Ukrayna XİN başçısının Bakıya səfərinin “dərin qatları” var...

Ukraynanın xarici işlər naziri Andriy Sıbihan Bakıya səfəri çərçivəsində Prezident İlham Əliyevin qəbulunda olub, eyni zamanda Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovla görüşüb. Andriy Sıbiha Bakıda Zəfər parkını, həmçinin Şəhidlər xiyabanında Azərbaycanın ukraynaəsilli Milli Qəhrəmanı Viktor Seryoginin məzarını ziyarət edib.
A.Sıbihanın Bakı səfərini şərh edən ekspertlər hesab edirlər ki, bu səfərin “dərin qatları” var.
Mətin Məmmədli: “Bir çox vacib məsələlər, istiqamətlər var ki...”
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin eksperti, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru Mətin Məmmədli "Bakı-Xəbər"ə bildirdi ki, bu, Ukraynanın xarici işlər nazirinin ölkəmizə ilk səfəridir və bu səfəri yüksək dəyərləndirmək olar: “Azərbaycan və Ukrayna strateji tərəfdaşlığı olan dövlətlərdir. Hər iki ölkə qarşılıqlı olaraq müstəqilliyə, ərazi bütövlüyünə, suverenliyə böyük əhəmiyyət verir. Yəni Azərbaycan, xüsusən də Ukrayna-Rusiya müharibəsi başlayandan sonra ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə hörmət etdiyini dəfələrlə bəyan edib. Bu gün Azərbaycan postsovet məkanında Ukraynaya ən çox humanitar yardım göstərən dövlətdir. Təxminən 100 milyon dollar həcmində humanitar yardım göstərib və bu humanitar yardımlar, Prezidentin də qeyd etdiyi kimi, bundan sonra da davam edəcək. İki ölkə arasında indiyə qədər müxtəlif sahələrdə yaxın münasibət qurulub. Siyasi, iqtisadi, ticari, enerji və sair sahələrdə əlaqələr mövcuddur. İki ölkə maraqlıdır ki, müxtəlif müstəvilərdə qurulmuş bu əlaqələri daha da dərinləşdirsinlər, davam etdirsinlər.
Düşünürəm ki, Ukraynanın xarici işlər nazirinin səfəri iki ölkə arasında əməkdaşlıq münasibətlərinin dərinləşməsinə müəyyən mənada töhfə verəcək.
Təbii ki, Azərbaycan və Ukraynanın fərqli xarici siyasət gündəlikləri var, prioritetlər fərqlidir. Amma Azərbaycanla Ukrayna arasında ümumi ortaq mövqe ondan ibarətdir ki, hər iki ölkə müstəqilliyin qorunmasını xarici siyasətlərində əsas prioritet kimi qəbul edirlər”.
M.Məmmədlinin sözlərinə görə, vaxtilə, hələ keçən əsrin 90-cı illərinin sonlarında Azərbaycanla Ukrayna arasında GUAM təşkilatı yaradılıb və Azərbaycanla, Ukrayna ilə paralel olaraq digər postsovet ölkələri - Gürcüstan və Moldova da bu təşkilata qoşulmuşdu.
“Dediyim kimi, bir çox vacib məsələlər, istiqamətlər var ki, iki ölkə əməkdaşlıq edir. Ümumi oxşar, üst-üstə düşən məqam hər iki ölkənin müstəqilliyinin qorunmasını xarici siyasətində əsas prioritet kimi qəbul etməsidir. Bu gün biz Rusiya-Ukrayna müharibəsindən danışarkən də qeyd edirik ki, bu münaqişə ilk növbədə sülh yolu ilə, danışıqlar yolu ilə öz həllini tapmalıdır. İkinci vurğuladığımız məqam odur ki, münaqişə Ukraynanın ərazi bütövlüyü, müstəqilliyi, suverenliyi çərçivəsində öz həllini tapmalıdır. Eyni zamanda Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini Ukrayna hər zaman dəstəkləyib, bu da Azərbaycan tərəfindən yüksək dəyərləndirilib”-deyə M.Məmmədli qeyd etdi.
