Elşad Həsənov: “...Onun göstərdiyi müddəalar doğrudur”
Türkiyə ordusunun təqaüddə olan kontr-admiralı Cihad Yaycı rəsmi Ankaranın Ermənistandakı aksiyalara münasibəti barədə Azərbaycan mətbuatına açıqlama verib.
C.Yayçının bildirdiyinə görə, hazırda Ermənistanda baş verən hadisələrə dəstək verən qüvvələr var və onlar öz mövqelərindən çıxış edirlər: “Ermənistanda Azərbaycan və Türkiyənin qardaşlığını həzm edə bilmirlər. Buna qarşı çıxan qüvvələr var. Onlar Türkiyə-Azərbaycan birliyinin və gücünün nə olduğunu anlayırlar. Ona görə də gücümüzün artmaması və iki ölkə arasında əlaqələrin inkişafına mane olmaq üçün əllərindən gələni edirlər. Onu da bildirim ki, Ermənistanın özündə də hakimiyyətin sülh müqaviləsini bağlamağına qarşı olan qüvvələr mövcuddur. Əslində bu qüvvələrə dəstək verən ölkələr var. Bunlar Rusiya və Amerikadır".
Cihad Yaycı hesab edir ki, ABŞ və Rusiya bölgədə sülhün olmasını, bununla bərabər Türkiyə və Azərbaycanın güclənməsini istəmir.
Türkiyəli general deyib ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasına Rusiya və ABŞ mane olur. Bu nə dərəcədə haqlı fikirdir? Doğrudanmı prosesə bu ölkələr mane olur?
“...Görsənən odur ki, Rusiya bu sülh müqaviləsinin bağlanmasına maneçilik törədir”
Siyasi ekspert Elşad Həsənov baki-xeber.com-a açıqlamasında bildirdi ki, Türkiyə ordusunun təqaüddə olan kontur-admiralı Cihad Yavuz Yayçının fikirlərinə hörmətlə yanaşır və onun göstərdiyi müddəalar doğrudur: “Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasına qarşı olan ən böyük dövlət Rusiyadır. Biz bunu dəfələrlə qeyd etmişik. Biz XIX əsrin əvvəllərindən Azərbaycanla Rusiya arasında Kürəkçay, Gülüstan və Türkmənçay müqavilələri bağlanandan sonra rus çarizm siyasəti Azərbaycanda münaqişələr yaratmaq üçün erməniləri müxtəlif xarici ölkələrdən - Livandan, İrandan, Türkiyədən köçürüb gətirdi və burada özləri üçün bir bufer zona yaratdılar. Daim də onları Azərbaycanda münaqişə yaratmaq və Azərbaycanla Türkiyəyə nəzarət forpostu kimi saxladılar. Həmin siyasət bu gün də davam edir. İndi dünyada reallıqlar dəyişir, dünya güclərinin diqqət mərkəzi bu günlərdə artıq Rusiya-Ukrayna cəbhəsidir. Cənubi Qafqaz uğrunda mübarizə daha da şiddətlənir. Bildiyiniz kimi, keçən ildən Türkiyə Cənubi Qafqazdadır, Azərbaycandadır. Türkiyə öz sözünü dedi, göstərdi ki, Azərbaycana daim arxa olacaq və imzaladıqları “Şuşa Bəyannaməsi”nə əsasən də həmişə Azərbaycanın yanında olacağını bildirir. Ancaq Rusiya 2020-ci ilin noyabrında bağlanan üçtərəfli bəyannamə nəticəsində “sülhyaratma qüvvələrini” gətirib Qarabağda yerləşdirib. Biz hamımız başa düşürük ki, bu sülh qüvvələri deyil, bunlar Ermənistana yardım edən qüvvələrdir. Bu hamıya məlumdur. Bizim oxuculara da məlumdur ki, onlar gələndən sonra Xankəndidə nə qədər tibb məntəqələri, xəstəxanalar açdılar, yeni-yeni obyektlər açdılar, kilsə tikdilər və sair. Bunlar tikinti-quruculuq işləri görməyə gəlməyib. Bunlar sərhəddə qalıb sülhü bərpa etməlidirlər. Amma görsənən odur ki, onlar bəzən əl altından, bəzən də açıq şəkildə ermənilərə dəstək olurlar. Digər tərəfdən də, bunlar bəhanə edirlər ki, biz Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin tezliklə bağlanmasında maraqlıyıq. Son günlərdə Tacikistanın paytaxtı Düşənbədə Lavrovun rəhbərliyi ilə Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovun və Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyanın görüşü oldu və bu görüşdə də sülh müqaviləsinin bağlanması üçün işçi qrupun yaradılması və tezliklə bu işə başlanılması məsələləri müzakirə olundu. Ancaq baxın, Brüsseldə Azərbaycanın təklif etdiyi 5 prinsipial maddə qəbul olundu, Paşinyan buna razılıq verdi. Oradan qayıdandan sonra Paşinyanı Putin Moskvaya dəvət etdi. Orada birgə bəyannamədə göstərilir ki, “Dağlıq Qarabağın statusu” və “ATƏT Minsk qrupu”. Nə “Dağlıq Qarabağ?” “Dağlıq Qarabağ” var ki, onun da statusu olsun. ATƏT-in Mİnsk qrupu hardadır? O da yoxdur, getdilər, gorbagor oldular. Bu gün Azərbaycan ərazisi var, Azərbaycan ərazisində yaşayan ermənilər. Son statistik göstərici də yadınızda olar, 19 min 851 nəfər. İndi onların sayını nə qədər artırıblar özləri bilərlər. Amma bunların sayı heç 20 min deyil. Onlar Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul edib, Azərbaycan qanunlarına hörmətlə yanaşacaqlarsa qalsınlar yaşasınlar. Amma görsənən odur ki, Rusiya bu sülh müqaviləsinin bağlanmasına maneçilik törədir. Razılaşdırılmış 5 prinsipial maddəyə yenidən “Dağlıq Qarabağın statusu” və “ATƏT-in Minsk qrupunun gücündən və təcrübəsindən” sözünü əlavə etmək istəyir”.
E.Həsənov qeyd etdi ki, ATƏT-in Minsk qrupunun yarıtmaz fəaliyyətini 28 il müddətində gördük və bu illər dövründə bu qurumun simasını yaxşı tanıdıq.
E.Həsənovun sözlərinə görə, bundan əlavə, hazırkı dünyanın siyasi arenasında bütün dünya qüvvələri, aparıcı dövlətlər Ukraynaya görə Rusiyaya qarşı birləşiblər. Bu baxımdan da Rusiyanın mövqeyini hər yerdə, eyni zamanda da Cənubi Qafqazda azaltmağa çalışdıqlarını deyən siyasi ekspertin sözlərinə görə, hazırda Amerika sülh müqaviləsinin bağlanmasında maraqlıdır: “Mayın 2-də Vaşinqtonda ABŞ Dövlət Departamentinin rəhbəri Blinken Ermənistanın xarici işlər naziri Mirzoyanı qəbul etdi və orada Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasının vacib olduğunu və onun tezliklə bağlanmasında Amerikanın maraqlı olduğunu bildirdi. Bundan əlavə, ayın 11-də Blinken Azərbaycan Prezidentinə zəng edərək, digər məsələlərlə yanaşı, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasına Amerikanın dəstək olduğunu bildirdi. Yəni bugünkü reallıqda Amerika Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasını istəyir. Ancaq burada bir pərdəaraxası oyun da var - Amerika Türkiyənin güclənməsini istəmir. Amerika Türkiyənin güclənməsini həzm edə bilmir. Ancaq Türkiyə də öz işindədir. Türkiyə də artıq türk birliyini yaradır, Azərbaycanla strateji müttəfiqdir”.
Bu günlərdə Qazaxıstanla Türkiyənin strateji müqavilə bağladığını qeyd edən E.Həsənovun sözlərinə görə, artıq Türkiyə çox yüksək səviyyədə öz planlarını həyata keçirir, dünyanın hegemon güc mərkəzinə çevrilir, bunu isə Amerika həzm edə bilmir. “Çünki Türkiyə NATO üzvü olsa da, ABŞ-la bir alyansda təmsil olunsa da daim özünün müstəqil siyasətini yeridir. Müəyyən məsələlərdə Amerika, NATO ilə razılaşmır, buna görə də onlar Türkiyənin güclənməsinə görə pərdə arxasında Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsi bağlanmasını hardasa istəməzlər. Amma üzdə görsənən budur ki, qeyd etdiyim kimi, Blinken həm Ermənistana, həm də bizə sülh müqaviləsinin bağlanması üçün dəstək olduqlarını bildirir”- deyə E.Həsənov vurğuladı.
İradə SARIYEVA
