ABŞ rəsmisi Əliyevlə Paşinyanın səylərini yenə eyniləşdirmək yoluna qayıdır - "hər iki tərəf real?.."

ABŞ Dövlət Departamentinin Qafqaz danışıqları üzrə baş müşaviri Filip Riker Bakıya səfəri çərçivəsində aşağıdakı məzmunda açıqlama verib:
“Mən indi Bakıdayam, buradan da Tiflisə və İrəvana səfər edəcəm. Bu bölgədə coğrafiya və tarix görüşür. Biz bilirik ki, sülh prosesi asan deyil. Bilirəm ki, münaqişə hər iki tərəfdə illər boyu böyük çətinliklərə və əzaba səbəb olub. Lakin inanıram ki, ümid də var. Dinc gələcək üçün olan bir ümid. Ümid edirəm ki, sülh danışıqları zamanı əldə edilən impuls saxlanıla biləcək və daha parlaq gələcəyin təminatı üçün tarixin yeni səhifəsi açılacaq. Hazırda gələcəyə baxan və davamlı sülhü əldə etmək istəyən hər iki ölkə tərəfindən real və cəsarətli addımları müşahidə edirəm".
Filip Riker “hər iki ölkə tərəfindən real və cəsarətli addımları müşahidə edirəm" , deyəndə nəyi nəzərdə tutur? Ermənistan bu yöndə heç bir addım atmadığı halda, əksinə, sülh prosesini tormozladığı ortadadırsa ona niyə belə yüksək qiymət verilir?
Diplomatlar hamıya xoş gəlmək üçün ütülü danışmaqdansa, reallığa uyğun münasibıt bildirsələr yaxşı olmazmı?
Siyasi şərhçi Sahil Kərimli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Ermənistanla münasibətlərin normallaşdırılması və sülh müqaviləsinin imzalanması üçün Azərbaycan dövləti lazım olan bütün mümkün addımları atıb: “Lakin İrəvanın prosesdə pozuculuq meylləri açıq-aydın özünü büruzə verir. Bu qeyri - konstruktiv mövqe sülh danışıqlarına ciddi zərbə vurur. Bununla yanaşı bəzi beynəlxalq dairələrin də ziddiyyətli bəyanatlar səsləndirməsi, reallıqdan uzaq ifadələr işlətməsi sülhün əldə edilməsinə əngəllər törədir. Bu səbəbdən də, Ermənistan özünü daha aqressiv aparır. ABŞ Dövlət Departametinin rəsmisi Filip Rikerin son açıqlaması bu baxımdan qəbuledilən deyil. Azərbaycan dövlətinin ədalətli mövqeyi ortadadır. Rəsmi Bakı bölgədə dayanıqlı sülh istəyir, Ermənistanla münasibətləri normallaşdırmağa çalışır. Beynəlxalq dairələr bu addımı qiymətləndirməli, Ermənistana ciddi təzyiqlər göstərməlidir. Şübhə yoxdur ki, diplomatların bu cür yanaşması Paşinyan hakimiyyətini növbəti pozuculuğa sövq etdirir. Odur ki, Ermənistanın hərbi-siyasi hakimiyyətinin tutduğu yalnış siyasi kurs birmənalı olaraq qınanmalı, İrəvana təzyiqlər edilməldir. Ermənistan cəzasızlıq şəraitindən sui-sitifadə edərək bölgədə yeni müharibə ocağı yaratmaq istəyir. Bu yolverilməzdir. Yaxşı olar ki, ABŞ rəsmisi ritorikasına dəyişiklik etsin, açıq konteksdə Ermənistana iradlar bildirilsin”.
Ermənistan Azərbaycanın təklif etdiyi 5 maddəlik sülh şərtlərini qəbul etdiyini bəyan etsə də, son vaxtlar verdiyi açıqlamalar İrəvanın ikibaşlı siyasətindən əl çəkmədiyini göstərir. Həmin təkliflərdə Ermənistanla Azərbaycan arasında yaşanan bütün mübahisəli məsələlərin həll edilməsi üçün baza prinsipi yer alıb və təkliflərin hər biri beynəlxalq hüquqa uyğundur. Rəsmi Bakı da dəfələrlə bəyan edib ki, Ermənistanla bütün problemləri masada həll etməyə hazırdır və sülh müqaviləsinin imzalanmasında maraqlıdır. Ermənistan Azərbaycanın sülhpərvər mövqeyini lazımınca qiymətləndirmir və ikili oyununu davam etdirir. Məsələn, rəsmi İrəvan Azərbaycanın sülh müqaviləsi ilə bağlı təklifləri fonunda ATƏT-in Minsk qrupunun sülh prosesində yenidən iştirak etməsi üçün çalışır. Ancaq hadisələr göstərir ki, Minsk qrupunun Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh prosesində heç bir rolu ola bilməz. Çünki Minsk qrupu keçmiş Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həll edilməsi üçün yaradılmışdı. Lakin ötən 30 ilə yaxın müddətdə adıçəkilən qrup bu istiqamətdə ciddi səy göstərmədi və bölgəyə yalnız səfərlər etməklə yadda qaldı.
Buna görə də Ermənistan tərifə yox, ciddi tənqidə layiqdir.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