Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah koronavirusla bağlı KİV nümayəndələri üçün brifinq keçirib.
Brifinqdə Operativ Qərargahın nümayəndələri - Azərbaycan Prezidentinin İqtisadi məsələlər üzrə köməkçisi Şahmar Mövsümov, Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyinin (TƏBİB) Xəstəliklərin kontrolu və profilaktikası şöbəsinin müdiri Yaqut Qarayeva və Azərbaycan İqtisadiyyat nazirinin müavini Rövşən Nəcəf jurnalistləri maraqlandıran suallara cavab verib.
Şahmar Mövsümov deyib ki, gələn həftənin birinci günündən etibarən qeyri-ərzaq dükanları açılacaq və digər məhdudiyyətlər yumşaldılacaq. Onun sözlərinə görə, bu, nəticə etibarilə digər ölkələrin də təcrübəsinə uyğundur: "Yumşalmaya getdikcə risk artır, yoluxmalar artır, bunu digər ölkələrin təcrübəsində görürük. Yumşalmalara getdikcə yoluxmaların artması mümkündür, böyük ehtimal ki, bu, baş verəcək. Bizim əsas məqsədimiz yoluxmanın sürətinin azaldılmasıdır. Bunun üçün 3 əsas istiqamət var. Birincisi karantin rejiminin tələblərinə riayət etməkdir. Bu qaydalara riayət etsək, yoluxma sürəti azalacaq.
İkinci əsas istiqamət bu qaydalara nəzarətin həyata keçirilməsidir. Bu gün Baş nazir tərəfindən böyük bir iclas keçiriləcək və bu istiqamətdə tapşırıqlar veriləcək.
Üçüncü istiqamət isə yoluxanların tez aşkar edilməsidir".
- Karantin rejimindən hamımız yorulmuşuq, bu bir əziyyətdir
Ş.Mövsümov deyib ki, bu yumşalmaları bəzi insanlar qələbə kimi qəbul etmək istəyir. Onun sözlərinə görə, burada da əsasız iddialar edilir ki, dünyada karantin rejimi yoxdur, heç kim maska da taxmır - bunların hamsı yalnışdır: "Elə bir ölkə yoxdur ki, bu virus davam etməsin. Azərbaycan da daxil olmaqla elə bir ölkə yoxdur ki, virus bitsin. Cənab Prezidentin qeyd etdiyi kimi, hamımız yorulmuşuq karantin rejimindən, bu bir əziyyətdir".
- Toplaşmalar artdıqca karantin qaydaları pozulacaq və yoluxmalar çoxalacaq
“Kafelər restoranlar açılmayıb, amma insanlar küçələrdə toplaşır gəzir” – deyən Ş.Mövsümovun sözlərinə görə, əgər bu belə davam edərsə, yoluxma arta bilər və biz yenidən qadağaları bərpa edə bilərik. Dövlətin məqsədi bu deyil, amma təssüf ki, karantin qaydaları pozulduqca, sıxlıqlar, toplaşmalar artdıqca karantin qaydaları pozulacaq və yoluxmalar artacaq.
- Məktəblərin açılması nə zamana planlaşdırılır?
“Məktəblərin, tədrisin bərpası çox önəmli məsələdir” – deyən Prezidentin köməkçisinin sözlərinə görə, bir neçə həftədir ki, bunun üzərinə işlər aparılır, dünya təcrübəsi öyrənilir: "Bildiyimiz kimi müxtəlif ölkələrdə virus müxtəlif cür yayılır. Digər bir amil isə rəqəmlərin dəyişməsidir, bu gün bir qərar veririk, amma növbəti gün rəqəmlər dəyişir. Tədrisin bərpası ilə bağlı müzakirlər gedir, böyük bir heyət yaradılıb. Növbəti həftələrdə bununla bağlı brifinq keçiriləckdir”.
- Metronun bağlı olması gün ərzində 600 min sərnişinin daşınmasını əngəlləyir
Ş.Mövsümov deyib ki, nəqliyyatda sıxlıq var, metronun bağlı olması gün ərzində 600 min sərnişinin daşınmasını əngəlləyir. Onun sözlərinə görə, əgər əvəllər qarajlarda ehtiyat avtobuslar qalırdısa, bu gün heç bir avtobus qarajda saxlanılmır. Bütün avtobuslar xəttə buraxılır: "Günün iki hissəsində sıxlıq daha çox olur. Əhalidən də xahiş edirik ki, əgər insanlar harasa tələsmirlərsə, planlarını elə qursunlar ki, pik saatlarda avtobuslardan istifadə etməsinlər. 1-2 saat planlaşmada dəyişiklik edilərsə, probelmin həllinə ciddi kömək etmiş olarıq".
