çərşənbə axşamı günü, 17 iyun 2025
     

Tramp azərbaycanlı tələbələri də Harvarddan qovacaq - cəmi 6800 tələbə...

Image

Kamran Əsədov: “...Azərbaycan da daxil olmaqla, bir çox ölkənin gənc intellektual resurslarına təsir etmə potensialına malikdir”

“Əl Cəzirə”nin yaydığı məlumata görə, Tramp administarsiyası Harvardın əcnəbi tələbələri qəbul etməsinə mane olmaq üçün aylarla davam edən təzyiq kampaniyasında universitetə ​​qarşı son hərəkətə keçib.

Prezident D.Trampın administrasiyası Fələstin tərəfdarı etirazlara, eləcə də müxtəliflik təşəbbüslərinə və tədris proqramlarına cavablarına görə ABŞ-ın ən yaxşı universitetlərinə qarşı sərt mövqe nümayiş etdirib. Cümə axşamı Harvard Universitetinin əcnəbi tələbələri qəbul etməsinə mane olmaq üçün atılan addım, tənqidçilərin fikrincə, əsassız antisemitizm iddialarından qaynaqlanan aylarla davam edən qarşıdurmanın son kəskinləşməsidir.

Söhbət Donald Tramp administrasiyasının Harvard Universitetinə xarici ölkələrdən tələbə qəbuluna məhdudiyyət qoymaq barədə qərarından gedir. Tramp administrasiyasının qərarını şərh edən “Əl Cəzirə” yazır ki, qərar universitetdə son aylarda aparılan daxili araşdırmanın nəticəsi olaraq verilib. Mənbələr qeyd edib ki, söhbət əsasən xarici ölkələrlə, xüsusilə Çin və Yaxın Şərq dövlətləri ilə bağlı maliyyə və akademik əlaqələrə yönəlik araşdırmalardan gedir.

Administrasiyanın bu qərarı Harvardın beynəlxalq proqramlarına ciddi təsir göstərə bilər. Qeyd olunur ki, hazırda Harvard Universitetində minlərlə xarici tələbə təhsil alır və onların əksəriyyəti elmi tədqiqat proqramlarına cəlb olunub. Məsələ ilə bağlı hələlik nə universitet rəhbərliyi, nə də ABŞ Təhsil Departamenti rəsmi açıqlama verib.

Trampın yeni bir qərarı ilə Harvarda ayrılan dövlət maliyyəsi kəsilib, bu ali məktəbin maliyyələşdirilməsini dayandırıb. Bu qərarla Harvard universitetinə xaricdən tələbə qəbulunu qadağan edib. Verilən qərara görə, 6800 nəfər xarici tələbə Harvard universitetindən çıxarılmalıdır. Bu qərarın Azərbaycana birbaşa nə təsirləri olacaq? Azərbaycandan da orda oxuyanlar varmı? Bildiyimiz qədər, orada vaxtilə Azərbaycandan çox gənc oxuyurdu. Təbii, indi də orda oxuyanlar arasında azərbaycanlılar var və 6800 nəfərin içində Azərbaycan vətəndaşlarının olmaması mümkün deyil.

“Verilən qərar Azərbaycan vətəndaşları üçün də birbaşa nəticələr doğura bilər”

Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, D.Trampın bu qərarı çox ziyanlı addımdır: “İlk növbədə qeyd edim ki, ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası tərəfindən Harvard Universitetinə qarşı qəbul edilən yeni qərar ali təhsildə beynəlxalqlaşma prinsiplərinə ciddi zərbə vurmaqla yanaşı, Azərbaycan da daxil olmaqla bir çox ölkənin gənc intellektual resurslarına təsir etmə potensialına malikdir. Qərara əsasən, Harvard Universitetinə ayrılan federal maliyyə yardımı dayandırılır, beynəlxalq tələbə qəbulu qadağan edilir və hazırda universitetdə təhsil alan 6800 xarici tələbənin ABŞ-ı tərk etməsi və ya digər universitetlərə köçürülməsi tələb olunur. Bu sadəcə bir universitetin daxili məsələsi kimi görünməməlidir, çünki bu qərarın təhsilin geosiyasi yönlərini dəyişəcək dərəcədə çoxölçülü təsirləri olacaq”.

