ABŞ-ın vitse-prezidenti Avropa demokratiyasını yıxıb-sürüdü...
Məhəmmdə Əsədullazadə: “Bəzi Avropa ölkələrinin rəhbərlərinin demokratiya adı altında atdıqları addımlar, şübhəsiz ki, Avropa demokratiyasına kölgə salır”
ABŞ-ın vitse-prezidenti Ceyms Devid Vens Münhen Təhlükəsizlik Konfransında çıxış edərək Avropa ölkələrini tənqid edib: “Avropa üçün məni ən çox narahat edən təhlükə nə Rusiya, nə Çin, nə də başqa xarici aktordur. Mən daxildən gələn təhlükədən, Avropanın ABŞ-la paylaşdığı bəzi ən mühüm dəyərlərindən geri çəkilməsindən narahatam”.
Vensin fikrincə, kütləvi miqrasiyadan daha aktual problem yoxdur və Avropa “özünün yaratdığı böhrana” girir. “Əgər siz öz xalqınızdan qorxursunuzsa, Amerika sizin üçün heç nə edə bilməz. Rəqiblərinizi senzuraya salmaqla və ya həbsxanaya salmaqla demokratik mandat qazana bilməzsən”.
Almaniyanın müdafiə naziri Boris Pistorius ABŞ-ın vitse-prezidentindən sonra çıxış edərək Vensin tənqidini kəskin şəkildə rədd edib.
ABŞ-n vitse-prezidenti Ceyms Devid Vens Münhen Təhlükəsizlik Konfransındakı çıxışında Avropa üçün təhlükənin kənardan yox, öz daxilindən gəldiyini, demokratiyanın olmadığını, pozulduğunu deyib. Yəni Avropanın Avropa dəyərlərini ayaq altına atdığını qeyd edib. Almaniyanın müdafiə naziri Boris Pistorius da ona cavab verib ki, bu qəti şəkildə yolverilməzdir, Vens Avropadakı vəziyyəti avtoritar ölkələrdəki vəziyyətlə müqayisə edir. “ABŞ vitse-prezidenti indicə təkcə Almaniyanın deyil, bütövlükdə Avropanın demokratiyasını şübhə altına aldı. Mən onu düzgün başa düşürəmsə, o, Avropanın vəziyyətini bəzi avtoritar rejimlərin vəziyyəti ilə müqayisə edir... Bu qəbuledilməzdir”-deyə Almaniyanın müdafiə naziri Boris Pistorius bildirib.
Sual yaranır, demək, ABŞ Avropada demokratiyanın olmadığı iddiasındadır. Avropada demokratiya varmı?
“ABŞ-ın vitse-prezidentinin mövqeyində haqlı məqamlar var”
Politoloq Məhəmməd Əsədullazadə “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, ABŞ-ın vitse-prezidentinin Avropanı kəskin tənqid etməsi Tramp administrasiyasının Avropaya qarşı Bayden administrasiyasından fərqli siyasət yürüdəcəyini ortaya qoyur. “Ümumiyyətlə, Amerikanın vitse-prezidenti Ceyms Devid Vensin Münhen Təhlükəsizlik Konfransındakı çıxışında Avropa dəyərlərini kəskin tənqid etməsi, Rusiyanı və Çini burda günahlandırmaması Tramp administrasiyasının Avropaya siyasi baxışının əvvəlki administrasiyadan fərqli olacağına bir mesaj idi. Əlbəttə, orda nə demokratiyadan, nə də bu məsələdən danışmağın heç bir yeri yox idi. Əsas təhlükə Rusiyadandır, Rusiyanı cilovlanamaq əvəzinə Avropanın dəyərləri tənqid edilib. Bəlkə də Vens hesab edir ki, Avropadan daha güclü liderlər ortaya çıxsaydı Rusiyaya qarşı Avropa daha qətiyyətli addımlar ortaya qoya bilərdi. Ola bilsin, ABŞ-ın vitse-prezidentinin mövqeyində haqlı məqamlar var. Amma demokratiya ənənələrinə gəlincə, burda bir məsələni diqqətdən qaçırmayaq, bəzi qeyri-siyasi, iradəcə zəif şəxslər gəlib dövlət başçısı olur və ölkəni böhran fonunda idarə edə bilmirlər. Çox ehtimal, Vens bəzi Avropa ölkələrinə rəhbərlik edən şəxslərin iradəcə zəif olmasına, onların qətiyyətsizliyinə işarə edir”.
M.Əsədullazadənin fikrincə, ümumi götürdükdə isə, ABŞ-ın vitse-prezidentinin bu baxışı birbaşa Rusiyanın maraqlarına xidmət edir. “Orda antirusiya koalisiyası formalaşdırmaq əvəzinə onun belə bir açıqlama verib Avropanı tənqid etməsi ABŞ-la Avropa arasında dərin fikir ayrılıqlarının artmasına gətirib çıxaracaq”.
M.Əsədullazadə hesab edir ki, yeni dünya nizamı formalaşır, bu nizamı isə ABŞ özü müəyyən etmək istəyir. Avropada demokratiyanın olub-olmadığına gəlincə, M.Əsədullazadə “Əlbəttə, Avropanın demokratik dəyərləri var, bu istiqamətdə qanunlar da qəbul olunur. Amma Avropanın bir çox ölkələri bundan digər ölkələrə təzyiq göstərmək üçün istifadə edir. Bəzi Avropa ölkələrinin rəhbərlərinin demokratiya adı altında atdıqları addımlar, şübhəsiz ki, Avropa demokratiyasına kölgə salır. Amma ümumi götürdükdə, əlbəttə, Avropada demokratiya var”-deyə bildirdi.
İradə SARIYEVA
