Qaz və işıq limiti ilə bağlı məsələ uzun müddətdir vətəndaşlar tərəfindən sosial şəbəkələrdə müzakirə edilir, şikayətlər dilə gətirilir. Qaz limitinin tam şəkildə ləğv olunması və ya limitin qaldırılması təklif olunur. Bu mövzu ilə bağlı dəfələrlə millət vəkilləri Milli Məclisdə fikir bildiriblər.
Milli Məclisin son iclasında qazdan və elektrik enerjisindən istifadəyə qoyulan limitin artırılması təklif olunub. Belə bir təkliflə Milli Məclisin deputatı Fazil Mustafa çıxış edib. O qeyd edib ki, əhalinin müxtəlif təbəqələrindən edilən müraciətlərə əsaslanaraq qaza qoyulan limit qaldırılmalıdır: “İsrafçılığın qarşısını almaq üçün limitin olması normaldır. Hazırda qaza 1700 kubmetr limit qoyulub. Təklif edirəm ki, bu limit qaldırılsın. Çünki həyət evlərində yaşayan, ödəniş imkanı aşağı olan insanlar o limitdən çox əziyyət çəkirlər. Aztəminatlı əhali üçün bu, böyük problemdir. Çox istərdim ki, müvafiq qurumlar bu məsələyə diqqət yetirsinlər və limit iki dəfə qaldırılsın".
Xatırladaq ki, qaz və işıqla bağlı limit 2016-cı ildən tətbiq edilib. Aylıq elektrik enerjisi istehlakı 300 kilovat-saatadək olan istehlakçılar üçün ödəniş 7 qəpik, aylıq istehlak həcminin 300 kilovat-saatdan çox olan hissəsi üçün isə 11 qəpik müəyyənləşdirilib.
Eləcə də təbii qazın pərakəndə satış tarifi əhali üzrə illik istehlak həcmi 1700 kubmetrədək olan istehlakçılar üçün 10 qəpik, illik istehlak həcminin 1700 kubmetrdən çox olan hissəsi üçün isə 20 qəpik müəyyən olunub.
- Nüsrət Qasımov: “Qaza, işığa limit tətbiq edilməsi orta və aşağı təbəqəli insanlara maddi ziyan vurur”
Qaz və elektrik enerjisinə qoyulan limitin qaldırılmasına münasibət bildirən Azad İstehlakçılar Birliyinin kommunal xidmətlər üzrə mütəxəssisi Nüsrət Qasımov qeyd etdi ki, qaza, işığa limit tətbiq edilməsi məsələsi dünyanın heç yerində yoxdur: “Bu, bazar iqtisadiyyatı qanunlarına uyğun deyil. Əksinə, əgər bir şeyə tələbat çoxdursa, istehsalçı qiymətini aşağı salmalıdır. Məsələn, 80 qəpiklik kartofdan 50 kilo alırsansa, satıcı bunu 70 qəpikdən verə bilər. 1700 kubmetrdən artıq qaz işlədən istehlakçı 10 qəpik əvəzinə hər kubmetrə 20 qəpik, istehlak həcminin 300 kilovat-saatdan çox olan hissəsi üçün isə 11 qəpik verir. Guya qənaət edirlər. Bu tamamilə yanlış düşüncədir”.
N.Qasımovun sözlərinə görə, qaz və işığa görə limitin tətbiq olunması ancaq orta və aşağı təbəqəli insanlara maddi ziyan vurur: “İmkanlı şəxslər, bilirsiniz, yalnız şəhərdə, böyük binalarda yaşayırlar. Onlar dördgözlü sobadan istifadə edirlər. İstilik mərkəzləri qaydasındadır. Kombini işlətməsələr belə, həmin binalarda istilik itkisi olmur. Biri 5-ci mərtəbədə yaşayır, alt-üst mərtəbə, balkon, pilləkan qəfəsləri də qızır. Elə adam var ki, ayda 100-200 kubmetr qaz yandırmır.
Zərbə kasıblara dəyir. Məsələn, kənd yerlərində kasıbların 3-4 otaqları olur, bu da yerdən tikilmə evlərdir, istilik itkisi çoxdur. Ay yarıma 1700 kubmetr qazı yaxud 300 kilovat-saat işığı istifadə edib qurtarırlar. Çox adam limiti keçən kimi qaz xəttini bağlayır və meyvə ağaclarını qırıb dəmir peçlərdə yandırmağa başlayırlar. Yaxud küçədə şam ağaclarını qırırlar, taxta parçaları tapırlar və s. Bu da ekologiyaya ziyandır. Təəssüf edirəm ki, bəzi media qurumları əhalinin səsinə səs vermir, bu problemə toxunmurlar”.
- Fuad İbrahimli: “Təbii qaz və eləcə də elektrik enerjisinə tətbiq olunan limitlə bağlı dəyişikliklər edilə bilər”
İqtisadçı Fuad İbrahimli hesab edir ki, təbii qaz və eləcə də elektrik enerjisinə tətbiq olunan limitlə bağlı dəyişikliklər edilə bilər: “Tətbiq edilən limit istənilən halda azdır. Təbii ki, burada söhbət məhz əhalinin istifadə etdiyi təbii qaz və elektrik enerjisinə tətbiq olunan limitdən gedir. Xüsusilə də bəzi çoxmərtəbəli binalarda, fərdi yaşayış evlərində, həyətyanı sahələrdə tikilən mənzillərdə istilik sistemi olmadığından, təbii qaz sərfiyyatı yüksəkdir.
Təbii qaz belə yaşıyış yerlərində çox işlənir. Təyin olunan 1700 kubmetrlik limitin 70-80 faizi payız-qış mövsümündə sərf olunur. Digər aylara çüzi bir hissə qalır. Bununla da ili başa vurmaq mümkün görünmür.
Əhalinin istehlak səbəti və xərcləri düzgün müəyyənləşməlidir. Nəyəsə tarif təyin ediləndə gərək vətəndaşın gəlirləri müəyyən edilsin. Deyək ki, orta aylıq gəlir 400 manatdırsa, aylıq xərc 500 manat olmamalıdır. Bu mənada, təbii qaza tətbiq edilən limitdə birdən-birə 100 faiz artım differensial deyil. Heç olmasa 50 faiz artım olmalıydı. İllik istehlak həcminin 1700 kubmetrdən artıq olan hissəsi üçün heç olmasa 15 qəpik təyin edilməli idi".
Günel CƏLİLOVA
