Son günlərdə cəbhə zonasında atəşkəsin pozulmasının yenidən intensivləşməsi müşahidə olunmaqdadır. Bütün bunların məlum Münhen debatından sonraya təsadüf etməsi də diqqətdən yayınmır. Daha bir məqam isə atəşkəsin Ermənistan-Azərbaycan sərhədində daha çox pozulmasıdır.
Xatırladaq ki, elə bu günlərdə Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri dövlət sərhədindəki təmas xəttində atəşkəs rejimini kobud şəkildə pozmaqla növbəti dəfə təxribat törədib. Belə ki, fevralın 24-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin Noyemberyan rayonunun Koti kəndi yaxınlığında yerləşən bölmələrindən Qazax rayonunun Quşçu Ayrım kəndi istiqamətindəki sərhəd döyüş məntəqəsinə diversiya cəhdinin qarşısı alınıb, ciddi itkilər verməyə məcbur olmuş düşmənin bir zabiti ağır yaralanıb, digər hərbi qulluqçusu öldürülüb. Düşmənin diversiya qrupunun qumbaraatan və digər iriçaplı silahların tətbiqi ilə baş verən təxribatının qarşısı alınarkən sərhədçi əsgər Vəliyev İbrahim Ələmşah oğlu qəhrəmancasına şəhid olub. Qeyd edək ki, Ermənistanla dövlət sərhədinin Qazax və Ağstafa rayonları ərazisindən keçən hissəsindəki döyüş postlarının və müvafiq hərbi obyektlərin Dövlət Sərhəd Xidməti tərəfindən təhvil alınmasından sonra düşmən bu istiqamətdə dəfələrlə təxribat törətməyə can atıb. Hər dəfə də layiqli cavabını alıb. O da məlumdur ki, azərbaycanlı sərhədçilər Azərbaycan-Ermənistan sərhədində bir sıra strateji yüksəklikləri tutublar. Həmçinin mövqelərimizin irəli çəkilməsi təmin edilib. Bununla da Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin döyüş postlarına və postlara gedən yollara nəzarət etmək üçün optimal şərait yaranıb. Bununla belə, qeyd olunan istiqamətdə düşmən təxribatları da səngimir. Hərbi ekspert, Dövlət Sərhəd Xidmətinin ehtiyatda olan zabiti, polkovnik Afəq Abiyev qarşıdakı dövrlərdə erməni təxribatlarının davam etmə ehtimalları barədə qeyd edir: “Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinin Qazax və Ağstafa rayonları istiqamətində DSX Sərhəd Qoşunları tərəfindən mühafizəyə götürülməsi və orada bir il ərzində yaradılan hərbi infrastruktur, şübhəsiz ki, düşməni razı sala bilməz. Düşmən tərəfinin diversiya-təxribat cəhdlərinin iki məqsədi var. Birincisi, Azərbaycan tərəfinin yaratdığı güclü müdafiə infrastrukturuna nüfuz etdiyinə öz ictimaiyyətini inandırmaqdır. İkincisi isə Azərbaycan tərəfinə psixoloji təsiri artırmaqdır. Onu deyə bilərəm ki, bu gün bizim qurduğumuz müdafiə infrastrukturuna düşmən tərəfinin nüfuz etməsi fiziki cəhətdən mümkün deyil. İndiyədək düşmənin etdiyi bütün cəhdlərin nəticəsiz qalması bunu deməyə əsas verir. Təbii ki, bu təxribatlar zamanı şəhid vermişik. Düşmən də hər cəhdində ağır itkilərə uğradılır. Sərhədin müdafiəsi zabitindən əsgərinədək hər kəsdən sayıqlıq tələb edir. Qazax istiqamətində sərhəd mühafizəsi respublikamızın İran, Rusiya, Gürcüstanla olan sərhəd mühafizəsindən tam fərqlənir. Bu gün orada həm sərhədin mühafizəsi, həm də müdafiəsi təşkil olunur. Ermənilər təxribat cəhdləri ilə qeyd olunan istiqamətdə mühəndis-istehkam fəaliyyətlərimizə mane olmağa çalışırlar”.
Dövlət sərhədində Qazaxa niyə həmişə erməni tərəfinin prioritet istiqamət kimi baxmasına gəlincə, ekspert “azeri defence” portalına bildirib: “ Bunun əsas səbəblərindən biri ölkənin əsas kommunikasiyalarının – avtomobil magistralının, dəmir yolunun, əsas ixrac boru kəmərlərinin yaxın ərazidən keçməsidir. Babakər yüksəkliyi ilə “Qırmızı körpü” sərhəd-keçid məntəqəsinin arasındakı məsafə cəmi 2 kilometrdir. Eləcə də Ermənistanın da əsas kommunikasiyaları – Gürcüstan-Ermənistan qaz kəməri, qazpaylayıcı stansiya, Sadaxlı-Noyemberyan magistral yolu Azərbaycan üçün əsas hədəflərdəndir. Adını çəkdiyim bu kommunikasiyalar erməni tərəfi üçün çox əhəmiyyətli marşrut sayılır. Təxribatlarda, şübhəsiz ki, bu faktorlar da mühüm rol oynayır. Çünki qarşı tərəf 2019-cu ilin yayında qeyd olunan istiqamətdə itirdiyi mövqe üstünlüyü ilə barışmaq istəmir”. Rus hərbi ekspert Aleksey Xlopotov isə bildirir ki, sərhəd rejiminin qurulması üzrə işlərin aparılmasının yüksək risqli və təhlükəli olmasına rəğmən, belə şəraitdə peşəkarlar, yəni sərhədçilər sərhədin qorunması ilə məşğul olmalıdır:“Bu, potensial olaraq sərhəd xəttində gərginliyi azaltmalıdır. Ordu isə öz işi ilə məşğul olmalıdır, döyüş hazırlığını artırmalı və sərhədçilər üçün dayaq, etibarlı arxa cəbhə rolunu oynamalıdır”. A.Xlopotov qeyd edib ki, Azərbaycanın öz Silahlı Qüvvələrini və Sərhəd Xidmətini təkmilləşdirmək üçün addımlar atmasına baxmayaraq, Bakı işğal faktoruna görə Ermənistan və İranla dövlət sərhədinin böyük sahələrinə nəzarət etmək iqtidarında deyil:“Əfsus ki, dövlət sərhədinin qorunması mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsinə rəğmən, rəsmi Bakının Azərbaycan-İran dövlət sərhədinin 132 kilometrlik hissəsinə və Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinin 435 kilometrlik hissəsinə nəzarət etmək imkanı yoxdur. Sözügedən sahələr Ermənistanın işğalı altındadır. Söhbət beynəlxalq səviyyədə tanınmış Azərbaycan sərhədindən gedir. Ermənistanı əzəli Azərbaycan ərazilərinin işğalını dayandırmağa məcbur etmək və Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionunda yaradılmış separatçı rejimi ləğv etmək məsələsində dünya ictimaiyyətinin, o cümlədən BMT-nin daha fəal iştirakı lazımdır”.
Nahid SALAYEV
