Cümə günü, 25 iyul 2025
     

Azərbaycana Ailə konsepsiyası lazımdır? - Fikirlər haçalanır...

Image

Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə dövlət komitəsinin sədri Bahar Muradova jurnalistlərə açıqlamasında bildirib ki, Ailə Konsepsiyası üzərində iş gedir: “Çalışacağıq ki, Ailə Konsepsiyası ilin sonuna qədər hazır olsun”.

Azərbaycana Ailə Konsepsiyası lazımdırmı?

Məsələyə münasibət bildirən ekspertlər arasında buna yanaşma birmənalı deyil. Bəziləri hesab edir ki, Dövlət Komitəsi var, ayrıca Ailə Məcəlləsi mövcuddur, QHT-lər fəaliyyət göstərir, dövlət siyasətində ailə məsələsi kifayət qədər qabardılır, bu istiqamətdə kifayət qədər işlər görülür, bu baxımdan belə bir konsepsiyaya ehtiyac yoxdur. Bəzi ekspertlərin fikrincə, Ailə Konsepsiyası qəbul olunduqdan sonra onun ailə institutunu xilas etməsi özü şübhəli görsənir. Bəzi ekspertlərə görə, o da digər hüquqi aktlar kimi qəbul olunacaq və sonra da icra olunmadan bir kənarda qalacaq, yenə də cəmiyyətin ümidləri boşa çıxacaq.

Təbii ki, bunun əksini düşünənlər də var.

Üzeyir Şəfiyev: “Ailə Konsepsiyası ailə dəyərlərinə qarşı təhdidlərin...”

Sosiologiya üzrə fəlsəfə doktoru, sosioloq Üzeyir Şəfiyev "Bakı-Xəbər"ə bildirdi ki, əlbəttə, ailə Azərbaycan cəmiyyəti, dövləti üçün ən prioritet bir məsələdir. “Bu günlərdə də gördük ki, Prezident İlham Əliyev Ağdamda keçirdiyi görüşdə xüsusi vurğuladı ki, bu qələbəni biz məhz ailənin və məktəbin yetişdirdiyi, tərbiyə etdiyi uşaqların, gənclərin sayəsində əldə etdik. Bu təsadüfi bir yanaşma deyildi. Bu o deməkdir ki, bəli, bu gün sosiallaşma institutu kimi ailə institutu alternativsizdir. Yəni onu heç bir sosiallaşma institutu əvəz edə bilməz. Ona görə də biz Azərbaycan cəmiyyəti olaraq ailə dəyərlərini qorumalıyıq, onu sosial varisliklə gələcək nəsillərə çatdırmalıyıq. Ümumiyyətlə, bu gün Azərbaycan ailəsi müxtəlif Qərb mənşəli güc mərkəzləri tərəfindən təhdidlər qarşısındadır, Azərbaycan ailə dəyərlərini müxtəlif layihələr çərçivəsində, saytlar və televiziya verilişləri sayəsində deqradasiyaya uğratmağa çalışırlar. Biz görürük ki, klassik ailə dəyərlərinə həmlələr var. Sanki aqressiv feminist dalğanın təsiri ilə gender bərabərliyi, qadın hüquqları adı altında qadınlar kişilərə qarşı qoyulur, ailə münaqişələri yaradılır. Bunun nəticəsində də boşanmalar statistika olaraq 50 faizə yaxındı. Eyni zamanda nəzərə alsaq ki, sosial şəbəkələr, sosial media, süni intellekt vasitəsilə də ailə institutu təhdid oluna bilir. Bu potensial var da. Təsadüfi deyil ki, prezident 2018-ci ildə uşaqların zərərli informasiyalardan qorunması ilə bağlı qanun imzaladı, telekommunikasiya haqqında qanuna dəyişiklik olundu. Eyni zamanda Cinayət Məcəlləsinə 148.1-ci maddə əlavə olundu. Bu, sosial şəbəkələr siqmenti ilə bağlıdır. Həmçinin bilməliyik ki, bu gün sosiallaşma institutu kimi ailənin qorunması sosial şəbəkə vahidlərinin sağlamlığından asılıdır. Çünki bu gün "Zet" nəsli və böyüməkdə olan "Alfa" nəsli birbaşa sosial şəbəkələrin təsiri altındadır”.

