Cümə axşamı günü, 24 iyul 2025
     

Qazdan sonra Qərbin Rusiya nüvə yanacağından da asılılığı üzə çıxdı

Image

Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlanandan sonra nüvə silahlarının mümkün tətbiqi barədə xəbərlərin sayı əhəmiyyətli dərəcədə çoxalıb. Kreml birmənalı şəkildə belə silahdan istifadə edilməyəcəyini bildirsə də, Qərb mənbələri əks iddialarını davam etdirir.  

Bu günlərdə “The Times” qəzeti yenidən yazıb ki, NATO bloka üzv olan ölkələrə Rusiyanın Qara dənizdə nüvə sınaqları keçirə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Nəşrin məlumatına görə, bununla da Moskva guya kütləvi qırğın silahlarından istifadə etməyə hazır olduğunu nümayiş etdirəcək. Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Qara dənizdə nüvə silahından istifadə etmə ehtimalı ilə bağlı mediada yayılan xəbərlərə münasibət bildirib: “Qərb mediası, Qərb siyasətçiləri, dövlət başçıları indi nüvə ritorikası üzrə çoxlu təlimlər keçirirlər. Biz bu işdə iştirakçı olmaq istəmirik”. Buna rəğmən, Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbok qeyd edir ki, Rusiyanın nüvə hədələrinə ciddi yanaşılmalıdır: “Bu ilk dəfə deyil ki, Rusiya rəhbərliyi belə hədələri dilə gətirir, bunlar məsuliyyətsiz bəyanatlardır, amma biz bunu çox ciddi qəbul etməliyik”. “Reuters” agentliyi yazır ki, burada əsas məsələ prezident Vladimir Putinin Rusiya dövlətinə təhlükəni necə qavratmasıdır. Putin bildirib ki, Ukraynadakı müharibə əslində Rusiya ilə Qərb arasında “ölüm-dirim” mübarizəsidir. Onun sözlərinə görə, Qərb Rusiyanı məhv edərək, onun nəhəng təbii sərvətlərini qəsb etmək istəyir. “Reuters” yazır ki, bəzi təhlilçilər Putinin blef etdiyini desə də, Vaşinqton Kreml rəhbərinin hədələrini ciddi qəbul edir: “Şərhçilər bildirir ki, Ukrayna ərazisinin 18 faizini işğal etməsi Putinə nüvə silahından məhz bu ərazidə istifadə etmək imkanı verir. Rusiyanın hərbi doktrinası, onun varlığına təhlükə yaranarsa, hətta adi silahlarla hücuma da nüvə silahı ilə cavab verməyi nəzərdə tutur. İndiyədək heç bir Rusiya rəsmisi Birləşmiş Ştatlarda, Rusiyada, Avropa və Asiyada şəhərləri dağıdacaq strateji nüvə silahlarının adını çəkməyib. Taktiki nüvə silahlarından adətən döyüş meydanlarında taktiki məqsədlərlə istifadə edilir. Bunlar Moskva, Vaşinqton və London kimi şəhərləri dağıda biləcək strateji bombalardan daha az gücə malikdir. Belə silahlar təyyarələrdən bombalar, yerdən, sualtı qayıqlardan və gəmilərdən raketlərlə atıla bilər. “Reuters” yazır ki, Rusiyanın ixtisaslaşmış və təlim görmüş xüsusi nüvə qüvvələri olsa da, onların, xüsusilə də könüllü, muzdlu və yeni səfərbər olunmuş qüvvələrin belə apokaliptik döyüş meydanında necə hərəkət edəcəyi məlum deyil. Qlobal supergüc kimi Birləşmiş Ştatlar Rusiyanın hər hansı nüvə zərbəsinə cavab vermək iqtidarındadır. Rusiya və ABŞ bütün dünyanın nüvə başlıqlarının 90 faizinə sahibdir. Bu iki ölkə nüvə cəbbəxanalarını Soyuq Müharibə illərində inkişaf etdirib. “Reuters” yazır ki, ABŞ prezidenti Co Baydenin cavab variantına nüvə zərbəsinə adi silahlarla reaksiya da daxildir. Belə bir hal ABŞ və Rusiya arasında birbaşa müharibə olardı. ABŞ milli təhlükəsizlik müşaviri Ceyk Sallivanın dediyinə görə, Vaşinqton Moskvaya nüvə silahından istifadənin spesifik fəlakətli nəticələri barədə xəbərdarlıq edib. Təqaüddə olan general və MKİ-nin keçmiş direktoru Deyvid Petraus deyib ki, Moskva nüvə silahına əl atsa, ABŞ və NATO müttəfiqləri Rusiyanın Ukraynadakı hərbi texnikasını, canlı qüvvəsini, habelə bütün Qara dəniz donanmasını məhv edə bilər. Amma o da qeyd edilməlidir ki, Rusiya nüvə başlıqlarının sayına görə dünyanın ən böyük nüvə dövlətidir. Amerika Alimləri Federasiyasının məlumatına görə, Rusiyanın 5977, ABŞ-ın 5428 nüvə başlığı var. Bu rəqəmlərə istifadədən çıxarılmış nüvə başlıqları da daxildir. Rusiyanın yerləşdirilmiş və ya atışa hazır 1458 starteji nüvə başlığı var. ABŞ üçün bu rəqəm 1389-dur. Bu nüvə başlıqları sualtı gəmilərdə və təyyarələrdə yerləşdirilmiş qitələrarası nüvə raketlərindədir. Lakin taktiki nüvə silahına gəldikdə, Rusiyanın belə silahı ABŞ-dakından 10 dəfə çoxdur. ABŞ-ın 200 taktiki nüvə silahlarının yarısı Avropadakı bazalarda yerləşdirilib. Ancaq nüvə məsəsləsində problem təkcə silahlarla məhdudlaşmır.

