Putinin "vizit kartı" sayılan layihələrin də pulu kəsilir - parlament sədrindən "SOS"...
Neft qiymətlərində ucuzlaşma, Rusiyanın bu və digər səbəblərdən yaşadığı çətinliklər Ermənistanın daha sürətlə bu ölkədən uzaqlaşması ilə müşayiət edilməkdədir.
Proseslərin gedişi göstərir ki, İrəvanın Kremlə qarşı fəaliyyəti qarşıdakı dövr ərzində daha genişmiqyaslı xarakter daşıyacaq. Qeyd edilən fonda “armenianreport” portalı yazır: “Bu, sadəcə, bir növ heyrətamiz və sonsuz absurd teatrıdır. Rusiyada bütün ciddiliyi ilə, adlarını çəkməyə belə dəyməyən müxtəlif natiqlərin ağzı ilə bəyan edirlər ki, Ermənistan KTMT və Aİİ-dən uzaq addımlar atmaqla səhv edir. Burada söhbət təkcə Rusiyanın müstəqil dövlətlər üçün hər şeyi həll etməsi üçün adi olan imperiya üslubundan getmir.
Məsələ burasındadır ki, Rusiya özü də iqtisadiyyatda ciddi problemləri rəsmən etiraf edib: Federasiya Şurasının yuxarı palatası sərt qənaət rejiminə hazırlıq görməyə çağırıb. Federasiya Şurasının rəhbəri Valentina Matviyenko fərdi vergi güzəştlərinin ləğvi, qeyri-rəsmi məşğulluğa qarşı mübarizənin gücləndirilməsi, özəlləşdirmə məsələsinə qayıtmaq məsələsinə baxmağı təklif edib. Vaxtilə Putinin “vizit kartı” olan müxtəlif milli layihələrə də ayrılan pullar kəsilir. "Gələcək büdcələrin şüarı ciddi qənaət, hər rublun səmərəliliyi, hər rubla və regional büdcələrə nəzarətdir", - "İnterfaks" Matviyenkonun sözlərindən sitat gətirir. Rusiya Federasiyasının 2025-ci il büdcəsində orduya və silah-sursatın alınmasına 13,2 trilyon rubl, daha 3,45 trilyon rubl Daxili İşlər Nazirliyi, Rusiya Milli Qvardiyasının, İstintaq Komitəsinin və xüsusi xidmət orqanlarının büdcələrini əhatə edən “milli təhlükəsizlik” bəndi üzrə ayrılıb. Ümumiyyətlə, təhlükəsizlik orqanlarına xərclər Rusiya büdcəsinin 40%-nə çatır. Qeyd edək ki,prezident Matviyenkonun çıxışları Böyük Britaniyanın Aİ-nin ardınca Rusiya neftinin qiymət tavanını aşağı salmasından əvvəl edilib. Bəli, ötən cümə günü Aİ Şurası Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların bir hissəsi olaraq Brüsselin Rusiya neftinin qiymət tavanını dəyişdirmək üçün avtomatik mexanizm tətbiq etdiyini və onun maksimal qiymətini bir barel üçün 60-dan 47,6 ABŞ dollarına endirdiyini elan etdi. Sanksiyalar paketinə, həmçinin Aİ-nin məlumatına görə, Rusiyanın kölgə donanmasının bir hissəsi olan 105 tankerə məhdudiyyətlər daxildir. Onlara Avropa limanlarına zəng etmək qadağan olunacaq və dəniz nəqliyyatı ilə bağlı xidmətlərə çıxışı məhdud olacaq. Ümumilikdə, hazırda 444 tanker Aİ-nin məhdudiyyətləri altındadır. Bank sektorunda Aİ Rusiya Birbaşa İnvestisiya Fondu (RDIF) və onun sub-fondları və şirkətləri ilə hər hansı əməliyyatları qadağan etmək qərarına gəlib. Həmçinin Rusiyaya qarşı sanksiya tədbirlərinə mane olan üçüncü ölkənin maliyyə institutlarına və kriptovalyuta xidməti provayderlərinə qarşı sanksiyaların tətbiqi üçün “məhdudiyyətin aşağı salınması” qərara alınıb.