Ü.Şəfiyevin sözlərinə görə, şübhəsiz ki, sosial şəbəkələrə, sosial mediaya süzgəc mexanizmi tətbiq edilməsə vəziyyət daha da pisləşə bilər. Ekspert qeyd etdi ki, sarı informasiyalar, hüquqa zidd və əxlaqa zidd informasiyalar, paylaşımlar özünə sosial mediada yer alır, bu da şübhəsiz, psixologiyası bərkiməmiş uşaq və yeniyetmələrə təsir göstərir. “Eyni zamanda kütləvi informasiya vasitələrində, sosial mediada, hətta televiziya proqramlarında. çox təəssüf olsun ki, məşhur imzalar boşanmaları təbliğ edirlər. Bunun qarşısını almaq lazımdır.

Ona görə də Ailə Konsepsiyasına ehtiyac var. Çünki bu Ailə Konsepsiyası yeni çağırışlar, yeni təhdidlər fonunda xüsusilə aktuallıq kəsb edir. Bir tərəfdən sosial media, sosial şəbəkələr, internetin yan təsirlərindən ailəni qorumaq, ailənin digər məzmun və strukturunda baş verən dəyişikliklərə görə, eyni zamanda bu gün Azərbaycan ailəsində baş verən həyat deqradasiyaları bunu zəruri edir. Yaxşı olar ki, belə bir konsepsiya olsun, ancaq ondan əvvəl sosial şəbəkə fəaliyyətini tənzimləyən ayrıca qanunun qəbul olunmasına nail olmalıyıq. Çünki sosial şəbəkələrdə ailə dəyərləri tapdalanır və boşanmış qadınların televiziyalarda, verilişlərdə təmtəraqlı həyatı təqdim olunur. Bütün bunlar hamısı ailə dəyərlərini korşaldır.

Ailə Konsepsiyası ailə dəyərlərinə qarşı təhdidlərin qarşısını almağa kömək edə bilər. Bu substantiv, real addımlara ehtiyac var. Ailə institutunun möhkəmlənməsi və ailə dəyərlərinin qorunması üçün mexanizmlər düşünülməlidir. Bu baxımdan konsepsiya olmalıdır”-deyə Ü.Şəfiyev qeyd etdi.

Lalə Mehralı: “Bir şərtlə ki, o konsepsiya...”

Sağlam Cəmiyyət Hərəkatının eksperti Lalə Mehralı da "Bakı-Xəbər"ə bildirdi ki, ailəni təhdidlərdən qorumaq üçün ciddi tədbirlər görülməlidir. “Haqqında danışdıqları konsepsiya ideya baxımından həyata keçəcəksə ailənin, cəmiyyətin rıfahı üçün faydalı olar. Bir şərtlə ki, o konsepsiya kitablarda, dəyirmi masalarda, sənədlərdə, kağızlarda, qovluqlarda qalmasın, həyata keçirilsin. Bu konsepsiyanın həyata keçirilməsi məsələsində Mənəvi Dəyərlərin Təbliği Fondu ilə əməkdaşlıq da yaxşı effekt verə bilər. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda ailə ənənələrinin itirilməsi, ailə institutunun dağılması istiqamətində ciddi deformasiyaya olduğuna görə bu cür addımlar atmağa, təşəbbüslər irəli sürməyə məcburdurlar ki, o özülü xilas edə bilsinlər. Çünki bu gedişlə nə ailə institutu deyilən bir nəsnə qalacaq, nə də milli-mənəvi sərvət deyə bir şey, mənəviyyat. Ümumilikdə ailə adında bir quruluş yoxa çıxacaq. Vətəndaş nikahlarının bu qədər təbliğ edilməsi, bu qədər nikahdankənar uşaqların doğulması, nikahların azalması, boşanmaların çoxalması, bunlar artıq çoxdan siqnal verir ki, məhvə doğru gedirik.

Ümid edirəm ki, bu konsepsiya o məhvin qabağını alacaq, bərpaedici rol oynayacaq. Çünki belə davam edə bilməz, belə çox duruş gətirə bilməyəcəyik. Bugünkü Azərbaycan cəmiyyəti ona görə müqavimət göstərə bilir ki, mühafizəkar ailələrimiz çoxdur. O institut da laxlayır, amma onların sayəsində yıxılmır. Onlar da çox duruş gətirə bilməyəcək, hardasa müqavimətləri bitəcək. Buna qədər bu cür layihə hazırlanmalı və həyata keçirilməlidir. Bu məhvin qarşısını başqa cür almaq mümkün deyil”.