Daha maraqlısı nüvə enerjisi ilə bağlı vəziyyətdir. "Bloomberg" nəşri bildirir ki, Avropanın beş ölkəsi - Polşa, İrlandiya, Litva, Latviya və Estoniya mayeləşdirilmiş neft qazının tədarükünə qadağa, həmçinin, nüvə energetikası sahəsində əməkdaşlığa məhdudiyyətlər də daxil olmaqla, anti – Rusiya tədbirləri paketini hazırlayaraq onu qəbul etməyi təklif edib. Avropa İttifaqı “kiçik beşliy”in bu təklifi ilə razılaşarsa və bu sahədə əməkdaşlığa məhdudiyyətlər anti-Rusiya sanksiyalarının səkkizinci paketinə daxil edilərsə, o zaman nəticələr daha ciddi olacaq. Həm də Avropanın özü üçün. Məsələ burasındadır ki, nüvə sənayesinə qarşı sanksiyaların tətbiqi asan deyil, buna görə də onlar hələ də tətbiq olunmayıb. Məsələn, atom elektrik stansiyasına texniki xidmət və digər xidmətləri bu stansiyanın tikintisi ilə birbaşa əlaqəli olan tərəf həyata keçirir. Beləliklə, Bolqarıstan, Çexiya, Slovakiya, Macarıstan və Finlandiya (bu ölkələrdə sovet reaktorları var, bəzilərində isə “Rosatom” hələ də yeni stansiyaların tikintisi layihələrini həyata keçirir) həll edə bilməyəcəkləri bütöv bir problemlə üzləşəcəklər. Öz növbəsində, sadalanan ölkələrin bir neçəsinin qonşuları bu ölkələrin bəzilərinin (məsələn, Balkanlar və Yunanıstana Bolqarıstan AES-dən gələn tədarüklərdən) atom elektrik stansiyalarından enerji ixracından asılıdır ki, bu da Avropa İttifaqı ölkələrinin əhəmiyyətli bir hissəsinin enerji təhlükəsizliyini təhlükə altına qoyur. Yeri gəlmişkən, stansiyaya texniki qulluq tələb olunan miqdarda nüvə yanacağının verilməsini, həmçinin, onun reaktorlara yüklənməsini nəzərdə tutur. Nüvə yanacağı ilə bağlı məsələ daha çətindir, o, təhlükəsizlik nəzarəti orqanları tərəfindən müəyyən edilmiş lisenziyalaşdırma tələblərinə uyğun olaraq müəyyən edilmiş formaya ən yüksək dərəcədə uyğun olmalıdır. Yəni sadə dillə desək: Rusiya uranından alınmış Rusiya yanacağını hansısa analoqla əvəz etmək, demək olar ki, mümkün deyil. Çexiyanın “Seznam zpravy” nəşri daha əvvəl hətta hesablamışdı ki, Avropa atom elektrik stansiyaları üçün Rusiya yanacağının idxalı dayandırılarsa, Aİ əhalisinin, demək olar ki, dörddə biri işıqsız qalacaq. Yeri gəlmişkən, yanacaqla yanaşı, Rusiya Avropaya uran da tədarük edir. Məsələn, Fransa onu kifayət qədər fəal şəkildə alır və ondan həm sovet tipli reaktorlar, həm də Qərb reaktorları üçün yanacaq elementləri hazırlayır.

