Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Soçi şəhərinə səfəri zamanı “Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubunun iclası ərəfəsində Rusiyanın “Rossiya” və “Birinci” televiziya kanallarına müsahibə verib. Dövlət başçısına Azərbaycanın Rusiya ilə Qərb arasında necə balansı qoruya bilməsi ilə bağlı maraqlı sual verilib.
“Məlum olduğu kimi, Azərbaycanın Qərb ölkələri ilə yaxşı münasibətləri var. Rusiya artıq bir neçə ildir sanksiyalar altındadır. Bu, Sizə Rusiya ilə əməkdaşlıq etməyə və bütün bu ikitərəfli layihələri inkişaf etdirməyə mane olmurmu?”
Ölkə başçısının bu suala cavabı belə olub: “Xeyr, qətiyyən mane olmur. Bizim Rusiya ilə münasibətlərimiz hər hansı xarici siyasi gündəlikdən azaddır. Bu münasibətlər zamanın sınağından çıxıb. Hər iki tərəf bu münasibətləri strateji tərəfdaşlıq münasibətləri adlandırır. Bu, həqiqətən də belədir. Çünki biz həm qonşuyuq, həm də mehriban dostlarıq. Son vaxtlar bizim münasibətlərimiz xeyli səmərəli və keyfiyyətli olub.
Biz həm beynəlxalq meydanlarda əməkdaşlıq edir, həm də bir-birimizi dəstəkləyirik. Deməliyəm ki, AŞPA-nın iyun sessiyasında Rusiya nümayəndə heyətinin qayıdışı məsələsi həll olunarkən, Azərbaycan nümayəndə heyəti tam tərkibdə Strasburqda Rusiyanın Avropa Şurası Parlament Assambleyasına qayıtmasına səs vermişdi. Biz, həmçinin, BMT, ATƏT, təbii ki, MDB məkanında sıx qarşılıqlı fəaliyyət göstəririk, çox sıx ticari-iqtisadi münasibətlərimiz mövcuddur.
Bu il əmtəə dövriyyəsi 20 faizdən çox artıb. Rusiyadan Azərbaycana, Azərbaycandan Rusiyaya çoxmilyardlı investisiyalar qoyulur. Energetika, nəqliyyat, humanitar, hərbi-texniki və turizm sahələrində əməkdaşlıq edirik.
Yəni əməkdaşlıq etmədiyimiz sahələrin adını çəkmək daha asandır. Buna görə bir daha demək istəyirəm ki, müstəqil xarici siyasət kursu yeridən ölkə kimi Azərbaycan Rusiyanı mühüm tərəfdaşlardan biri, mehriban dost, qonşu hesab edir. Prezident Putinlə bugünkü görüş bunu bir daha təsdiq etdi”.
Göründüyü kimi, cənab İlham Əliyev heç bir üçüncü tərəfin münasibətlərindən asılı olmayaraq, Rusiya ilə ölkəmiz arasındakı münasibətlərin artan dinamika üzrə inkişafından ətraflı bəhs edib və bunun qısa izahını verib. Bu balansı qorumaq bizim üçün böyük nailiyyət sayıla bilərmi?
Politoloq Yeganə Hacıyeva “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, yürüdülən müdrik balanslı xarici siyasət nəticəsində bu gün Azərbaycan strateji Cənubi Qafqaz regionunda nüfuz və güc sahibi, qlobal güclər adlandırdığımız qütblərin hər ikisi ilə normal və xoşməramlı münasibətləri olan yeganə olkədir: “Bu regionun təhlükəsizliyinin təminatı və möhkəmləndirilməsi istiqamətində fəaliyyətimiz, Azərbaycan hökumətinin bu məsələlərdə göstərdiyi dayanıqlı səyləri hər iki qütb tərəfindən dəyərləndirilir və strateji mövzular ətrafında milli maraqlarımıza söykənən qərarlarımız hörmətlə qarşılanır və bununla hesablaşırlar.
Hər iki qütblə qarşılıqlı münasibətlərdə bu hesablaşmanı bəzən digər dövlətlərin qisqanclıqla bizə qarşı xüsusi imtiyaz olunur və ya jest edilir kimi dəyərləndirməsinə səbəb olan belə münasibətin bünövrəsini səmimi və güvənli əməkdaşlıq təşkil edir. Azərbaycan qarşılıqlı faydalılıq əsasında güvənli və səmimi tərəfdaşdır.