İlyas Hüseynov: “Həlli mümkün olmayan problemlərin nizamlanmasında vasitəçi rolunu həyata keçiririk”
Politoloq İlyas Hüseynovun isə məsələyə mövqeyi belə oldu: “Ukraynanın xarici işlər nazirinin Bakıya səfəri Azərbaycanla Ukrayna arasında olan münasibətlərin yüksək səviyyəsini ifadə edir. Burda bir sıra mühüm danışıqlar həyata keçirilib. Cənab Prezident İlham Əliyev praqmatik siyasət yürüdür və Prezidentin Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı mötəbər kürsülərdən söylədiyi fikirlər real siyasətə əsaslanır. Biz 30 illik işğalı aradan qaldırmışıq və torpaqlarımızın üzərində nəzarəti bərpa etmişik, ərazi bütövlüyümüz təmin olunub. Bu baxımdan Azərbaycana diqqət çox böyükdür, xüsusilə də xarici ekspertlər tərəfindən. Xarici müşahidəçilər bölgədəki siyasəti dəqiq incələyirlər. Elə Rusiya-Ukrayna müharibəsi də göstərdi ki, Azərbaycan postsovet məkanında inanılmaz bir uğura imza atdı və yeni geosiyasi reallıqlar formalaşdırdı. Bu geopolitik reallıqlar həm də dünyada gedən tranformasiya, yeni dünya nizamına keçid istiqamətində qanlı müharibələrdə özünü göstəməkdədir. Rusiya-Ukrayna müharibəsi də onların ən böyük bir parçasını təşkil edir. Bu baxımdan, Azərbaycanın təcrübəsini öyrənmək, Azərbaycanla məsləhətləşmələr həyata keçirmək, müxtəlif dialoqlar icra etmək əhəmiyyət kəsb edir”.
İ.Hüseynovun sözlərinə görə, Azərbaycan Rusiya-Ukrayna müharibəsində çox ağıllı “qırmızı xətti” müəyyənləşdirib və bu da Rusiya ilə imzalanmış müttəfiqlilk, qarşılıqlı fəaliyyəti ilə müəyyənləşən bəyannamədən irəli gəlir: “Eyni zamanda da Ukraynanın ərazi bütövlüyünə olan ehtiram və hörmət, Ukraynaya humanitar yardımlar burda xüsusilə fərqlənir. Bildirilən fikir də bundan ibarətdir ki, bundan sonra da Azərbaycan Ukraynaya humanitar kontekstdə dəstəyini ifadə edəcək. Biz müharibənin nə olduğunu bilirik. İki böyük müharibə həyata keçirmişik və tarixi nəticə qazanmışıq. Dağıntılar, fəlakətlər, qaçqın, məcburi köçkün problemi, onıların sosial qayğıları bizə çox tanışdır. Ona görə də bizim üçün dünyanın müxtəlif bölgələrində sülhün qorunması, təhlükəsizlik sisteminin etibarlı mühafizəsi və dayanıqlılığı mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Müharibələr dünyada iqtisadi böhrana, tədarük zəncirinin qırılmasına, dolayısı ilə həm də bizim coğrafiyaya təsir edir. O cümlədən, biz də çalışırıq ki, dünyada sülhü və ədaləti bərpa edək, ən azından buna bir təşəbbüs göstərək. Azərbaycanın ötən illər ərzində artan geosiyasi nüfuzu həm də ona dəlalət edir ki, biz çox çətin, həlli mümkün olmayan problemlərin nizamlanmasında vasitəçi rolunu həyata keçiririk. Əminəm ki, bu danışıqlardan sonra Rusiya tərəfi ilə hər hansı təmaslar olarsa, burda da Azərbaycan barışdırıcılıq siyasətini həyata keçirəcək”.
İradə SARIYEVA