Ermənistanda xaos fonunda ordumuzun təlimlərinin düşmən ölkədə yaratdığı böyük ajiotaj belə ifadə edilir…
Ermənistanda son günlərdə baş verən proseslər işğalçı ölkədə xaotik vəziyyətin miqyasının daha da genişlənəcəyini, daxili ziddiyyətlərin əhəmiyyətli dərəcədə kəskinləşəcəyini göstərir. Bütün bunlara əsas səbəb Ermənistanın sabiq prezidenti Robert Köçəryanın şərti azadlığa buraxılması və baş nazir Nikol Paşinyanın bundan ciddi surətdə əndişələnməsidir. Çünki Paşinyan Köçəryanın daxil olduğu “Qarabağ klanı”nın onu devirməkdə maraqlı olduğunu, bu istiqamətdə hərəkət etdiyini yaxşı bilir.
Real vəziyyət bu qənaətə gəlməyə əsas verir ki, “Qarabağ klanı”ndan ehtiyat edən Paşinyan icraedici və qanunverici orqandan sonra onların məhkəmə sistemində də mövqelərini sarsıtmağı düşünür. Baş nazir artıq bildirib ki, məhkəmə strukturunda yeni islahatlar aparılacaq. Paşinyanın bu addımı ölkədə “kimin hakim” olduğunu göstərmək gedişi olaraq qiymətləndirilir. Amma erməni mediasının yazdıqlarından, ekspert çevrələrində səslənən fikirlərdən belə bəlli olur ki, tərəflərin məhkəmələr üzərində çəkişməsi Ermənistanı daha zəif hala gətirəcək və belə vəziyyətdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı vəziyyətdə də dəyişikliklər olması proqnozlaşdırılır. Məsələn, erməni ekspert Artaşes Qeqamyan bildirir ki, Ermənistanda daxili çəkişmənin kəskinləşdiyi bir vaxtda Azərbaycan mövqelərini gücləndirir, çoxsaylı hərbi təlimlər keçirir. Ekspert vurğulayır ki, bu durum Qarabağ münaqişəsinə kimin necə hazırlaşdığını çox aydın göstərir. Bu xüsusda Rusiyanın “regnum.ru” portalında erməni ekspert mövqeyini belə ifadə edir: “Deməli, mayın 20-də Azərbaycan yeni hərbi təlimlərə start verib. Bundan əvvəl isə Azərbaycan-Türkiyə “Mustafa Kamal Atatürk-2019” birgə taktiki-hərbi təlimləri baş tutub. Təlimin təşkilatçıları tərəfindən bildirildiyi kimi, bu, şəxsi heyətin döyüş hazırlığı səviyyəsini yüksəltmək və birgə döyüş əməliyyatları aparmaq vərdişlərinin inkişafı, habelə iki ölkə hərbçilərinin qarşılıqlı münasibət və qarşılıqlı anlaşmasını yüksək səviyyədə saxlamaq, təcrübə mübadiləsi aparmaq üzrə qərargahların birgə hazırladığı planlar yoluyla Azərbaycan və Türkiyə hərbi bölmələrinin qarşılıqlı fəlaiyyəti üçün nəzərdə tutulub. Həmçinin qeyd edək ki, birgə təlimlərə 10 min hərbçiyədək şəxsi heyət, 150 ədəd tank və başqa zirehli texnika, 200-ə qədər müxtəlif kalibrli raket-artilleriya qurğusu, reaktiv yaylım atəşi sistemi və minatanlar, habelə 35 döyüş təyyarəsi və helikopter cəlb olunub. Azərbaycan və Türkiyənin belə görünməmiş əhatəli hərbi təlimləri sanki Ermənistanın “xalq baş naziri”nə ayıldıcı təsir göstərməli idi. Amma və lakin belə deyilmiş.
Ermənistan hökuməti əvvəlcə Dağlıq Qarabağdakı rejimin birinci, Ermənistan Respublikasının ikinci prezidenti haqda mülki hüququn təməl prinsipi – təqsirsizlik ehtimalının kobud pozulması ilə müşayiət olunan məhkəmə prosesinin gedişində şou başlayıb. Heç olmasa bu faktı götürək ki, Ermənistan hökuməti tərəfindən anlaqlı Robert Köçəryanın 2008-ci ildə Ermənistanın konstitusiya quruluşunu devirməkdə ittihamı əsaslandırmaq qəsdilə hər cür informasiya fonu yaradılıb. Təbii, “Azatutyun” radiosu informasiya killerlərinin ön sırasında idi. Qeyd edək ki, birbaşa informasiya şantajına, cürbəcür qrantyeyənlər növündən dəvət edilən kütlənin, eləcə də 2008-ci ilin 1 martında faciəli şəkildə həlak olmuş həmvətənlərimizin yalan təbliğatın aldatdığı ayrı-ayrı qohumlarının fiziki varlığına baxmayaraq, bunlar baş verdi. Bununla belə, İrəvan ümumi ədliyyə məhkəməsi bu il mayın 18-də Robert Sedrakoviç Köçəryanı həbsdən azad edib. Bu, Dağlıq Qarabağdakı rejimin əvvəlki rəhbəri Arkadi Qukasyan və fəaliyyətdə olan Bako Saakyanın zəmanəti sayəsində mümkün olub. Gözləmək lazım gəldiyi kimi, müstəqil ədliyyənin icraatı Ermənistanda 2018-ci ilin aprel-mayında baş tutan dövlət çevrilişinin bələdçilərinin qanını qaraldıb və onları acıqlandırıb. Bələdçilərin Ermənistan ədliyyəsini Ermənistanda dövlət çevrilişindən sonra yayılmış əxlaqa xas “yüksək mənəvi arşınlar üzrə” aşkar maliyyə və informasiya hıqqıltısına gətirməyi izsiz ötüşmə bilməyib. Bu iflas “xalq baş naziri”nin “Facebook”da birbaşa işvəli efirində öz əksini tapıb.