Bir reallıq var ki, son bir neçə əsrdə Cənubi Qafqazı nüfuz dairəsində saxlayan Rusiyasız bu regionun təhlükəsizliyini qurmaq, onunla hesablaşmadan istər regional, istərsə də lokal sabitlik əldə etmək mümkün deyil.
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri siyasi, iqtisadi, mədəniyyət və təhlükəsizlik sahələri üzrə inkşaf edib. Rusiya Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşlarındandır. Azərbaycandan qeyri-neft məhsullarının ixracı üzrə Rusiya birinci yerdədir.
Rusiya və Azərbaycan kənd təsərrüfatı, turizm, əczaçılıq, energetika sahələrində, iqtisadi münasibətlərin inkişafına xidmət edəcək infrastruktur layihələrini həyata keçirirlər.
Qarşlıqlı investisiya mühiti Azərbaycan tərəfindən Rusiya iqtisadiyyatına 1 milyard ABŞ dollarından çox, Rusiya tərəfindən isə Azərbaycan iqtisadiyyatına 4 milyard ABŞ dollarından çox investisiya yatırılması ilə ilbəil inkişaf edir.
Rusiya Azərbaycandan ərzaq məhsullarının alınmasında, Azərbaycan isə kənd təsərrüfatı məhsullarının iri Rusiya bazarına çatdırılmasında maraqlıdır.
Bu sahənin inkişafı üçün “Şimal-Cənub” dəhlizi və Samur çayı üzərində tikilən körpü nəqliyyat-tranzit qovşağı kimi əhəmiyyətlidir.
Rusiyada qeyri-rəsmi rəqəmlərə görə, 3 milyon nəfər azərbaycanlı yaşayır və işləyir.
Cənubi Qafqazda nüfuz sahibi gücləri xarakterizə etsək, birmənalı deyə bilərik ki, rəsmi Moskva öz maraqları çərçivəsində siyasət yürütsə də, daha güvənli tərəfdaşdır”.
Ekspertin sözlərinə görə, dünyanın mövcud iqtisadi xəritəsində Yaxın Şərqdən sonra ikinci strateji region, qitələrarası qovşaq, tampon zona və keçid adlandırdığımız Cənubi Qafqazda konfliktlərin açarı rolunu oynayacaq, sistemli addımlar ata biləcək ölkə Rusiyadır: “Cənubi Qafqazın strateji ölkəsi, nüfuzlu iqtisadi, siyasi mərkəzi kimi Azərbaycan ancaq öz milli maraqlarına xidmət edən xarici siyasət həyata keçirir. İstər Rusiya, istərsə də ABŞ-la öz maraqlarımızın ətrafında qarşılıqlı faydalılıq əsasında əməkdaşlıq qurmuşuq.
Son illər AB və ABŞ tərəfindən tətbiq olunan sanksiyaların Rusiyanın ənənəvi tərəfdaşlarının ətrafında daha sıx birləşməsinə təkan verdi.
Bir neçə gündür «Valday» görüşü, Azərbaycan Prezident İlham Əliyevin uğurlu və parlaq çıxışının nəticəsi kimi Rusiyada ənənəvi ermənipərəst qruplar adlandırdığımız dairələr və şübhəli şəkildə onlarla eyni cəbhədə durmuş kimi müşahidə olunan ölkədaxili qrupların fəallaşmasını müşahidə edirik. Hər iki qrupun fəaliyyəti iki dövlət arasında münasibətləri kəskinləşdirmək, əlavə düşmən yaratmaq məqsədinə xidmət edir.
Rusiya Azərbaycanın bir nömrəli problemi - Qarabağ münaqişəsinin bilavasitə həlli ilə məşğul olan ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərindən biridir. Günümüzün mövcud qlobal siyasi müstəvisində konfliktlərin həllində ordu və hərbi alətlərlə paralel və deyərdim hətta daha üstün uzaqgörən və manevrli siyasətin yürüdülməsi durur”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