Tahir TAĞIYEV



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

24.07.2025 / 22:35
Ermənistan Zəngəzur dəhlizini ABŞ-a icarəyə verməkdən imtina etdi

24.07.2025 / 21:43
Ermənilərin təxribatları nəticəsində yaralanmış, evləri dağıdılmış, əsir və girovluqda olmuş 60-dan çox zərərçəkmiş şəxs ifadə verdi - MƏHKƏMƏ +FOTO

24.07.2025 / 21:08
Dünyanın diqqəti Zəngəzur dəhlizinə fokuslanır...

24.07.2025 / 21:01
Lerikdə yanğına səbəb olan iki nəfər saxlandı

24.07.2025 / 20:52
Düşmən kəşfiyyatı Azərbaycanın nüfuzlu adamları barədə məlumatlar toplayır... Ayıq olun...

24.07.2025 / 20:36
Ermənistan daxildə qanlı toqquşmalar mərhələsinə girdi...

24.07.2025 / 20:21
Ermənistan Zəngəzurun icarəyə verilməsi məlumatlarını məqsədli yayır...

24.07.2025 / 20:04
Rusiya Azərbaycanla münasibətlərini daha da gərginləşdirir - yeni şok detallar üzə çıxır...

24.07.2025 / 19:49
Fransada islamofobiya yenidən qızışır - müsəlmanlara qarşı repressiyalar kəskinləşdi...

24.07.2025 / 19:35
100 mindən çox sənədsiz ev sahiblərinə Prezidentdən böyük töhfə...

24.07.2025 / 19:20
Suriya İsrailin təcavüzünə qarşı Türkiyədən hərbi dəstək istədi...

24.07.2025 / 19:06
Putin "ekstremist" adı ilə müxalifətin üstünə qanuni yürüşə başladı...

24.07.2025 / 18:51
Xaricilər işğaldan azad rayonlarımıza öz maşınları ilə getmək hüququ qazandılar...

24.07.2025 / 18:37
Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

24.07.2025 / 18:23
Erməni lobbi konqresmenləri Azərbaycana qarşı hücuma keçdilər...

24.07.2025 / 18:19
Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı müraciəti BMT-nin rəsmi sənədi kimi yayıldı

24.07.2025 / 18:09
Xarici ticarətimizdə müsbət saldo getdikcə azalır - nə etməliyik…

24.07.2025 / 18:04
Azərbaycan QHT-ləri ermənipərəst konqresmenlərlə bağlı ABŞ dövlət katibinə müraciət etdi...