L.Mehralı qeyd etdi ki, ailə məsələsi ilə məşğul olduqlarını elan edən QHT-lərin bu sahədə iş görməsi, fəaliyyəti gülüncdür: “ QHT-lər elə ciddi bir iş görmürlər. Bugünə qədər görməmişəm ki, hər hansı bir QHT bununla bağlı sanballı bir iş ortaya qoysun. Qrant almağa gələndə hamısı cərgəyə düzülür, hamısı o stolun başına yığışırlar, amma məsələ işə keçəndə tutarlı, effektiv bir həll yolu ortaya çıxarıb həyata keçirən bir QHT görmədim. İllərdir ki biz bunu görmədik”.

Əhməd Rəhmanov: “Bu konsepsiyanın icra mexanizmi olmayacaqsa...”

Müstəqil Hənkarlar Birliyinin həmtəsisçi, sosioloq Əhməd Rəhmanov da hesab edir ki, belə bir konsepsiyanın qəbul edilməsinə ehtiyac var: “Ailə Konsepsiyasına ciddi ehtiyac var. Bu gün Azərbaycanda ailə institutu çox bərbad bir vəziyyətdədir. Buna görə də elə bir qanunvericilik, elə bir baza olmalıdır ki, ailə dəyərlərini qoruya bilsin. Yəni insanlar ailə dəyərlərini təkcə məhkəmə hüquq çərçivəsində yox, eləcə də bir vətəndaş hüququ kimi qoruya bilsin”.

Mövcud qanunvericilik bazası var, Ailə Məcəlləsi var və sair. Bu qədər hüquqi akt ailə institutunu qoruya bilmir, sizcə Ailə Konsepsiyası bu işin öhdəsindən gəlməyə yetərli ola bilərmi?

Ə.Rəhmanov təəssüflə qeyd etdi ki, bu gün Azərbaycanda qanunların 80 faizi ancaq sənəd üzərindədir, icra mexanizmi yoxdur: “Qəbul ediləcəyi deyilən bu konsepsiya bir hüquqi sənəd kimi çox yaxşıdır. Amma bunun icra mexanizminin olub-olmaması ikinci məsələdir. Əgər bu konsepsiyanın icra mexanizmi olmayacaqsa, bu heç kimə lazım olmayan bir sənəd olub bir kənarda qalacaq. Yox, əgər bunun icra mexanizmi də hazırlanacaqsa onda ayrı məsələdir. İstənilən məsələyə iki tərəfdən baxmaq lazımdır.

Biri var, biz istənilən sənədə nəzəriyyə kimi baxaq, biri də var real həyata keçən bir sənəd kimi yanaşaq. Bunun üçün də işlək mexanizm lazımdır. O işlək, praktik bir sənəd olacaqsa və onun icra mexanizmi də hazırlanacaqsa onda o çox gözəl bir iş olardı”.

İradə SARIYEVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

24.07.2025 / 22:35
Ermənistan Zəngəzur dəhlizini ABŞ-a icarəyə verməkdən imtina etdi

24.07.2025 / 21:43
Ermənilərin təxribatları nəticəsində yaralanmış, evləri dağıdılmış, əsir və girovluqda olmuş 60-dan çox zərərçəkmiş şəxs ifadə verdi - MƏHKƏMƏ +FOTO

24.07.2025 / 21:08
Dünyanın diqqəti Zəngəzur dəhlizinə fokuslanır...

24.07.2025 / 21:01
Lerikdə yanğına səbəb olan iki nəfər saxlandı

24.07.2025 / 20:52
Düşmən kəşfiyyatı Azərbaycanın nüfuzlu adamları barədə məlumatlar toplayır... Ayıq olun...

24.07.2025 / 20:36
Ermənistan daxildə qanlı toqquşmalar mərhələsinə girdi...

24.07.2025 / 20:21
Ermənistan Zəngəzurun icarəyə verilməsi məlumatlarını məqsədli yayır...

24.07.2025 / 20:04
Rusiya Azərbaycanla münasibətlərini daha da gərginləşdirir - yeni şok detallar üzə çıxır...

24.07.2025 / 19:49
Fransada islamofobiya yenidən qızışır - müsəlmanlara qarşı repressiyalar kəskinləşdi...

24.07.2025 / 19:35
100 mindən çox sənədsiz ev sahiblərinə Prezidentdən böyük töhfə...

24.07.2025 / 19:20
Suriya İsrailin təcavüzünə qarşı Türkiyədən hərbi dəstək istədi...