Deməli, Nikol Paşinyan cari il mayın 20-də saat 8.30-dan Ermənistan Respublikasının ərazisində bütün məhkəmələrin giriş və çıxışını bağlamaq haqda təhlükəli bəyanatla çıxış edib. Bu fitnəkarlıq məhz bu günlərdə – Bakıda bədii gimnastika üzrə dünya çempionatı başa çatandan sonra və Azərbaycan silahlı qüvvələrinin hərbi təlimləri dövründə heç də təsadüfən təşkil edilməyib. Şübhə doğurmur ki, Azərbaycan Qarabağ məsələsinin həlli üçün müharibəyə hazırlaşır. Özü də Rusiya iləTürkiyənin formalaşan işgüzar münasibətləri fonunda beynəlxalq durum da Azərbaycanın lehinədir. Azərbaycana hərbi texnologiyalar və dronların məşhur satıcısının və şübhəsiz onun okeanarxası tərəfdaşının da Azərbaycanla münasibətləri yüksək səviyyədədir. Ermənistanda isə bunlar fonunda vəziyyət çox gərgindir və bu da Qarabağ məsələsində savaşın taleyinə təsir edəcək başlıca faktorlardandır”.
Beləliklə, qeyd edilənlərdən aydın görünür ki, Ermənistanda məlum qarışıqlıq fonunda Azərbavycan ordusunun təlimləri düşmən ölkədə böyük əndişə yaradıb. Xatırladaq ki, müdafiə naziri, general-polkovnik Zakir Həsənovun rəhbərliyi ilə mayın 20-dən Azərbaycan ordusunun müxtəlif qoşun növlərinin, qisim, birlik və birləşmələrin cəlb edilməsi ilə genişmiqyaslı əməliyyat-taktiki təlimləri başlayıb. Təlimlərin əsas mövzusu düşmənin gecə vaxtı hücumunun dəf edilməsi, müxtəlif istiqamətlərdə ona əks zərbələrin endirilməsi və qoşunlarımızın hücuma keçməsidir. Təlimlərə 10 minədək şəxsi heyət, 150 tank və digər zirehli texnika, 200-dək müxtəlif çaplı raket və artilleriya qurğusu, yaylım atəşli reaktiv sistemləri və minaatan, 35 təyyarə və helikopter cəlb olunub. Çətin relyef, gecə vaxtı və mürəkkəb radioelektron şəraitdə müxtəlif poliqonlarda keçirilən döyüş atışlı təlimlərdə tank, aviasiya, raket və artilleriya hissələri, eləcə də digər döyüş elementləri arasında uzlaşmanın təşkili, düşmənin müdafiəsinin dərinliyində desant və xüsusi manevr qüvvələrinin tətbiqi, idarəetmə orqanlarının bacarıqlarının təkmilləşdirilməsi, o cümlədən şəxsi heyətin mənəvi-psixoloji təminatı məsələləri üzrə tapşırıqlar yerinə yetiriləcək. Bütün fəaliyyətlər təlimlərdə iştirak edən qoşunların gecə və çətin iqlim şəraitində dəqiq qarşılıqlı əlaqəsinin təmin edilməsi ilə icra olunacaq. Təlimlər mayın 24-dək davam edəcək. İndi Ermənistanda ehtiyat edirlər ki, ölkədə vəziyyətin qarışması fonunda Azərbaycan təlimlərdən real döyüş əməliyyatlarına keçsin. Özü də bu fikirlər o fonda səslənir ki, Paşinyan özü Azərbaycana ərazilərin Ermənistanda baş verənlərlə bağlı qaytarılmasını istisna etməyib. Paşinyan bu xüsusda bildirib: “Bəzi qüvvələrin hərəkətlərində xəyanətkar müharibəni qızışdırmaq, bəzi əraziləri təhvil vermək və bunda Ermənistan hökumətini ittiham etməyə qədər gedib çıxan məqsədlər görürəm”. “Past” qəzeti isə bu fonda yazır: “Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ölkədə baş verənlərdən sonra müdafiə naziri David Tonoyanla və baş qərargahın rəisi Artak Davtyanla məxfi müşavirə keçirib. Müşavirədə müdafiə nazirinin və Baş qərargah rəisinin Paşinyana nə məruzə etdikləri məlum deyil. Amma bir məsələ aydındır: söhbət təmas xəttindəki gərgin vəziyyətdən və Azərbaycanın mümkün hücumundan gedib. Habelə məruzə olunub ki, Azərbaycan mayın 20-də 10 minlik qüvvənin iştirakı ilə təlimlərə başlayıb. Bizim məlumatlarımıza görə, məhz bu xüsusatlar, habelə məhkəmələrə girişi bağlamaq çağırışı ilə küçələrə çıxanların sayının azlığı Paşinyanı ritorikanı dəyişməyə, eyforik və aqressiv bəyanatlardan daha konstruktiv leksikona keçməyə məcbur edib”.
