ABŞ senatorlarından qəribə müraciət - Azərbaycana görə Türkiyə ittiham olunur…

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Azərbaycan - ABŞ parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu bəyanat yayıb. Bu barədə Milli Məclisin Mətbuat və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi məlumat verib.
Bildirilib ki, bəyanat 2021-ci il fevralın 9-da ABŞ Senatının bəzi üzvləri tərəfindən Prezident Cozef Baydenə ünvanlanmış məktubla əlaqədar verilib. Belə ki, sözügedən məktuba qol çəkən senatorlar beynəlxalq hüququn verdiyi haqlardan istifadə edərək öz ərazi bütövlüyünü təmin edən, Dağlıq Qarabağ münaqişəsini həll edən Azərbaycana dəstək verdiyi üçün Türkiyəni tənqid edirlər. Olduqca qərəzli əsasda yazılmış məktuba cavab olaraq verilmiş Bəyanatda deyilir:
“2021-ci il fevralın 9-da ABŞ Senatının bəzi üzvləri tərəfindən Prezident Cozef Baydenə ünvanlanmış məktub ciddi təəccüb və təəssüfümüzə səbəb oldu. Bununla əlaqədar Milli Məclisin Azərbaycan-ABŞ parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupunun üzvləri olaraq aşağıdakıları bəyan edirik: “… Türkiyənin Cənubi Qafqazda sabitləşdirici rolunu, onun bu regionda sülh və iqtisadi inkişafa yönəlmiş fəaliyyətini yüksək qiymətləndiririk. ABŞ Senatını Cənubi Qafqazda davamlı sülh və sabitliyin bərqərar olunması istiqamətində Azərbaycan və Türkiyənin səylərini dəstəkləməyə və töhfə verməyə çağırırıq”.
ABŞ senatorlarının bu məsələdə Türkiyəni hədəf seçməsində hansı məqsəd ola bilər və bizim buna reaksiyamız necə olmalıdır?
Politoloq Yeganə Hacıyeva “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, son illərin bölgədə formalaşan geosiyasi və geoiqtisadi reallığında Cənubi Qafqazda təhlükəsizlik məsələsi qlobal anlamda önə çıxdı və bölgədə təhlükəsizliyin təmin edilməsi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllini vacib etdi: “Konfliktin həllinin siyasi səbəblərindən daha güclü iqtisadi səbəbləri var idi. Münaqişəyə görə regionlararası daşınmalar baha başa gələn kanallarla, bəzi ölkələr üzərindən, sabit olmayan xətlər üzərindən həyata keçirilirdi. Xüsusən də enerji resurslarının tranzitinə mütəmadi təhlükələr dünya birliyini, Avropa İttifaqını bir faktı anlamağa sövq etdi ki, daha rahat, qısa və təhlükəsiz tranzit Azərbaycandan keçir və bu yolun təhlükəsizliyini və sabitliyini təmin etmək üçün ətraf bölgə sabit olmalıdır. Bunun üçün də Dağlıq Qarabağ məsələsini həll etmək lazımdır”.
Ekspertin sözlərinə görə, ABŞ-ın yeni prezidenti Baydenin seçki kampaniyası zamanından Amerika Erməni Assambleyası, ABŞ Konqresində fəaliyyət göstərən Amerika Erməni Milli Komitəsi ilə yaxınlığı mövcuddur: ”Bu yaxınlıq yeni adminstrasiyanın təyinatlarında da özünü büruzə verir. Amma məsələ ondadır ki, ABŞ prezidentinin erməni icması ilə yaxınlığı və ABŞ erməni icmasının Konqresdə belə geniş təsir imkanlarına baxmayaraq, Ermənistan ABŞ-ın müttəfiqi deyil. ABŞ-ın Cənubi Qafqaz və ya Yaxın Şərq siyasətində, ümumilikdə ABŞ xarici siyasətində çoxlu boşluqlar mövcuddur. Bu boşluqlar üzərində isə kənar qüvvələr ABŞ-ın Türkiyə, Azərbaycan kimi strateji tərəfdaşları olan ölkələrlə münasibətlərini korlaya biləcək fəaliyyət qururlar. Buna misal kimi senatorların ABŞ-ın Yaxın Şərq və Cənubi Qafqaz siyasəti əleyhinə daxildən sabotaj cəhdlərini göstərə bilərik. Çünki Azərbaycan və xüsusilə Türkiyə Amerika Birləşmiş Ştatlarının çox önəmli müttəfiqidir. Türkiyə və ABŞ həm də NATO üzrə müttəfiqdirlər. Türkiyə və Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyi üçün davamlı səy göstərən güvənli tərəfdaşlardır”.