24.07.2025 / 18:03
Prezident İlham Əliyev Putinə başsağlığı verdi

24.07.2025 / 17:56
Peskov səhv etdi - Bakıdakı rusları Rusiyadakı azərbaycanlılarla müqayisə etmək düzgün deyil...

24.07.2025 / 17:43
Paşinyan belə təcili Altaya niyə gedib?..

24.07.2025 / 17:37
Zəngəzur dəhlizi açılmadan İrəvanda "bir kəmər, bir yol bayramı" başlayıb...

24.07.2025 / 17:30
UNESCO-nun baş katibi Trampa cavab verdi - ancaq öz təşkilatının eybini açdı…

24.07.2025 / 17:25
“Rəqəmsal sahibkarlıq” müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırıldı

24.07.2025 / 17:16
Rusiya ABŞ-ı hiyləgərlikdə ittiham etdi - onlar yeni bir şey təklif edə bilməz...

24.07.2025 / 17:06
Deputat Cavanşir Feyziyev Şəkidə seçiciləri qəbul edib

24.07.2025 / 16:52
Abşeronda saxlanılan 2 nəfərdən 5 kq narkotik aşkarlandı

24.07.2025 / 16:37
Korrupsiya ilə bağlı 10 nəfər cinayət başında yaxalanıb...

24.07.2025 / 16:23
13 milyonluq əmlaka həbs qoyuldu...

24.07.2025 / 16:12
Qarabağda Zəfər bayrağı qaldıranlardan biri – Muxtar Babayev...

24.07.2025 / 16:06
İran geri addım atdı – MAQATE Tehrana heyət göndərir...

24.07.2025 / 15:50
Xalq artisti Arif Babayev xəstəxanaya yerləşdirilib, vəziyyəti kritik ağırdır

24.07.2025 / 15:38
Bakıda əməliyyat zamanı çəkiliş - həkimə töhmət, baş həkimə xəbərdarlıq edildi...

24.07.2025 / 15:01
bp BTC ilə ixrac olunan neftin keyfiyyətilə bağlı məsələyə aydınlıq gətirdi

24.07.2025 / 14:49
"Azərbaycan İsrailin müsəlman aləmi ilə yaxınlaşmasında həlledici rol oynaya bilər" - Keçmiş ABŞ səfiri

24.07.2025 / 14:37
Bakıda bağçada qeydiyyatsız uşaqlar aşkarlandı - müdiri işdən çıxarıldı

24.07.2025 / 14:21
Ermənistanın spikeri Marqarita Simonyanı təhqir etdi - çirkin məxluq...

24.07.2025 / 14:05
Tələbələri üçün Prezident təqaüdünün məbləği də artırıldı...

24.07.2025 / 13:57
Tələbə təqaüdlərinin məbləği artırıldı - SƏRƏNCAM

24.07.2025 / 13:53
Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal edən tikinti obyektlərinə rəylərin əhatə dairəsi müəyyənləşdi

24.07.2025 / 13:52
Lukaşenkonun Estoniyaya girişinə qadağa qoyuldu...

24.07.2025 / 13:47
"Zəngəzur dəhlizinin açılması bölgə üçün böyük əhəmiyyət daşıyır" - Birol Akgün

24.07.2025 / 13:32
Azərbaycan Suriyaya qaz nəqlinə başlayır...

24.07.2025 / 13:22
"44 gün-Tarixi zəfər" kitabının II və III cildi Qubada şəhid ailəsinə təqdim edilib...

24.07.2025 / 13:19
Qusarda narkotikin təsiri altında avtomobil idarə edən sürücü tutuldu

24.07.2025 / 13:10
Угрозы Григория Карасина и Ходжы Насреддина - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

24.07.2025 / 13:06
Nazir Somalidən olan tələbələrin Azərbaycanda təhsil almasından danışdı

24.07.2025 / 12:53
Azərbaycan və Somali XİN rəhbərlərinin geniş tərkibdə görüşü keçirilib

24.07.2025 / 12:50
Daha 29 ailə Ağdərənin Həsənriz kəndinə yola salındı

24.07.2025 / 12:46
Kremldən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı açıqlama...