- Hazırki epidemioloji vəziyyət toyların keçrilməsinə imkan vermir
“Hamımız istəyirik ki, toylar olsun. Amma hazırki epidemioloji vəziyyət bu gün buna imkan vermir” – deyən Ş.Mövsümovun sözlərinə görə, hökumət sahibkara yardım edir ki, o işçilərini azad etməsin, onların əməkhaqqını ödəsin: "Hansısa şadlıq sarayında və ya müəssisədə işçilər əməkhaqqı almırsa, deməli onlar heç bir zaman rəsmi şəkildə işə götürülməyiblər. Əgər həmin şəxslər rəsmi olaraq işə götürülsəydi, onların işdən çıxarılması məsələsi olmayacaqdı. Dövlət də buna qadağa qoyub, özəl müəssisələrə bildirilib ki, yardım işçilər işdən azad olunmasın deyə edilir.
Rəsmi qeydiyyata düşməyin, rəsmi iş yerinin olmasının bugünkü gündə nə qədər önəmli olduğunu ortaya çıxır".
- Rayonlara gediş-gəliş açılanda digər istiqamətlərə də uçuşlar bərpa olunacaq
“Biz Naxçıvanla uçuşları bərpa etdik, tədricən uçuşların sayı artırıldı” - deyən Prezidentin köməkçisinin sözlərinə görə, son zamanlar vətəndaşlar Antalya, Bodrum və sair istiqamətlərə istirahətə getmək istəyirlər: "Amma burada ciddi bir arqument var ki, biz öz rayonlarımıza gediş-gəlişi açmırıqsa, niyə görə digər ölkələrə bunu etməliyik. Ona görə də nə zaman rayonlara gediş-gəliş mümkün olacaq, digər istiqamətlərə də uçuşlar bərpa ediləcək".
- Heç bir ölkə ilə sərhədlərimizi açmamışıq
Ş.Mövsümov deyib ki, Rusiya və Türkiyə ilə sərhədlər açıq deyil, ümumiyyətlə heç bir ölkəylə sərhədlərimizi açmamışıq. Onun sözlərinə görə, bu gün vətəndaşların gətirilməsi üçün dövlət əlindən gələni edir: "Qısa müddətdə bu vətəndaşlarımızın əksəriyyəti artıq ölkəyə gətirilib. Hardasa bir problem olarsa, bizim səfirliklərə müraciət etsinlər. Bu gün hansısa ölkədə elə bir problem yoxdur".
- Ay ərzində 190 manatın bir manatı belə istifadə olunmursa, deməli, o şəxsin buna ehtiyacı yoxdur
“Bloklanmış kartlardakı vəsaitdən 1 manat da istifadə olunmayıb” – deyən Ş.Mövsümov bildirib: "Biz qərara aldıq ki, ən az təminatlı insanlara yardım edək, bunun üçün də proses başladı. 600 min şəxsə ödənişin verilməsi üçün qərar qəbul edildi".
Onun sözlərinə görə, 190 manata görə bloklanmış kartlardan bir manat belə götürülməyib. Bu o deməkdir ki, həmin vətəndaşın buna ehtiyacı yoxdur. Bu vəsait digər ehtiyacı olanlara istifadə edilməlidir. Bir ay ərzində əgər 190 manatın bir manatı belə istifadə olunmursa, deməli, o şəxsin buna ehtiyacı yoxdur".
- Metronun açılması müzakirə olunmur
Ş.Mövsümov bildirib ki, bu gün metronun açılması müzakirə olunmur. Həftə sonu ictimai nəqliyyatın dayandırılması və metronun bağlanması bir-biri ilə əlaqəlidir.
Onun sözlərinə görə, dünya təcrübəsinə görə, virusun yayılmasının artmasına bir nömrəli səbəb insanların hərəkətdə olmasıdır. Ona görə biz bu qadağalara məcburuq. Bu səbəblərə görə, bu gün metronun açılması müzakirə olunmur".
- Məscidlərin açılmasına hələ gedə bilmərik
“Məscidlərin açılması məsələsi hələlik müzakirə olunmur” – deyən Ş.Mövsümovun sözlərinə görə, virusun yayılması qapalı məkanlarda daha sürətlə baş verir, ona görə də məscidlərin açılmasına hələ gedə bilmərik. Hətta bu il Həcc ziyarəti də çox qeyri-adi formada keçirildi. İnsanların səhhətinin qorunması təkcə tibb sahəsinə təsir etmir. Bu, iqtisadiyyata və digər sahələrə də çox ciddi təsir edir
- Növbəti həftədə açıq havada kafe və restoranların fəaliyyəti bərpa oluna bilər
Növbəti həftədə kafe və restoranların açıq havada fəaliyyətinin bərpa olunması müzakirə edilir. Şahmar Mövsümovun sözlərinə görə, sonrakı mərhələlərdə rayonlar arası gediş-gəlişin açılışı məsələsi də müzakirə olunur: "Bu barədə qərarlar hələ verilməyib, amma bunlar bizim növbəti atacağımız addımlar sırasındadır. Biz epidemiolji nəzarəti saxlaya bilsək, bu yumşalmaları edə biləcəyik.
