
Sərnişindaşıma fəaliyyətinin rahat və çevik həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə tətbiq edilən daşıma növlərindən biri də taksi xidmətidir. Xüsusən hərəkətliliyin daha yüksək olduğu iri şəhərlərdə yaşayan əhali tez-tez nəqliyyat vasitəsi olaraq taksilərə üz tutur.
Ölkəmizin müxtəlif bölgələrində, xüsusən paytaxtda taksi fəaliyyəti üçün istismar olunan avtomobillərin sayı kifayət qədərdir. Statistikaya görə, Bakı şəhərində hər min nəfərə düşən taksi sayı oxşar şəhərlərlə müqayisədə 4-5 dəfə çoxdur. Bu, şəhərdə tıxacların yaranmasına təsir etməklə yanaşı, neqativ ekoloji nəticələrə də gətirib çıxarır.
Günümüzdə də ölkədə sərnişindaşıma sahəsində onlarla taksi şirkəti fəaliyyət göstərir. Sözügedən şirkətlərin sayının artması onlar arasında rəqabəti daha da gücləndirib. Qeyd etdiyimiz kimi, bu gün taksi şirkətlərinin sayı çoxdur. Demək olar ki, onlar arasında ən məşhuru "Uber” və “Bolt"dur. Ancaq qeyd etdiyimiz taksi şirkətləri ilə bağlı narazılıqlar bitmək bilmir. Azərbaycan Respublikasının rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyev bu günlərdə mediaya açıqlamasında qeyd edib ki, bu sahədə qlobal aqreqator şirkətlər, o cümlədən “Bolt”, “Uber”, “Yango” kimi şirkətlər də problemin böyüməsində mühüm rol oynadı. Bu şirkətlər hələ də qanunvericilikdə olan boşluqlardan istifadə edərək istər sərnişinlərin, istərsə də sürücülərin narazılığına səbəb olan neqativ halların yaranmasına bilavasitə yol açır.
Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidmətinin KİV və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin rəisi polis polkovnik-leytenantı Elşad Hacıyev də jurnalistlərə açıqlamasında deyib ki, "Bolt" və "Uber" taksi şirkətləri ilə bağlı daxil olan müraciətlərin sayı çoxalıb: "400-dən artıq taksi sürücüsü barəsində neqativ fəaliyyəti ilə bağlı cinayət və inzibati xəta tərkibi yaradan əməllərlə bağlı müvafiq tədbirlər görülüb".
Qeyd edək ki, taksilərlə bağlı əsas şikayət məhz "Uber” və “Bolt"şirkətlərindən olur.
- Nuranə Ağayeva: "İşə çıxan sürücülər çox vaxt yuxusuz, stresli və əsəbi olurlar, bu səbəbdən də ..."
Taksi şirkətlərinin xidmətindən daim istifadə edən Nuranə Ağayeva "Bakı-Xəbər"ə açıqlamasında qeyd etdi ki, "Uber” və “Bolt" şirkətlərinə məxsus taksilərdə hər gün bir hadisə yaşanır: “Ya sürücü bahalıqdan giley edir, ya sərnisindən icazə almadan siqaret yandırır. Hələ ödəniş kartla olarsa... Belə olanda isə sürücü sifarişi ləğv etməyi xahiş edir, əksər halda özü ləğv edir. Uşaqla gediş olanda isə durum lap bərbaddır. Uşaq niyə danışdı, niyə ağladı deyə narazılıq edirlər. İşə çıxan sürücülər çox vaxt yuxusuz, stresli və əsəbi olurlar. Bu səbəbdən də sürücülərlə tez-tez mübahisə yaşayıram. Bu üzdən də qeyd edilən taksi şirkətlərindən istifadə etməməyə çalışıram".
- Elxan Əliyev: “Bolt”, “Uber” başqa ölkələrdə onların şərtləri altında işləyir, ölkənin qaydalarından çəkinir, amma Azərbaycanda..."
Sosial sahə üzrə ekspert Elxan Əliyev "Bakı-Xəbər"ə açıqlamasında qeyd etdi ki, taksi şirkətləri ilə bağlı şikayətlər hər keçən gün artır: "Məlumdur ki, Azərbaycanda çoxlu sayda taksi şirkəti olub. "Bolt” və “Uber” Azərbaycana daxil olandan sonra həmin şirkətlərin bir çoxu müflis oldu və fəaliyyətini dayandırdı. Onlar baha olsa da, keyfiyyətli fəaliyyət göstərirdilər. Bu gün “189” taksi xidməti normal sürücülərlə əməkdaşlıq edir. Ondan istifadə edən sərnişinlərin əksər hallarda narazılığı olmur, çünki ekonom klass, orta sinif, VİP avtomobillər təqdim olunur və müştərilər ona uyğun seçim edirlər. Sürücü qeyd olunan əraziyə vaxtında çatır, sürücülər sərnişinlərlə əlbəyaxa olmur. Bu danılmaz faktdır”.
Ekspert hesab edir ki, taksi fəaliyyəti geniş və spesifik bir sahə olmaqla xüsusi yanaşma tələb edir: "Taksi xidməti ilə məşğul olan “Uber”, “Bolt” və digər şirkətlər aralarında rəqabəti daha da gücləndirmək üçün heç bir yoxlama aparmadan, avtomobillərin texniki göstəricilərini, xüsusən həmin avtomobilləri idarə edən şəxsləri yoxlamadan fəaliyyət göstərirlər. Onu da deyim ki, xarici şirkətlərə elə şərtlər qoyulmalıdır ki, gəlib bazarda öz qaydalarını diqtə etməsinlər, Azərbaycan dövlətinin qayda-qanunlarına uyğun işləsinlər. “Bolt”, “Uber” başqa ölkələrdə onların şərtləri altında işləyir, ölkənin qaydalarından çəkinir, amma Azərbaycanda öz bildiklərini edirlər. Deməli, nəzarət mexanizmi düzgün qurulmayıb, qaydalarda boşluqlar çoxdur və onlar da bundan sui-istifadə edirlər".
Ekspert hesab edir ki, vətəndaşların hüquqlarının qorunması istiqamətində addımlar atılmalıdır.
Günel CƏLİLOVA