K.Əsədov qeyd etdi ki, hazırda Harvard Universitetində təhsil alan 6800 xarici tələbə müxtəlif ölkələrdən olan yüksək intellektual potensiala sahib gənclərdir. O vurğuladı ki, ABŞ Təhsil Departamentinin 2022-ci il hesabatına görə, Harvard Universitetində 100-dən çox ölkədən tələbə təhsil alır. “Bu universitet uzun illərdir ki, Azərbaycan gəncləri üçün də ən yüksək hədəflərdən biri olub. 2024-cü ilin statistikalarına əsasən, Harvard Universitetində təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin sayı az olsa da, orada qəbul olunan hər bir azərbaycanlı gənc ya özəl məktəblərdə yüksək təhsil almış, ya da beynəlxalq olimpiadalarda uğur qazanmış şəxslərdir. Bu faktlar göstərir ki, verilən qərar Azərbaycan vətəndaşları üçün də birbaşa nəticələr doğura bilər.

Qərarın mənfi təsirlərindən biri beynəlxalq təhsil mobilitesinin zəifləməsidir. O qeyd etdi ki, Harvard kimi dünya elitasına daxil olan universitetlərdə təhsil alan tələbələr yalnız akademik deyil, həm də diplomatik və iqtisadi cəhətdən ölkələrinin “yumşaq gücü” kimi çıxış edirlər. Azərbaycandan olan tələbələrin Harvard və digər prestijli universitetlərdə oxuması ölkənin insan kapitalının inkişafı baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. Əgər bu gənclərin ABŞ-dakı təhsil imkanları bağlanarsa, onların həm təhsil perspektivləri məhdudlaşacaq, həm də beynəlxalq əmək bazarına çıxışları zəifləyəcək.

Digər tərəfdən, bu qərar ABŞ-ın ali təhsil sistemində müstəqillik prinsipinə də ziddir. ABŞ Konstitusiyasının birbaşa ali təhsili tənzimləyən maddəsi olmasa da, Ali Məhkəmə qərarlarında universitetlərin akademik muxtariyyətinin təmin olunması demokratik dəyərlərin ayrılmaz hissəsi kimi tanınır. Harvard Universiteti artıq bu qərarı qeyri-qanuni hesab edərək hüquqi prosedurlara başlayacağını açıqlayıb. Bu isə onu göstərir ki, qərar yalnız təhsil sahəsində deyil, ABŞ-ın daxili hüquq sistemində də ciddi mübahisələr yaradacaq.

Bu qərarın müsbət tərəfi kimi, Tramp administrasiyasının öz mövqeyindən baxdıqda “milliləşdirilmiş resurs prioritetləşməsi” göstərilə bilər. Yəni pandemiyadan sonrakı dövrdə daxili təhsil ehtiyaclarının ödənilməsi, amerikalı tələbələrin maraqlarının qorunması kimi arqumentlər irəli sürülür. Lakin bu mülahizələrin ümumi qlobal dəyərlərlə ziddiyyət təşkil etdiyi aydındır. Təhsil beynəlxalq sərhədləri aşan, mədəniyyətlərarası dialoqu təşviq edən bir vasitədir. ABŞ-ın ali təhsil bazarında beynəlxalq tələbələrin rolu danılmazdır: 2021-ci ildə ABŞ universitetlərində təhsil alan 914 min xarici tələbə ölkə iqtisadiyyatına illik 32 milyard dollar gəlir gətirmişdi. Yəni bu tələbələr təkcə təhsil deyil, həm də iqtisadi dəyər yaradırdılar”.

K.Əsədovun sözlərinə görə, dünya təcrübəsi isə ABŞ-dan fərqli istiqamətdə inkişaf edir: “Məsələn, Kanada və Avstraliya hazırda beynəlxalq tələbələrin qəbulunu daha da asanlaşdırmaq, viza proseslərini sürətləndirmək, hətta təhsil sonrası iş icazəsi ilə onları ölkədə saxlamaq üçün hüquqi çərçivələrini genişləndirir. Kanada 2024-cü ildə təhsil viza kvotasını 900 min nəfərə qədər artıracağını bəyan edib. Bu isə onu göstərir ki, Trampın yanaşması təhsilin gələcəyinə yönəlik qlobal trendlərlə ziddiyyət təşkil edir və ABŞ-ın “təhsil brendi”nin cazibədarlığını azalda bilər.

