənistanın daxilində öz mövqeyini möhkəmləndirmək, itirdiyi etimadı geri qaytarmaq məqsədi də daşıyır: “Rusiya ermənilərin əldən çıxmasını istəmir, çünki yalnız Ermənistan vasitəsilə bölgədə mövqeyini gücləndirə bilər. Odur ki, bu cür addımlara cəhd edir”.
İradə SARIYEVA