Politoloqun sözlərinə görə, zaman-zaman ABŞ-la Türkiyə arasında baş verən böhranlara və sanksiyalara rəğmən, Türkiyə ilə Amerika Birləşmiş Ştatları birlikdə çalışmalı və problemlərindən birgə çıxış yolu tapmalıdırlar: “Məsələ ondadır ki, Türkiyə fərqli mədəniyyətlərin bir arada yaşadığı böyük ölkədir. Ölkədəki fərqli mədəniyyət və dünyaya baxışın fərqlililiyi zaman-zaman kənar qüvvələr tərəfindən istifadə olunur. Konqresin həm demokrat, həm də respublikaçı ermənipərəst üzvləri Amerika ictimaiyyətində həmişə Türkiyəyə qarşı zəmin hazırlayır və yekun olaraq bu zəminlər də Konqresdə Türkiyə əleyhinə layihələrlə nəticələnir. Bu layihələr həmişə aprel ayı ərəfəsində baş qaldırır. Azərbaycan-ABŞ parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu və parlamentarilər bu sahədə ciddi və ən əsası, sistemli fəaliyyət göstərməlidirlər. Bu fəaliyyət ayda-ildə bir dəfə gərginlik ərəfəsi fikir bildirməklə deyil, mütəmadi və faktlarla olmalıdır. Məsələn, konqresdən maliyyələşən Amerika Erməni Milli Komitəsinin qaranlıq fəaliyyəti, bu təşkilatın terror fəaliyyətinə görə məhkum olunmuş və ABŞ-ın milli maraqlarına qarşı çıxış edən xarici media şirkətlərinin başçıları ilə əlaqəsi olan rəhbərləri haqqında geniş məlumatlar ictimaiyyətə açıqlanmalıdır. Vaşinqtonun siyasi dairələrinə təsir etmək iqtidarında olan Amerika Erməni Milli Komitəsi ABŞ-ın siyasi sabitliyinə və ABŞ üçün həssas regionlarda ortaq maraqlara xidmət edən tərəfdaşlarına qarşı daxildən fəaliyyət göstərməsi haqqında məlumatlar verilməlidir. Həmin dairələrin ABŞ-ın milli təhlükəsizliyinə təhdid yaratdıqları izah edilməlidir.
Son layihəni təqdim edən Robert Menendez 2005-2006-cı illərdən başlayaraq müxtəlif vaxtlarda erməni lobbisi ilə yaxın təmasda olub. Bu müddətdə sözügedən lobbi təşkilatlarından və ayrı-ayrı erməni donorlardan 250 min ABŞ dolları məbləğində maliyyə vəsaiti alıb. Bütün bunları sübut edən faktglar ictimailəşməlidir. Çünki ABŞ-ın Cənubi Qafqaz siyasətində Türkiyə və İsraillə xüsusi münasibətləri olan Azərbaycanla münasibətlərin yaxşı olması prioritet təşkil edir. Bu baxımdan ABŞ-ın əsas strateji tərəfdaşı Türkiyə və Azərbaycana qarşı fəaliyyət onun bu regionda öz ziyanına olan fəaliyyətdir”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