Azərbaycan üçün bu qərar həm xəbərdarlıq, həm də fürsət olmalıdır. Əgər ABŞ kimi aparıcı ölkələrdə siyasi qərarlar gənclərin təhsil hüquqlarını məhdudlaşdıra bilirsə, Azərbaycan daxilində yüksək keyfiyyətli beynəlxalq səviyyəli təhsil mühitinin yaradılması daha təxirəsalınmaz hala gəlir. Bu həm də yerli ali təhsil müəssisələri üçün bir siqnal olmalıdır: dünya miqyasında tanınan və azərbaycanlı gəncləri ölkədə saxlaya biləcək keyfiyyətli proqramlar, ikili diplomlar, beynəlxalq akkreditasiyalar genişlənməlidir.

Sonda qeyd edim ki, Harvard Universitetinə qarşı tətbiq edilən bu qərar sadəcə bir universitetin deyil, bütün beynəlxalq təhsil sisteminin təlatümüdür. Bu qərar qüvvədə qalarsa, Azərbaycanın da daxil olduğu bir çox ölkənin gələcəyinə və insan resurslarının formalaşmasına mənfi təsir göstərəcək. Qlobal dünya artıq bilik və bacarıqların sərhədləri aşdığı bir mərhələdədir. Bu sərhədləri süni şəkildə bağlamaq nə ədalətlidir, nə də gələcəyə xidmət edir”-deyə K.Əsədov qeyd etdi.

İradə SARIYEVA



VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

İsrail səfiri Holokostu təhqir edən ermənilərlə dostluq qurur... - VİDEO

Putin saxtalaşdırdı, Ermənistana "qəhrəman" dedi... - VİDEO

Tramp bu mövzuda Azərbaycana tələb qoymayıb və qoya da bilməz - erməni təbliğat şousu ifşa edilir...

Azərbaycanda bu ailələrin hər birinə ayda 2200 manat az pul deyil...

TÜRKPA tanıdı, Qərbi azərbaycanlıların haqqını başqa dünya qurumları nə vaxt tanıyacaq?..

SON XƏBƏRLƏR

17.06.2025 / 11:39
Prezident İlham Əliyev Şimali Makedoniya Assambleyasının sədrini qəbul edib

17.06.2025 / 11:25
İndi də 150 min dollarlıq saatı ilə gündəmə düşdü...

17.06.2025 / 11:18
Sumqayıtda 11 vətəndaşa qarşı dələduzliq edən qadın yaxalanıb

17.06.2025 / 11:10
Azərbaycanda tikinti ilə bağlı yeni dövlət standartları qəbul edilib

17.06.2025 / 11:05
Daha bir İran generalı öldürüldü

17.06.2025 / 11:01
QƏRAR - bu şəxslər məhkəməyə məcburi gətiriləcək

17.06.2025 / 10:33
"Qalatasaray"a bəd xəbər - "İnter" Hakan Çalhanoğlunu satmır

17.06.2025 / 10:28
Belarus XİN-dən Azərbaycana minnətdarlıq mesajı

17.06.2025 / 10:21
Ağcabədidə qanunsuz tikili sökülüb - FHN-dən açıqlama

17.06.2025 / 10:12
İsmayıllıda atasını bıçaqlayan şəxs saxlanıldı - polis

17.06.2025 / 10:04
ABŞ-dan QƏRAR: İsraildəki diplomatik missiyalar fəaliyyətini dayandırdı

17.06.2025 / 10:00
Rusiya Kiyevi qana boyadı - ölənlərin sayı 14-ü keçib

17.06.2025 / 09:40
Bu gün Səbailin əksər hissələrində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.06.2025 / 09:34
Ərəblər bu futbolçuya illik 50 milyon avro maaş təklif edirlər!

17.06.2025 / 09:25
İtaliya qərarını verdi! - şagirdlərin mobil telefonlardan istifadəsi qadağan edildi

17.06.2025 / 09:21
Ölkələr öz vətəndaşlarını İsraildən çıxarmağa başladı - “Bu son şansınız ola bilər”...

17.06.2025 / 09:20
Hacıqabulda keçmiş məhkum narkotikaya görə saxlanılıb

17.06.2025 / 09:13
"Təcili İsraili tərk edin!" - Çin vətəndaşlarına müraciət etdi

17.06.2025 / 09:12
Tramp G7 zirvəsini yarımçıq tərk edib ABŞ-a qayıdır TƏCİLİ

17.06.2025 / 09:06
Tramp Türkiyəni yox, İsraili seçdi....İran rejiminin taleyi həll edildi...

17.06.2025 / 03:08
İran-İsrail müharibəsi qızışdı, Tramp açıq xəbərdarlıq etdi - dərhal Tehranı tərk edin!...