24.07.2025 / 19:06
Putin "ekstremist" adı ilə müxalifətin üstünə qanuni yürüşə başladı...

24.07.2025 / 18:51
Xaricilər işğaldan azad rayonlarımıza öz maşınları ilə getmək hüququ qazandılar...

24.07.2025 / 18:37
Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

24.07.2025 / 18:23
Erməni lobbi konqresmenləri Azərbaycana qarşı hücuma keçdilər...

24.07.2025 / 18:19
Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı müraciəti BMT-nin rəsmi sənədi kimi yayıldı

24.07.2025 / 18:09
Xarici ticarətimizdə müsbət saldo getdikcə azalır - nə etməliyik…

24.07.2025 / 18:04
Azərbaycan QHT-ləri ermənipərəst konqresmenlərlə bağlı ABŞ dövlət katibinə müraciət etdi...

24.07.2025 / 18:03
Prezident İlham Əliyev Putinə başsağlığı verdi

24.07.2025 / 17:56
Peskov səhv etdi - Bakıdakı rusları Rusiyadakı azərbaycanlılarla müqayisə etmək düzgün deyil...

24.07.2025 / 17:43
Paşinyan belə təcili Altaya niyə gedib?..

24.07.2025 / 17:37
Zəngəzur dəhlizi açılmadan İrəvanda "bir kəmər, bir yol bayramı" başlayıb...

24.07.2025 / 17:30
UNESCO-nun baş katibi Trampa cavab verdi - ancaq öz təşkilatının eybini açdı…

24.07.2025 / 17:25
“Rəqəmsal sahibkarlıq” müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırıldı

24.07.2025 / 17:16
Rusiya ABŞ-ı hiyləgərlikdə ittiham etdi - onlar yeni bir şey təklif edə bilməz...

24.07.2025 / 17:06
Deputat Cavanşir Feyziyev Şəkidə seçiciləri qəbul edib

24.07.2025 / 16:52
Abşeronda saxlanılan 2 nəfərdən 5 kq narkotik aşkarlandı

24.07.2025 / 16:37
Korrupsiya ilə bağlı 10 nəfər cinayət başında yaxalanıb...

24.07.2025 / 16:23
13 milyonluq əmlaka həbs qoyuldu...

24.07.2025 / 16:12
Qarabağda Zəfər bayrağı qaldıranlardan biri – Muxtar Babayev...

24.07.2025 / 16:06
İran geri addım atdı – MAQATE Tehrana heyət göndərir...

24.07.2025 / 15:50
Xalq artisti Arif Babayev xəstəxanaya yerləşdirilib, vəziyyəti kritik ağırdır

24.07.2025 / 15:38
Bakıda əməliyyat zamanı çəkiliş - həkimə töhmət, baş həkimə xəbərdarlıq edildi...

24.07.2025 / 15:01
bp BTC ilə ixrac olunan neftin keyfiyyətilə bağlı məsələyə aydınlıq gətirdi

24.07.2025 / 14:49
"Azərbaycan İsrailin müsəlman aləmi ilə yaxınlaşmasında həlledici rol oynaya bilər" - Keçmiş ABŞ səfiri

24.07.2025 / 14:37
Bakıda bağçada qeydiyyatsız uşaqlar aşkarlandı - müdiri işdən çıxarıldı

24.07.2025 / 14:21
Ermənistanın spikeri Marqarita Simonyanı təhqir etdi - çirkin məxluq...

24.07.2025 / 14:05
Tələbələri üçün Prezident təqaüdünün məbləği də artırıldı...

24.07.2025 / 13:57
Tələbə təqaüdlərinin məbləği artırıldı - SƏRƏNCAM

24.07.2025 / 13:53
Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal edən tikinti obyektlərinə rəylərin əhatə dairəsi müəyyənləşdi

24.07.2025 / 13:52
Lukaşenkonun Estoniyaya girişinə qadağa qoyuldu...

24.07.2025 / 13:47
"Zəngəzur dəhlizinin açılması bölgə üçün böyük əhəmiyyət daşıyır" - Birol Akgün

24.07.2025 / 13:32
Azərbaycan Suriyaya qaz nəqlinə başlayır...

24.07.2025 / 13:22
"44 gün-Tarixi zəfər" kitabının II və III cildi Qubada şəhid ailəsinə təqdim edilib...