24.07.2025 / 12:16
Rusiyada 49 nəfərin olduğu An-24 təyyarəsi qəzaya uğrayıb

24.07.2025 / 12:03
Mətbuat Şurası Prezident İlham Əliyevə təşəkkür məktubu göndərib

24.07.2025 / 11:50
Dövlət Agentliyindən sabit tarifin tətbiqi ilə bağlı açıqlama...

24.07.2025 / 11:38
Sabah bütün sosial müavinətlər ödəniləcək

24.07.2025 / 11:32
Neftçalada iki nəfərə xəsarət yetirən şəxs yaxalanıb

24.07.2025 / 11:29
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri arasında telefon danışığı olub

24.07.2025 / 11:25
Küveyt sorğu göndərdi, Almaniyada saxlanılan Azərbaycan vətəndaşı azad edildi

24.07.2025 / 11:00
Barak Obama hədəfdə - haqqında araşdırmalar başladı

24.07.2025 / 10:37
Saatlıda "Jiquli" 68 yaşlı qadını vurub öldürdü

24.07.2025 / 10:27
Yevlaxda 40 yaşlı kişini güllə ilə öldürüblər

24.07.2025 / 10:20
Yaşı 75-i ötən fransızlar istilərdən ölür...

24.07.2025 / 10:16
PSJ-də qalmaqal - baş məşqçi 5 futbolçuya qapını göstərdi!

24.07.2025 / 10:12
Trampdan yeni qərar - bu dəfə süni intellektlə bağlı

24.07.2025 / 10:06
"Araz-Naxçıvan" UEFA Konfrans Liqasında ilk matça çıxacaq

24.07.2025 / 10:00
Çin və ABŞ üz-üzə - bu dəfə saxta Labubuya görə...

24.07.2025 / 09:42
Xanhüseyn Kazımlı vəfat edib

24.07.2025 / 09:26
Binəqədidə evdən meyit tapılıb

24.07.2025 / 09:25
178 ölkədən turist azalıb, Çin turistləri isə çoxalıb...

24.07.2025 / 09:20
Ankara və Dəməşq hərbi əməkdaşlıq müqaviləsi imzalayacaq?

24.07.2025 / 09:12
"Qarabağ" Çempionlar Liqasına qələbə ilə başladı

24.07.2025 / 09:04
MAQATE nümayəndələrini qəbul etməyə hazırıq - İrandan açıqlama

24.07.2025 / 09:00
Si Cinpin Pekində Avropa İttifaqının rəhbərləri ilə görüşüb

24.07.2025 / 09:00
Axşamüstü dənizdə boğulmaların sirləri - Elmi-lədun

24.07.2025 / 08:48
ANAMA əməkdaşı qəzaya düşüb

24.07.2025 / 08:45
"44 gün-Tarixi zəfər" kitabının II və III cildi Qubada təqdim ediləcək

24.07.2025 / 08:31
Neft Fondumuzun gəliri 245 milyon manat azalıb... Niyə?

24.07.2025 / 00:40
Ukraynadan Rusiyaya dördlü zirvə təklifi - Zelenski-Putin görüşü üçün konkret vaxt qoyuldu...

23.07.2025 / 23:31
Dəmir yolunun üstündə təhlükəli qəsəbə - 156 ailənin cəmi 12-si məcburi köçkündür, evini kirayə verənlər də var...

23.07.2025 / 21:27
Paşinyan keşişlərə qarşı sonuncu səlib yürüşünə başlayır

23.07.2025 / 21:14
Axundovun milli mənşəyini dəyişdirmək vətəndaş həmrəyliyinə böyük zərbə cəhdidir...

23.07.2025 / 20:59
AB sanksiyaları Rusiyanı Hindistanda da vurdu...

Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910