Bundan başqa, bank-maliyyə sektorunda istifadə olunan proqram təminatının idarə edilməsi sistemləri və proqram təminatının satışı, təchizatı, ötürülməsi və ixracının qadağan edilməsi qərara alınıb. Bütün bunlar, şübhəsiz ki, Rusiya iqtisadiyyatının onsuz da ağır vəziyyətdə olan vəziyyətini daha da ağırlaşdıracaq. Rus oliqarxlarının da hücuma məruz qalması təəccüblü deyil - o cümlədən uzun illər toxunulmaz hesab edilənlər. Dövlət Dumasının İqtisadi Siyasət Komitəsinin sədr müavini Nikolay Arefyevin verdiyi müsahibədə bildirdiyi kimi, təkcə keçən il rusiyalı milyarderlər “25 milyard dollar toplayıblar” və “gəlir mənbələri milliləşdirilərsə, bu pul iqtisadi problemləri həll etmək üçün kifayət edəcək”. Onların tam rus yalanları və senzurası şəraitində etirafları Rusiya Federasiyasındakı böhranın dəhşətli miqyasının daha bir sübutudur. Amma əsas odur ki, Rusiya artıq zibil qutularını gəzməyə başlayıb. Müharibə aludəçisi olan Putinə xərac verməkdən imtina edənlərə qarşı növbəti səs-küylü siyasi işlərlə bağlı xəbərlər gözləyirik. Biz zəngin və məşhur rusların bir neçə dəfə düşdüyü pəncərələrə baxırıq. Tamaşa davam etməlidir. Yalnız bunu kənardan izləmək bizim üçün daha düzgün olardı. Çünki Rusiya bir neçə dəfə sübut edib ki, o, Ermənistanın müttəfiqi bir yana, etibarlı tərəfdaş olmayıb və olmayacaq. Kreml həmişə “Ermənistanın heç yerə getməyəcəyinə” inanıb. İndi isə nəinki onlarla eyni yolda olduğumuzu deyil, həm də bu istiqamətdə konkret addımlar atdığımızı deyəndə, Rusiya isterikaya gedir. Eyni zamanda bütün bunların bizim tərəfimizdən ciddi olmadığına ümid edirlər. Qoy belə düşünsünlər. Biz öz yolumuzu seçmişik. Və bu, Rusiyadan uzaqlaşan yoldur”. Bu fonda Rusiya Ermənistanda hakimiyyət dəyişikliyinə biznesmen Samvel Karapetyan vasitəsilə nail olmağa daha çox meyl edir. O, Ermənistanda hakimiyyəti ələ keçirməyə çağırışlara görə həbs edildikdən sonra, yaxın günlərdə yeni siyasi qüvvə yaratmaq niyyətində olduğunu bəyan edib. Karapetyanın bu prosesi Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin təcridxanasından şəxsən idarə edib-etməyəcəyi məlum deyil. Hələlik yalnız onu bildirib ki, həmfikir insanlarla əməkdaşlığı istisna etmir. Parlamentdəki iki müxalif fraksiyadan yalnız biri dollar milyarderi olan Karapetyanın təşəbbüsünü dəstəkləyib. Sabiq prezident Serj Sarkisyanın lideri olduğu “Şərəfim var” fraksiyası əməkdaşlığa hazır olduğunu bildirib. Fraksiya rəhbəri Hayk Mamicanyan deyib: “Biz onu öz həmfikirimiz hesab edirik, çünki açıq şəkildə bəyan edib ki, əsas məqsədi hakimiyyət dəyişikliyidir”. Digər sabiq prezident Robert Köçəryanın lideri olduğu “Hayastan” fraksiyası isə Samvel Karapetyanın siyasi fəaliyyət niyyətini alqışlayıb. Lakin bu blok hələlik əməkdaşlıq etməyə hazır olduğunu bildirməyib. Hakim partiya “Vətəndaş Müqaviləsi” isə bəyan edib ki, “yeni qüvvənin” yaradılması onları qorxutmur, lakin Rusiya vətəndaşının Ermənistanın daxili siyasi həyatına qarışmağa çalışması narahatlıq doğurur. Təhlükəsizlik siyasətləri araşdırma mərkəzinin eksperti, politoloq Robert Gevondyan qeyd edir: “Söhbət yeni qüvvənin yaradılmasından yox, köhnə qüvvələrin yenidən qablaşdırılmasından gedir. Əslində, siyasi proseslərdə ciddi dəyişikliklər olmayacaq”.
Tahir TAĞIYEV