24.07.2025 / 13:19
Qusarda narkotikin təsiri altında avtomobil idarə edən sürücü tutuldu

24.07.2025 / 13:10
Угрозы Григория Карасина и Ходжы Насреддина - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

24.07.2025 / 13:06
Nazir Somalidən olan tələbələrin Azərbaycanda təhsil almasından danışdı

24.07.2025 / 12:53
Azərbaycan və Somali XİN rəhbərlərinin geniş tərkibdə görüşü keçirilib

24.07.2025 / 12:50
Daha 29 ailə Ağdərənin Həsənriz kəndinə yola salındı

24.07.2025 / 12:46
Kremldən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı açıqlama...

24.07.2025 / 12:16
Rusiyada 49 nəfərin olduğu An-24 təyyarəsi qəzaya uğrayıb

24.07.2025 / 12:03
Mətbuat Şurası Prezident İlham Əliyevə təşəkkür məktubu göndərib

24.07.2025 / 11:50
Dövlət Agentliyindən sabit tarifin tətbiqi ilə bağlı açıqlama...

24.07.2025 / 11:38
Sabah bütün sosial müavinətlər ödəniləcək

24.07.2025 / 11:32
Neftçalada iki nəfərə xəsarət yetirən şəxs yaxalanıb

24.07.2025 / 11:29
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri arasında telefon danışığı olub

24.07.2025 / 11:25
Küveyt sorğu göndərdi, Almaniyada saxlanılan Azərbaycan vətəndaşı azad edildi

24.07.2025 / 11:00
Barak Obama hədəfdə - haqqında araşdırmalar başladı

24.07.2025 / 10:37
Saatlıda "Jiquli" 68 yaşlı qadını vurub öldürdü

24.07.2025 / 10:27
Yevlaxda 40 yaşlı kişini güllə ilə öldürüblər

24.07.2025 / 10:20
Yaşı 75-i ötən fransızlar istilərdən ölür...

24.07.2025 / 10:16
PSJ-də qalmaqal - baş məşqçi 5 futbolçuya qapını göstərdi!

24.07.2025 / 10:12
Trampdan yeni qərar - bu dəfə süni intellektlə bağlı

24.07.2025 / 10:06
"Araz-Naxçıvan" UEFA Konfrans Liqasında ilk matça çıxacaq

24.07.2025 / 10:00
Çin və ABŞ üz-üzə - bu dəfə saxta Labubuya görə...

24.07.2025 / 09:42
Xanhüseyn Kazımlı vəfat edib

24.07.2025 / 09:26
Binəqədidə evdən meyit tapılıb

24.07.2025 / 09:25
178 ölkədən turist azalıb, Çin turistləri isə çoxalıb...

24.07.2025 / 09:20
Ankara və Dəməşq hərbi əməkdaşlıq müqaviləsi imzalayacaq?

24.07.2025 / 09:12
"Qarabağ" Çempionlar Liqasına qələbə ilə başladı

24.07.2025 / 09:04
MAQATE nümayəndələrini qəbul etməyə hazırıq - İrandan açıqlama

24.07.2025 / 09:00
Si Cinpin Pekində Avropa İttifaqının rəhbərləri ilə görüşüb

24.07.2025 / 09:00
Axşamüstü dənizdə boğulmaların sirləri - Elmi-lədun

24.07.2025 / 08:48
ANAMA əməkdaşı qəzaya düşüb

24.07.2025 / 08:45
"44 gün-Tarixi zəfər" kitabının II və III cildi Qubada təqdim ediləcək

24.07.2025 / 08:31
Neft Fondumuzun gəliri 245 milyon manat azalıb... Niyə?

24.07.2025 / 00:40
Ukraynadan Rusiyaya dördlü zirvə təklifi - Zelenski-Putin görüşü üçün konkret vaxt qoyuldu...

23.07.2025 / 23:31
Dəmir yolunun üstündə təhlükəli qəsəbə - 156 ailənin cəmi 12-si məcburi köçkündür, evini kirayə verənlər də var...

23.07.2025 / 21:27
Paşinyan keşişlərə qarşı sonuncu səlib yürüşünə başlayır

23.07.2025 / 21:14
Axundovun milli mənşəyini dəyişdirmək vətəndaş həmrəyliyinə böyük zərbə cəhdidir...

23.07.2025 / 20:59
AB sanksiyaları Rusiyanı Hindistanda da vurdu...

Azad sahibkarlığın qanunvericilik əsasları daim təkmilləşdirilir...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910