16.06.2025 / 23:56
İsrail İranın F-14 qırıcısını, İran isə İsrailin F-35-ni vurdu...

16.06.2025 / 23:41
Netanyahudan dünyanı şoka salan bəyanat – “Müharibənin bitməsi üçün Xamneyi ölməlidir”

16.06.2025 / 23:23
İmamoğlunu 7 il həbs gözləyir – xalq isə İmamoğlu deyir

16.06.2025 / 23:21
Erməni “politoloq” Azərbaycana şər atdı

16.06.2025 / 21:56
ABŞ İran-İsrail müharibəsinə qoşulacaqmı? - Tramp danışmaq istəmədi...

16.06.2025 / 21:12
İran raketini hədəf alan İsrailin “Dəmir günbəz”i atdığı raketlərlə özünü vurdu...

16.06.2025 / 20:43
Mendeleyev cədvəlindəki bu element insanı təkrar gəncləşdirir - SİRLƏR AÇILDI

16.06.2025 / 20:38
İsrail İran dövlət televiziyasını vurdu

16.06.2025 / 20:29
BDU Qlobal Dayanıqlı İnkişaf Konqresində öz stendi ilə təmsil olunur

16.06.2025 / 20:02
Netanyahu iranlılara, İran isə israillilərə çağırış etdi – “Tehranı boşaldın”, “Təl-Əvivi tərk edin”...

16.06.2025 / 19:47
Bir qrup Belarus vətəndaşı Azərbaycan vasitəsilə İrandan çıxarıldı...

16.06.2025 / 19:30
Bütöv Azərbaycan Ocaqlarının İsrailin İrana hərbi əməliyyatları ilə bağlı BƏYANATI

16.06.2025 / 18:58
Natanz nüvə obyektinin yeraltı hissəsinə hücuma dair heç bir əlamət yoxdur - MAQATE İsraili təkzib etdi

16.06.2025 / 18:35
İsrail ordusu Tehranda hava üstünlüyünü ələ keçirdiyini iddia etdi...

16.06.2025 / 17:53
İsrail İranın qisas hücumuna qarşı hərəkətə keçdi - xaricdəki səfirlik və nümayəndəliklər bağlanır...

16.06.2025 / 17:28
“Qurtuluşumuzun Suverenlik Yolu” eqidası altında tədbir, yazı müsabiqəsi, kitab sərgisi keçirilib

16.06.2025 / 17:11
İran Təl-Əvivə hücumda hipersonik raketlərdən istifadə etdi

16.06.2025 / 17:06
Şuşada “Yeni dünya nizamı: geosiyasi aspektlər və qlobal çağırışlar” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib

16.06.2025 / 16:56
“İsrail İranın yenidən qruplaşmaq qabiliyyətini düzgün qiymətləndirmədi”

16.06.2025 / 16:35
Rusiya daha 1245 hərbçinin meyitini Ukraynaya təhvil verdi...

16.06.2025 / 15:30
İsmayıllıda həyətində çətənə kolu yetişdirən şəxs tutuldu

16.06.2025 / 14:46
Ceyhun Bayramov özbəkistanlı həmkarı ilə bölgədə yaranmış vəziyyəti müzakirə etdi

16.06.2025 / 13:18
Bakıda qəza törədib hadisə yerindən qaçan şəxs saxlandı

16.06.2025 / 13:03
Qırğızıstan XİN vətəndaşlarının İrandan təxliyəsinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycana təşəkkür etdi...

16.06.2025 / 12:44
41 Azərbaycan vətəndaşı İrandan təxliyə olundu...

16.06.2025 / 11:24
YUBİLYAR İLHAMƏ MƏHƏMMƏDQIZININ YENİ KİTABI TƏQDİM EDİLDİ

16.06.2025 / 09:38
İranda MOSSAD agentlərinin ovu başladı - Tehranın mərkəzində MOSSAD-ın üç mərtəbəli dron emalatxanası aşkarlandı

16.06.2025 / 08:51
Tramp Netanyahunun İranın ali dini lideri Xamneyini öldürmək planına qarşı çıxdı

16.06.2025 / 01:15
ABŞ səfirliyi vətəndaşlarını İranı Azərbaycan vasitəsilə dərhal tərk etməyə çağırdı

16.06.2025 / 00:56
İran İslam ölkələrinə çağırış etdi - İsrailə qarşı hərəkətə keçin...