Bunlar hamsı bizim özümüzdən asılıdır. Hamısı müzakirə olunur, bu gün yoluxmalar azalıb və buna görə də biz bu müzakirələri aparırıq".
- Karantin qaydalarının pozulmasına görə cərimələr sərtləşdirilə bilər
R.Nəcəf isə deyib ki, hökumət biznes faliyyətinin canlandırılması istiqamətində müvafiq tədbirlər görür. Onun sözlərinə görə, müəyyən yumşaldılmalar olub və digər sahələr üzrə də müzakirə olunur. Pandemiya bitməyib, biznes nümayəndələri yeni tələblərə uyğunlaşmalıdır. Bu yumşalmalara getdikcə mütləq karantin qaydalarına əməl olunmalıdır: "Bu qaydalara tez bir zamanda uyğunlaşanlar daha tez inkişaf edəcəklər. Əgər bu qaydalara əməl olunmasa, hökumət yenidən qaydalara baxmalı olacaq. Əlbəttəki biz bunu istəmirik, əsas məqsəd insanların təhlükəsizliyidir".
Nazir müavini bildirib ki, hazırda cərimələrin sərtləşdirilməsi və digər cəza formaları ilə də bağlı müzakirələr aparılır. Yalnız məbləğ cəriməsi formasında deyil, digər istiqamətlər üzrə də müzakirlər aparılır: "Əsas tələb odur ki, müəyyən olunmuş qaydalar tam əməl olunsun. Biz vətəndaşlardan da xahiş edirik ki, bu qaydalara əməl etsinlər".
- Xaricdən həkimlərin Azərbaycana gəlməsi dövlətlərarası razılaşma ilə həyata keçirilir
“Xaricdən həkimlərin Azərbaycana gəlməsi dövlətlərarası razılaşma ilə həyata keçirilir”. Bunu isə Yaqut Qarayeva deyib. Onun sözlərinə görə, həmin ökələrin rəsmi nümayəndələri bu səfərlərin təşkiLində iştirak edirlər: “Çox ölkələrdə yoluxmaların sayı azalır və vəziyyət nəzarət altındadır. Xüsusilə qeyd etmək istəyirəm ki, İtaliyadan gələn mütəxəssislər fərqli bölgələrdən gəliblər və onlar fərqli ixtisasa malikdirlər. Onların buraya gəlməsi bizə hansı yardım edə bilər – bütün bunların hamısı əvvəlcədən planlaşdırılır”.
- Yoluxmanın yüksək olduğu ölkələrin təcrübələri daha çox öyrənilir
“Biz daha çox COVİD-19-a yoluxmanın yüksək olduğu ölkələrin mütəxəssisləri ilə əlaqədə olmağa çalışırıq” – deyən Y.Qarayevanın sözlərinə görə, yoluxmanın çox olduğu ölkələrin təcrübələri daha çox öyrənilir. Bu məsələ ilə bağlı postsovet ölkələrinin təcrübələrini öyrənmək üçün mütəxəssislərlə mütəmadi olaraq, onlayn görüşlər keçirilir.
Y.Qarayeva deyib ki, təcrübə mübadiləsi zamanı müalicə işinin təşkili, xəstəxanada işlərin təşkili məsələlərinə xüsusi diqqət ayrılır.
- Ölən tibb işçiləri daha çox təcili tibbi yardım sahəsində çalışanlar olub
Y.Qarayeva deyib ki, indiyədək COVİD-19-dan ölən tibb işçiləri daha çox təcili tibbi yardım sahəsində çalışanlar olub. Onun sözlərinə görə, ölən tibb işçiləri arasında COVİD xəstəxanalarında çalışanların sayı az olub: "Təəssüf ki, daha çox təcili yardımda çalışan işçilər arasında itkilərimiz olub. Virusa yoluxaraq həyatlarını itirən bütün tibb işçilərinin hamısının xatirəsi bizim üçün əzizdir. Hər bir həkimin müalicəsi dövlət rəhbərliyi tərəfindən nəzarətdə saxlanılır".
Y.Qarayeva qeyd edib ki, həkimlər xəstələrlə birbaşa təmasda olduğu üçün onların virus yükü daha çox olur və xəstəliyi daha ağır keçirirlər.
