Akademiyada ixtisarların aparılacağı rəsmi deyildi...

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası sistemində ciddi struktur islahatlarının aparılacağı ilə bağlı məlumatlar son vaxtlar gündəmdədir. Akademik Ramiz Mehdiyev Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti seçildikdən sonra artıq islahatlara start verilib. Bildiyimiz kimi, bir neçə həftə əvvəl AMEA-da kiçik də olsa kadr və struktur islahatları həyata keçirildi.

AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli mətbuata məlumat verib ki, AMEA-da ixtisarlar aparılacaq. “AMEA-da akademiyanın prezidenti Ramiz Mehdiyevin rəhbərliyi ilə ixtisarların aparılması nəzərdə tutulur”. İ.Həbibbəyli, həmçinin, ixtisarların kütləvi xarakter daşımadığını bildirib: “İxtisarlar yalnız artıq qurumların, şişirdilmiş ştatların olduğu yerlərdə, bu lüzumsuz ştatların qabağını almaq üçün nəzərdə tutulur”.

• “Elmi-tədqiqat institutlarının şöbələri və laboratoriyalarının birləşdirilməsinə, bəzilərinin isə, ümumiyyətlə, ləğv olunmasına ehtiyac var”

Gənc Alim, Aspirant, Magistrlər Cəmiyyətinin rəhbəri, Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın məsul katibi, fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru İlqar Orucov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, bu, uzun illərdir baş verməsi gözlənilən məsələ idi. Bu gün onun reallaşdırılmasının müsbət nəticələr vəd etdiyini qeyd edən İ.Orucovun sözlərinə görə, R.Mehdiyev AMEA rəhbəri seçildikdən sonra bu ixtisarların gerçəkləşəcəyi tam olaraq gözlənilən idi. “Mənim akademik Ramiz Mehdiyevin AMEA strukturlarında ixtisarlar aparacağı ilə bağlı məlumatım var və bunu təqdir edirəm. Biz neçə ildir AMEA sistemində ixtisar aparılacağını gözləyirik və burada ixtisarların aparılması çox zəruridir. AMEA-nın keçmiş rəhbərliyi dövründə Akademiyanın Rəyasət Heyətinin struktur vahidləri şişirdilmiş vəziyyətə gətirilib. Rəyasət Heyətinin lazımsız şöbələrinin, strukturlarının yaradılması ilə guya ki, elmin idarə edilməsi sahəsində müsbət işlər görüblər. Halbuki, bu belə deyil. AMEA-da çox bürokratik bir aparat formalaşdırılıb, lazımsız şöbələr yaradılıb, gərəksiz işçilər götürülüb. Əslində isə bu qədər işçiyə də, o lazımsız şöbələrin yaradılmasına da ehtiyac yox idi. Rəyasət Heyəti aparatın, bütövlükdə, əvvəlki formatından çıxarılmasına və bu qədər genişləndirilməsinə heç bir ehtiyac olmadığı halda, onlar bunu ediblər. Çox təəssüf ki, dövlətin külli miqdarda vəsaiti bu cür izafi məsələlərə sərf olunub. Fikirləşirəm ki, Akademiyanın Rəyasət Heyətinin ştat vahidinə yenidən baxılmalı, faydasız və mənasız struktur vahidləri birmənalı olaraq ləğv edilməlidir. Biz bu cür struktur vahidlərini, həmçinin, AMEA-nın ayrı-ayrı elmi-tədqiqat institutlarının fəaliyyətində də görürük. Hesab edirəm ki, bu strukturların, şöbələrin fəaliyyəti mütləq araşdırılmalı, ayrı-ayrı şöbələrin işləri yoxlanılmalıdır”.

İ.Orucov hesab edir ki, AMEA institutları arasında bir-birini təkrarlayan, yaxın profilli institutların mövcudluğu faktı da diqqətdən kənarda qalmamalıdır. Onun sözlərinə görə, bu institutların birləşdirilməsi olduqca zəruridir. “Məsələn, hətta AMEA-da üç institutu birləşdirmək olar, çünki onlar bir-birini təkrar edir. Onların müstəqil institut kimi saxlanmasına, onlara xərclərin ayrılmasına, xidməti maşınlarla təmin edilmsəinə heç bir ehtiyac yoxdur. Bu, əslində, dövlətin elm üçün ayırdığı vəsaitin səmərəsiz yerə xərclənməsi deməkdir. Eyni zamanda, üç institutu birləşdirib bir institut şəklinə salmaqla görün nə qədər mənasız və gərəksiz ştat vahidlərini aradan götürmüş oluruq. Həmçinin, elmi-tədqiqat institutlarının şöbələri və laboratoriyalarının birləşdirilməsinə, bəzilərinin isə, ümumiyyətlə, ləğv olunmasına ehtiyac var. Bu gün akademiyanın faydalı iş əmsalı təəssüf ki, heç də dövlətin və ictimaiyyətin gözlədiyi formada deyil. Kimin kimdən xoşu gəlirsə, onun üçün ayrı bir institutun yaradılması absurddur. Nəzərə alsaq ki, müsir dünyada bütün təşkilatlar qənaət rejiminə keçib, amma akademiyanın institutları bu barədə düşünmür, dövlət büdcəsinin vəsaitlərini mənasız şöbələrin saxlanmasına, faydasız işçilərin maaş almasına cəlb edirlər. Elə laboratoriyalar da var ki, onlar köhnəlmiş istiqamətlər üzrə çalışırlar, bu gün onlara heç bir ehtiyac yoxdur, onların da ixtisara salınması lazımdır. Hazırda akademiyanın 11 min əməkdaşı var, bunun böyük əsksəriyyəti texniki işçilərdir, bu qədər texniki işçini saxlamağın nə mənası var? Onlar, sadəcə, səhər gəlib saatlarını sayırlar ki, nə zaman evlərinə gedəcəklər. Bu arada AMEA sistemində çalışan alimlərin özlərinin attestasiyasının aparılması vacibdir”.

İ.Orucov hesab edir ki, AMEA-da 11 min əməkdaş əvəzinə, 3-4 min işçi saxlamaq və yüksək maaş verərək onlardan keyfiyyətli iş tələb etmək lazımdır.

İradə SARIYEVA