16.06.2025 / 00:51
Heydər Əliyev Mərkəzinin parkında Milli Qurtuluş Günü münasibətilə konsert olub

16.06.2025 / 00:42
İsrail İran XİN-in binasını, İran isə İsrailin silah zavodunu vurdu... - VİDEO

15.06.2025 / 22:44
İsraildən İrana daha bir zərbə - SEPAH-ın kəşfiyyat rəhbəri Kazemi də öldürüldü

15.06.2025 / 22:32
İran yenidən İsrailə raket zərbələri endirməyə başladı – Təl-Əviv, Hayfa və Qüds vuruldu...

15.06.2025 / 21:49
İsrail İran Hərbi Dəniz Qüvvələrinin qərargahını məhv etdi

15.06.2025 / 21:10
Ərdoğan Azərbaycanı təbrik etdi

15.06.2025 / 20:22
Putin Trampla danışdıqdan sonra Xamneyiyə xəbərdarlıq etdi - İran rejimi təhlükədədir…

15.06.2025 / 20:06
MOSSAD İran daxilində də hücumlarını davam etdirir - Tehranda bomba yüklü 5 avtomobil partladıldı, 14 nüvə alimi öldürüldü…

15.06.2025 / 18:33
Trampdan son dəqiqə İran-İsrail açıqlaması - Hazırda danışıqlar gedir, çox yaxında sülh olacaq…

15.06.2025 / 18:02
Tehran və Təl-Əviv ağır bombardman atında - SEPAH-ın və İran Hərbi Dəniz Qüvvələrinin qərargahları vuruldu…

15.06.2025 / 16:51
İsrailin müdafiə naziri: “Tehran Beyruta çevrilir”

15.06.2025 / 16:29
Şuşa Bəyannaməsi - Tarixi Birlik və Qardaşlığın Zirvəsi

15.06.2025 / 16:27
Mətbuat Şurasında Gürcüstanın Azərbaycan dilli media orqanları ilə bağlı müzakirə aparılıb

15.06.2025 / 16:15
İran ABŞ-ı İsrailə təsir göstərməyə çağırdı

15.06.2025 / 15:53
Trampın ad günündə etiraz aksiyaları bütün ölkəyə yayıldı

15.06.2025 / 15:10
Tarixdə iz qoyan sənəd - Şuşa Bəyannaməsi

15.06.2025 / 14:14
TİKA Azərbaycanda autizmli uşaqlar üçün yeni otaq yaradıb

15.06.2025 / 14:03
Türkiyədən İsrailə məlumat ötürülməsi iddialarına rəsmi cavab gəldi - YALANDIR

15.06.2025 / 13:53
Qırğızıstan səfirliyinin əməkdaşları da Azərbaycan vasitəsilə İrandan çıxarıldı...

15.06.2025 / 13:26
DTX 15 İyun - Milli Qurtuluş Gününə həsr olunmuş videoçarx paylaşdı - VİDEO

15.06.2025 / 12:03
Prezident İlham Əliyev Koreyanın yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi - FOTO

15.06.2025 / 11:41
İran donanması Oman dənizində Britaniyanın kəşfiyyat gəmisinin qarşısını kəsdi

15.06.2025 / 11:26
Prezident İlham Əliyev Fələstinin yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib - FOTO

15.06.2025 / 10:13
Prezident: "Azərbaycan yeni reallıqlar şəraitində müstəqil siyasətini cəsarətlə davam etdirir"

15.06.2025 / 10:11
"Azərbaycan nəinki Cənubi Qafqazın, bütövlükdə Avrasiyanın dialoq və əməkdaşlıq məkanına çevrilməsinin tərəfdarıdır" - Prezident

15.06.2025 / 10:10
Prezident İlham Əliyev beynəlxalq konfransın iştirakçılarına müraciət ünvanladı...

15.06.2025 / 09:30
İsrail İrana necə sızdı? - Əhmədinejadın illər öncəki etirafı yenidən gündəmə gəldi…

15.06.2025 / 09:05
Mehriban Əliyeva Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - FOTO

15.06.2025 / 08:47
İsrailin hücumu zamanı İran Baş Qərargah rəisi Baqerinin həyat yoldaşı və qızı da öldürüldü…

15.06.2025 / 04:15
İrana sızan MOSSAD agentləri raketlərlə Tehranda SEPAH hədəflərini vurdu… - VİDEO

Erməni əsillilərin Bakı məhkəməsi dövlət və ictimai maraqlara tam uyğun faktları təsdiqləyir...

XƏBƏR ARXİVİ