Baş verənlərlə bağlı İrəvana yollanan Qarabağ separatçılarının rəhbəri Bako Saakyan vəziyyətin təhlükəli olduğunu etiraf edib. Nikol Paşinyanın çıxışından sonra o, İrəvanda Ermənistan parlamenti qarşısında çıxış edib. Parlamentdəki görüşlərindən sonra jurnalistlər qarşısına çıxan Saakyan Köçəryana zamin durmaqla əlavə gərginlik yaratmaq istəmədiyini deyib. Paşinyanın “Qarabağda bəzi qüvvələr torpaqları Azərbaycana vermək istəyir” bəyanatına münasibət bildirən Saakyan İrəvanın bu tip qüvvələri ortaya çıxarmaq məcburiyyətində olduğunu deyib. Saakyan belə qüvvələrin olması ilə bağlı heç bir məlumata malik olmadığını bildirib: “ Paşinyanın dediyi belə qüvvələr varsa, biz bu adamları aşkara çıxarmalıyıq və belə məqsədlər varsa, mən də bunu xəyanət kimi qiymətləndirirəm. Məndə belə satqın hərəkətlər hazırlayan qüvvələrin, xadimlərin olmasına dair informasiya yoxdur”. Separatçıların lideri Ermənistanla Qarabağ ermənilərinin münasibətlərində gərginlik mövzusunun süni şəkildə yaradıldığını da deyib: “Bizim aramızda belə gərginliyin mövcudluğu təhlükəlidir və bundan yararlarana bilərlər”. Lakin Bako Saakyanın qeyd etdiklərinə rəğmən, “Qraparak” qəzeti vəziyyətin ağır olduğunu yazır. Belə ki, qəzetin yazdığına görə, Nikol Paşinyan Qarabağ separatçılarının rəhbəri ilə görüşü zamanı ondan Robert Köçəryana zamin durmasının izahını tələb edib: “Paşinyanın izahat tələbinə cavabında Saakyan onların Qukasyanla davranışında heç bir siyasi məqsəd olmadığını və yalnız humanizm göstərdiklərini deməklə kifayətlənib. Paşinyanla bərabər, Saakyan “Mənim addımım“ blokunun deputatlarıyla da görüşüb və onlara Qarabağda əksinqilabın hazırlanmadığına dair zəmanət verib. Amma ona inanmırlar və Ermənistanla Qarabağdakılar arasında gərginlik artır”. “Joxovurd” qəzeti Saakyanla deputatların görüşünün gərgin keçdiyini yazıb. Paşinyanın lideri olduğu “Mənim addımım” hakim fraksiyasının üzvü olan Andranik Köçəryan da vəziyyətin onlar üçün təhlükəli hala çatdığını bildirib. Onun sözlərinə görə, bir çox qüvvələr Qarabağa siyasi proseslərin platforması kimi baxır və Azərbaycanın bundan istifadəsi tamamilə mümkündür: “Paşinyan artıq xəbərdarlıq edib. Azərbaycan Ermənistanda və Qarabağda istənilən çalxalanmadan istifadə etməyə çalışacaq. Ermənistanın zəiflədilməsinə yönələn hərəkətləri Azərbaycan diqqətdən qaçırmır”. Məhz belə bir vaxtda ordumuzun təlimləri Ermənistanı daha da qorxudur. Çünki yaşanan gərginlik fonunda Ermənistanda, eləcə də zəbt edilmiş ərazilərimizdə yaradılan separatçı rejim daxilində qarşıdurmanın daha da kəskinləşməsi gözlənir. Məhz belə vəziyyətdə Azərbaycanın hərbi əməliyyatlara start verə biləcəyi indi Ermənistan üçün ən böyük qorxuya çevrilib.
Tahir TAĞIYEV
Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap olunur.
